Dziedziczenie gospodarstwa rolnego po roku 2001
Pytanie:
"Przedmiotem spadku jest gospodarstwo rolne (45ha) wraz z dwoma budynkami mieszkalnymi. Otwarcie spadku 09.12.2002 r. procedura -d ziedziczenie ustawowe. Sąd spadku zobowiązał wszystkich uczestników postępowania spadkowego do złożenia dokumentów uprawniających do prowadzenia gospodarstwa. Jednak regulacja z art. 1059 Kodeksu cywilnego, która wprowadza przesłanki jakie spełniać muszą spadkobiercy by być uprawnionymi do dziedziczenia gospodarstwa rolnego, utraciła moc w zakresie, w którym odnosi się do spadków otwartych od dnia 14 lutego 2001 roku (orzeczenie TK). W związku z tym pytanie: Dlaczego sąd wymaga tych dokumentów i czy mogą dziedziczyć ci spadkobiercy, którzy takowych kryteriów nie spełniają ? Jak sąd podzieli spadek pomiędzy uprawnionych spadkobierców?"
Odpowiedź prawnika: Dziedziczenie gospodarstwa rolnego po roku 2001
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego do dziedziczenia z ustawy gospodarstw rolnych o powierzchni przekraczającej 1 ha stosuje się przepisy ogólne dotyczące dziedziczenia z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów określonych w księdze czwartej, tytule X Kodeksu cywilnego (przepisy szczególne o dziedziczeniu gospodarstw rolnych). Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego zawarty tam art. 1059 utracił moc 14 lutego 2001r. Przepis ten określał cechy spadkobierców ustawowych jakie powinni posiadać w chwili otwarcia spadku aby dziedziczyć gospodarstwo rolne m. in powinni posiadać przygotowanie zawodowe do prowadzenia produkcji rolnej. To przygotowanie zawodowe określiła Rada Ministrów w rozporządzeniu z dnia 12 grudnia 1990r. w sprawie warunków dziedziczenia ustawowego gospodarstw rolnych. Zgodnie z tymi przepisami spadkobierca ma przygotowanie zawodowe do prowadzenia produkcji rolnej uprawniające do dziedziczenia gospodarstwa rolnego, jeżeli: a) ukończył zasadniczą lub średnią szkołę rolniczą albo szkołę ekonomiczną o specjalności przydatnej do prowadzenia produkcji rolnej, b) ukończył szkołę wyższą o kierunku rolniczym lub ekonomicznym, jeżeli kierunek ukończonych studiów daje przygotowanie do prowadzenia produkcji rolnej, c) uzyskał przygotowanie zawodowe do pracy w rolnictwie na skutek doskonalenia zawodowego prowadzonego przez uprawnione do tego zakłady pracy, jednostki organizacyjne i inne osoby prawne lub fizyczne, d) wykaże się stałą pracą przy produkcji rolnej przez okres co najmniej roku. W obowiązującym stanie prawnym art. 1059 Kodeksu cywilnego nie stosuje się do spadków otwartych po 14 lutym 2001 r. Moc prawną utraciło również w/w rozporządzenie. Nie trzeba legitymować się zatem przygotowaniem zawodowym aby móc dziedziczyć gospodarstwo rolne. Aktualny pozostaje wymóg posiadania gospodarstwa o powierzchni powyżej 1 ha. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że mamy do czynienia z gospodarstwem rolnym o pow. powyżej 1 ha, będącego przedmiotem spadku otwartego 09. 12. 02r. W naszej ocenie popełniono błąd, czy też poważne przeoczenie. Jesteśmy przekonani, iż sędzia nie ma podstaw do żądania od Państwa potwierdzeń uprawnień do dziedziczenia gospodarstwa rolnego skoro śmierć spadkodawcy (a więc otwarcie spadku) nastąpiło już po wyroku TK, bo w grudniu 2002 r.
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?