Dziedziczenie gospodarstwa rolnego po roku 2001

Pytanie:

"Przedmiotem spadku jest gospodarstwo rolne (45ha) wraz z dwoma budynkami mieszkalnymi. Otwarcie spadku 09.12.2002 r. procedura -d ziedziczenie ustawowe. Sąd spadku zobowiązał wszystkich uczestników postępowania spadkowego do złożenia dokumentów uprawniających do prowadzenia gospodarstwa. Jednak regulacja z art. 1059 Kodeksu cywilnego, która wprowadza przesłanki jakie spełniać muszą spadkobiercy by być uprawnionymi do dziedziczenia gospodarstwa rolnego, utraciła moc w zakresie, w którym odnosi się do spadków otwartych od dnia 14 lutego 2001 roku (orzeczenie TK). W związku z tym pytanie: Dlaczego sąd wymaga tych dokumentów i czy mogą dziedziczyć ci spadkobiercy, którzy takowych kryteriów nie spełniają ? Jak sąd podzieli spadek pomiędzy uprawnionych spadkobierców?"

Odpowiedź prawnika: Dziedziczenie gospodarstwa rolnego po roku 2001

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego do dziedziczenia z ustawy gospodarstw rolnych o powierzchni przekraczającej 1 ha stosuje się przepisy ogólne dotyczące dziedziczenia z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów określonych w księdze czwartej, tytule X Kodeksu cywilnego (przepisy szczególne o dziedziczeniu gospodarstw rolnych). Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego zawarty tam art. 1059 utracił moc 14 lutego 2001r. Przepis ten określał cechy spadkobierców ustawowych jakie powinni posiadać w chwili otwarcia spadku aby dziedziczyć gospodarstwo rolne m. in powinni posiadać przygotowanie zawodowe do prowadzenia produkcji rolnej. To przygotowanie zawodowe określiła Rada Ministrów w rozporządzeniu z dnia 12 grudnia 1990r. w sprawie warunków dziedziczenia ustawowego gospodarstw rolnych. Zgodnie z tymi przepisami spadkobierca ma przygotowanie zawodowe do prowadzenia produkcji rolnej uprawniające do dziedziczenia gospodarstwa rolnego, jeżeli: a) ukończył zasadniczą lub średnią szkołę rolniczą albo szkołę ekonomiczną o specjalności przydatnej do prowadzenia produkcji rolnej, b) ukończył szkołę wyższą o kierunku rolniczym lub ekonomicznym, jeżeli kierunek ukończonych studiów daje przygotowanie do prowadzenia produkcji rolnej, c) uzyskał przygotowanie zawodowe do pracy w rolnictwie na skutek doskonalenia zawodowego prowadzonego przez uprawnione do tego zakłady pracy, jednostki organizacyjne i inne osoby prawne lub fizyczne, d) wykaże się stałą pracą przy produkcji rolnej przez okres co najmniej roku. W obowiązującym stanie prawnym art. 1059 Kodeksu cywilnego nie stosuje się do spadków otwartych po 14 lutym 2001 r. Moc prawną utraciło również w/w rozporządzenie. Nie trzeba legitymować się zatem przygotowaniem zawodowym aby móc dziedziczyć gospodarstwo rolne. Aktualny pozostaje wymóg posiadania gospodarstwa o powierzchni powyżej 1 ha. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że mamy do czynienia z gospodarstwem rolnym o pow. powyżej 1 ha, będącego przedmiotem spadku otwartego 09. 12. 02r. W naszej ocenie popełniono błąd, czy też poważne przeoczenie. Jesteśmy przekonani, iż sędzia nie ma podstaw do żądania od Państwa potwierdzeń uprawnień do dziedziczenia gospodarstwa rolnego skoro śmierć spadkodawcy (a więc otwarcie spadku) nastąpiło już po wyroku TK, bo w grudniu 2002 r.


Michał Włodarczyk

Radca prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • Alo 2019-07-04 22:48:32

    To przepisy po 2001 sa nieuczciwe, ktoś pracuje wspólnie z rodzicami na gospodarstwie następnie się nimi opiekuje a przyjeżdża syn marnotrawny z zagranicy po ich śmierci i krzyczy o swoją cześć pomimo ze ma kasy jak lodu ,a gdzie mój wkład za trzydzieści lat pracy ? O jakim trybunale konstytucyjnym tutaj mówimy gdzie tu uczciwość , ze ja mam isc z tabolkiem a brat będzie mercem jeździł , to chyba konstytucja dla bogaczy i zrobiona dla nich , dziękuje

  • hala 2013-02-07 09:37:29

    W 1995r zmarł teść, po którym prawdopodobnie było zrobione postępowanie spadkowe, jednak nie dokonano wpisów w księgach wieczystych, z tego co mówi siostra męża wszystko została zapisane na teściową. W listopadzie 2008r zmarła teściowa. Od tego czasu ziemie uprawiamy razem z mężem. Łączne z gospodarstwem, które już posiadamy. Natomiast w budynku mieszkalnym mieszka siostra męża z rodziną i brat, który uczy się. W 2013r skończy 25 lat. Oprócz ww. osób są jeszcze dwie siostry męża, które mieszkają na stałe w Niemczech. Na jesieni 2012r zaoraliśmy grunty oraz część z nich zostały obsiane. Czy siostra męża może na zaoranych gruntach zabronić nam uprawy w 2013r. Czy dopiero po żniwach w 2013r, jeśli nie było postępowania spadkowego. Podatek rolny opłacamy my oraz podatek za budynki, w które ona zajmuje. W razie postępowania spadkowego jakie mąż otrzyma udziały i czy może zaradzać, aby pomieszczenia, które zajmował przed ślubem został mu oddane, ponieważ w czasie żniw nie mógł po śmierci nocować w tym domu, pomimo, że jest tam wciąż zameldowany. Czy może złożyć wniosek o zasiedzenie gruntów.


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika