Dochodzenie części roszczenia
Pytanie:
"Została zapłacona faktura zgodnie z umową o dzieło (za oddanie dzieła została wystawiona jedna faktura). Po czasie okazało się, że dzieło nie zostało poprawnie wykonane. Strona wystąpiła do sądu o zwrot zapłaconej faktury (zarówno powód, jak i pozwany to podmioty gospodarcze). Czy można dochodzić część roszczenia przed sądem z powyższej faktury, a nie od razu całości? Czy jeżeli faktura opiewa przykładowo na 10.000 + VAT (12.200) to można wystąpić z pozwem o 1.000 zł, używając jednak takich samych argumentów, jak w przypadku żądania zwrotu całości? Jako powód takiego podejścia rozważane jest zmniejszenie wpisu od wartości sporu, przy jednoczesnym uzyskaniu wyroku po ocenie całego przedmiotu sporu. Tym samym uzyskanie reszty byłoby \"pewniejsze\" po wygraniu sprawy o część należności i gotowość do zapłacenia \"wpisowego\" w sądzie w przypadku wygrania \"co do zasady\" także większa?"
Odpowiedź prawnika: Dochodzenie części roszczenia
Oczywiście wierzyciel może skierować do sądu pozew obejmujący tylko część przysługującego mu roszczenia. W opisanej sytuacji należałoby jednak wyraźnie w pozwie tą okoliczność zaznaczyć. Konieczne jest także wyraźne oznaczenie w pozwie, że dotyczy on roszczenia z tytułu rękojmii o zwrot całej ceny, a nie o jej obniżenie. Proszę też pamiętać, że przerwa biegu przedawnienia również będzie dotyczyła części roszczenia. W postępowaniu o kolejną część roszczenia sąd nie może w nie zmienionych okolicznościach odmiennie orzec o zasadzie odpowiedzialności pozwanego (tak uchw. SN z 29 marca 1994 r., III CZP 29/94 Biul. SN 1994, nr 3, s. 17). Pozwany może natomiast w kolejnym procesie zgłosić np. zarzut potrącenia.
Można rozważyć także możliwość wydania przez sąd wyroku wstępnego (nie obniża to jednak wpisu). Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego, sąd, uznając roszczenie za usprawiedliwione w zasadzie, może wydać wyrok wstępny tylko co do samej zasady, co do spornej zaś wysokości żądania - zarządzić bądź dalszą rozprawę, bądź jej odroczenie.
Z kolei wg przepisów kodeksu cywilnego, dotyczących umowy o dzieło, jeśli wady są istotne zamawiający dzieło może odstąpić od umowy i żądać zwrotu całej ceny. Jeśli wady dzieła są nieistotne, to zamawiający ma roszczenie o obniżenie wynagrodzenia.
Z pytania nie wynika, czy zamawiający odstąpił od umowy, zakładamy jednak, że tak, skoro chce dochodzić zwrotu całej sumy.
Warto jednak w tym miejscu wskazać, iż w pozwie powód powinien żądać zwrotu całej lub części ceny. Jeśli bowiem pozew będzie dotyczył zwrotu całej ceny, a sąd dojdzie do wniosku, że wada nie jest istotna, oddali pozew, gdyż nie może orzekać ponad żądanie (nie może orzec tego, czego powód nie zażądał w pozwie).
Sąd będzie mógł wydać wyrok wstępny, jeśli między stronami będzie istniał spór dotyczący istnienia samej wady, pod warunkiem, iż wada w trakcie procesu okaże się nieistotna. W dalszym etapie postępowania po wydaniu wyroku wstępnego, sąd rozstrzygałby, o ile obniżyć cenę.
Nie jest dopuszczalne wydawanie wyroków wstępnych wtedy, gdy wątpliwa jest sama zasada odpowiedzialności, natomiast wysokość dochodzonego roszczenia nie budzi wątpliwości. Sąd nie wyda więc wyroku wstępnego, jeśli wada będzie istotna, gdyż wtedy roszczenie obejmuje zwrot całej ceny, chyba że pozwany będzie żądał wynagrodzenia za czasowe korzystanie z dzieła.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?