Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Najważniejsze informacje
Tak, córka będzie dziedziczyć prawo użytkowania wieczystego. Nie, przedłużenie po 2089 roku nie jest automatyczne - trzeba będzie złożyć wniosek w określonym terminie. Użytkowanie wieczyste jest prawem dziedzicznym i podlega zasadom dziedziczenia ustawowego lub testamentowego.
Czy użytkowanie wieczyste można dziedziczyć?
Z treści pytania wynika, że chodzi o użytkowanie wieczyste (nazywane "wieczystą dzierżawą"), które jest prawem rzeczowym regulowanym przez Kodeks cywilny. Użytkowanie wieczyste może być dziedziczone (zarówno w drodze dziedziczenia testamentowego, jak i dziedziczenia ustawowego).
Zakładając istnienie wspólności majątkowej małżeńskiej między Państwem, w przypadku śmierci jednego z małżonków drugi małżonek oraz dzieci dziedziczą majątek zmarłego (o ile nie pozostawił testamentu). Córka będzie zatem uprawniona do dziedziczenia prawa użytkowania wieczystego
Dziedziczenie użytkowania wieczystego - krok po kroku
1. Dziedziczenie ustawowe
Jeśli jedno z Państwa umrze nie pozostawiając testamentu, dziedziczyć będą drugi małżonek i córka po połowie zgodnie z prawem spadkowym.
2. Dziedziczenie testamentowe
Małżonek może sporządzić testament ustanawiając córkę jedynym spadkobiercą. Testamenty mogą sporządzić oboje małżonkowie niezależnie od siebie.
3. Wpis w księdze wieczystej
Po dziedziczeniu konieczne będzie dokonanie wpisu w księdze wieczystej w celu zaktualizowania danych o nowych użytkownikach wieczystych.
Przedłużenie użytkowania wieczystego po 2089 roku
Uwaga - przedłużenie NIE jest automatyczne!
Wbrew niektórym przekonaniom, użytkowanie wieczyste nie przedłuża się automatycznie po upływie okresu określonego w umowie. Wymagane jest złożenie odpowiedniego wniosku.
W ciągu ostatnich 5 lat przed upływem zastrzeżonego w umowie terminu wieczysty użytkownik może żądać jego przedłużenia na dalszy okres od 40 do 99 lat. W Państwa przypadku oznacza to możliwość złożenia wniosku między 2084 a 2089 rokiem.
Termin złożenia wniosku
5 lat przed wygaśnięciem (w Państwa przypadku: 2084-2089)
Na jaki okres można przedłużyć
Od 40 do 99 lat (najczęściej na kolejne 99 lat)
Forma umowy
Akt notarialny + wpis do księgi wieczystej
Możliwość odmowy
Tylko ze względu na ważny interes społeczny
Podstawy prawne przedłużenia
Organ reprezentujący właściciela nieruchomości w zasadzie nie może odmówić przedłużenia prawa użytkowania wieczystego. Odmowa jest dopuszczalna tylko ze względu na ważny interes społeczny. Interes społeczny nie może być rozumiany tak jak w latach 60. ubiegłego wieku, kiedy uchwalono kodeks cywilny.
Co istotne, umowa w sprawie przedłużenia użytkowania wieczystego może być zawarta również po upływie pierwotnego okresu, na jaki użytkowanie wieczyste zostało ustanowione, o ile żądanie jego przedłużenia zgłoszono we wspomnianym terminie 5 lat przed wygaśnięciem tego prawa.
Aktualne zmiany w prawie użytkowania wieczystego
Od 1 stycznia 2019 roku obowiązuje ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności. Wraz z nastaniem 2019 roku użytkownicy wieczyści gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe stali się ich właścicielami.
Ważna informacja o automatycznym przekształceniu
Jeśli budynek na Państwa działce służy celom mieszkaniowym, może już nastąpiło automatyczne przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności. Warto to zweryfikować w księdze wieczystej.
Nowe przepisy o likwidacji użytkowania wieczystego
Ustawa w dniu 25 lipca 2023 r. została podpisana przez Prezydenta i weszła w życie z dniem 30 sierpnia 2023. Wnioskodawcy mieli 12 miesięcy od dnia jej wejścia w życie czyli do dnia 30 sierpnia 2024 na złożenie wniosku o wykup gruntu po korzystnej cenie. Termin ten już upłynął.
Praktyczne wskazówki
Co robić w konkretnych sytuacjach
1. Sprawdź aktualny status nieruchomości
Sprawdź czy nie nastąpiło już automatyczne przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności
2. Planuj przedłużenie z wyprzedzeniem
Już teraz warto przygotować się do złożenia wniosku o przedłużenie w latach 2084-2089. Nie czekaj do ostatniej chwili.
3. Rozważ sporządzenie testamentu
Jeśli chcecie zachować pełną kontrolę nad dziedziczeniem, warto rozważyć przygotowanie testamentów.
4. Dokumentuj inwestycje
Zachowaj dokumentację wszystkich inwestycji w nieruchomość - może to być istotne przy ewentualnym wniosku o przedłużenie.
Kiedy skonsultować się z prawnikiem?
- Jeśli nie jesteście pewni, czy nastąpiło przekształcenie w prawo własności
- Przy planowaniu dziedziczenia i sporządzaniu testamentów
- W latach 2084-2089 przy składaniu wniosku o przedłużenie
- Jeśli właściciel gruntu odmówi przedłużenia użytkowania