Kwestionowanie nakazu zapłaty

Odpowiedź prawnika: Kwestionowanie nakazu zapłaty

Przed sądem pierwszej instancji na etapie po wydaniu nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym lub upominawczym dłużnik może odwołać się tylko raz wnosząc zarzuty lub sprzeciw. Dłużnik może skutecznie zaskarżyć całą zasądzoną wierzytelność tylko wtedy, gdy dysponuje odpowiednimi dokumentami, że całą zapłacił. Jeśli zapłacił tylko część długu, może odwołać się od nakazu jedynie w odpowiedniej części, co do której przedstawi dowody zapłaty. W pozostałej części nakaz staje się prawomocny czyli dłużnik nie może go już drugi raz kwestionować, np. w nakazie sąd zobowiązał dłużnika do zapłaty 5000 zł, a on po wydaniu nakazu zapłacił 2000 zł, zatem może skutecznie kwestionować tylko 2000 zł, a co do 3000 zł nakaz uprawomocni się po 14 dniach od doręczenia go dłużnikowi, czyli po upływie terminu do wniesienia sprzeciwu lub zarzutów. Wierzyciel może wtedy egzekwować część należności, która nie została zaskarżona.  Wskutek wniesienia odwołania są wyznacza rozprawę. Po jej przeprowadzeniu wydaje wyrok, w którym orzeka o kwocie, którą  dłużnik zaskarżył. Na tym etapie postępowania dłużnik może drugi raz się odwołać  zaskarżając wyrok apelacją, ale może  w niej kwestionować tylko kwotę, o której orzekł sąd w wyroku, a zatem tę którą zaskarżył w zarzutach/sprzeciwie od nakazu. Dłużnik nie może już kwestionować tej kwoty zasądzonej nakazem, od której się nie odwołał. Wszak nakaz zapłaty jest już prawomocny (nieodwołalny) w  nie zaskarżonej części. Należy dodać, że zasadniczo dłużnik powinien powołać wszystkie nowe fakty i dowody, np. zapłatę kolejnej kwoty wierzycielowi w zarzutach/sprzeciwie lub apelacji pod rygorem utraty prawa powoływania się na te fakty w dalszej części postępowania. Jednak sąd zawsze bierze pod uwagę kwotę długu z dnia orzekania, a dłużnik może się bronić, że wcześniej nie powoływał się na zapłatę, gdyż dopiero w toku postępowania przed sądem znalazł środki, by jej dokonać. W takiej sytuacji sąd pierwszej czy drugiej instancji będzie pomniejszał kwotę długu i odsetki o zapłaconą kwotę. Należy jednak pamiętać, że dłużnik przedłużając postępowanie poprzez wpłatę drobnych kwot, nieznacznie zmniejsza naliczane mu odsetki, a mnoży koszty sądowe, które i tak będzie musiał zapłacić oraz zwrócić wierzycielowi, gdy należność wierzyciela jest zasadna.

Wierzyciel może podjąć próbę powstrzymania dłużnika przed zwlekaniem z  zapłatą a jednocześnie zagwarantować sobie zapłatę poprzez złożenie w postępowaniu nakazowym wniosku o  zabezpieczenie. Wniosek można złożyć po otrzymaniu nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, nawet gdy nie jest on prawomocny i dłużnik ma czas na złożenie zarzutów. Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym stanowi bowiem z chwilą wydania tytuł zabezpieczenia bez nadawania mu klauzuli wykonalności. Wniosek wierzyciel składa do sądu, który wdał nakaz zapłaty wskazując potrzebę zabezpieczenia (np. dłużnik trwoni swój majątek) oraz sposób zabezpieczenia (tj. złożenie odpowiedniej kwoty do depozytu sądowego). Zabezpieczenia kwot zasądzonych nakazem dokonuje komornik w  ten sposób, że ściąga od dłużnika i składa do depozytu sądowego kwotę zasądzona nakazem lub mniejszą wraz z odsetkami. Komornik też ustala opłatę od wniosku, która zależy od wysokości zabezpieczenia. Po prawomocnym zakończeniu postępowania sądowego o zapłatę kwota z depozytu zostanie wypłacona wierzycielowi chyba, że  okaże się, iż bezpodstawnie żądał pieniędzy i sprawę przegrał.