Nieodpłatne korzystanie z cudzej własności

Odpowiedź prawnika: Nieodpłatne korzystanie z cudzej własności

Po stronie użyczającego powstanie przychód, za który uważa się wartość czynszową stanowiącą równowartość czynszu, jaka przysługiwałaby w razie zawarcia umowy najmu lub dzierżawy. Jeżeli właściciel nieruchomości używa jej na własne potrzeby lub potrzeby członków rodziny (według ordynacji podatkowej za członków rodziny uważa się zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, małżonków zstępnych, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz pozostającą z podatnikiem w faktycznym pożyciu), nie ustala się wartości czynszowej tej nieruchomości lub jej części, a wydatki związane z nieruchomością nie stanowią kosztu uzyskania przychodów. Zatem w przypadku użyczenia lokalu spółce cywilnej, w której jednym ze wspólników jest syn użyczającego, użyczający rozpozna przychód w części przypadającej na drugiego wspólnika.

Po stronie biorącego w używanie powstanie przychód, który może być kwalifikowany - u przedsiębiorców - jako przychód z tytułu działalności gospodarczej. Przychód ten określa się według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu lokalu lub budynku - jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku. Nie powstanie przychód, jeżeli przedsiębiorca będący osobą fizyczną otrzymał nieodpłatne świadczenie od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn. Do I grupy zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Do II grupy zalicza się: zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych. Jeśli więc użyczający nie zalicza się do I lub II grupy podatkowej, to powstanie u niego przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia. W tej sytuacji będzie on musiał wartość tych świadczeń doliczyć do przychodu uzyskanego z tytułu działalności gospodarczej. Zatem w przypadku użyczenia lokalu spółce cywilnej, w której jednym ze wspólników jest syn użyczającego, jedynie drugi ze wspólników rozpozna przychód.

Zasadą w podatku od towarów i usług (VAT) jest opodatkowanie usług świadczonych odpłatnie. Umowa użyczenia nie powinna więc co do zasady być opodatkowana VAT. Nieodpłatne świadczenie usług jest opodatkowane tak, jak świadczenie odpłatne, gdy świadczone usługi nie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami w całości lub w części. Zatem w przypadku użyczenia lokalu, co do którego użyczającemu nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT.