Działalność gospodarcza związków wyznaniowych

Odpowiedź prawnika: Działalność gospodarcza związków wyznaniowych

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 roku o gwarancji wolności sumienia i wyznania z chwilą wpisu do rejestru kościół lub inny związek wyznaniowy uzyskuje, jako całość, osobowość prawną oraz korzysta ze wszystkich uprawnień i podlega obowiązkom określonym w ustawach. Okoliczność wpisu do rejestru prowadzonego przez właściwego ministra właściwego do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych nadaje więc kościołowi bądź też związkowi wyznaniowemu osobowość prawną wraz ze wszystkimi uprawnieniami wynikającymi z posiadania tej zdolności.

Z kolei przepis art. 28 niniejszej ustawy wskazuje, iż w sprawach majątkowych kościoły i inne związki wyznaniowe działają poprzez swoje osoby prawne, których organy, zakres kompetencji i sposób powoływania oraz reprezentacji określają statuty (prawo wewnętrzne kościoła bądź też związku wyznaniowego).

Odpowiadając na zadane pytane należy wskazać, iż związek wyznaniowy może wraz z wnioskiem o rejestrację wskazać jednostki organizacyjne określając ich nazwy, teren działania, siedziby, zakres uprawnień oraz zasady tworzenia, znoszenia i przekształcania oraz organy, zakres kompetencji, tryb podejmowania decyzji, sposób powoływania i odwoływania tych organów, sposób reprezentowania na zewnątrz a także zaciągania zobowiązań majątkowych. Takie jednostki organizacyjne nabywają z chwilą wpisu do rejestru osobowość prawną i jednocześnie są uprawnione do prowadzenia działalności gospodarczej. 

Wykładnia przepisu art. 28 ustawy uzasadnia twierdzenie, iż kościoły jak i związki wyznaniowe mogą prowadzić działalność gospodarczą tylko za pośrednictwem osób prawnych kościołów i związków wyznaniowych, a więc jednostek organizacyjnych, które zostały przewidziane w statucie i nabyły osobowość prawną poprzez rejestrację kościoła bądź związku wyznaniowego. W/w osoby prawne kościołów bądź związków wyznaniowych mają więc uprawnienie do prowadzenia działalności gospodarczej w formach prawnych przewidzianych przez system prawny.

Należy nadmienić, iż w przepis art. 35 ust. 1 ustawy  o gwarancji wolności sumienia i wyznania umożliwia dokonywanie zmian w statucie wpisanym do rejestru w trybie przewidzianym dla postępowania rejestracyjnego. Możliwa jest więc taka zmiana statutu, która powoła osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych w przypadku wcześniejszego ich nieistnienia.