Kary i grzywny za nierealizowanie obowiązku szkolnego przez dziecko - Odpowiedzialność rodziców

Pytanie klienta:

""Czy sąd ma prawo nałożyć karę grzywny np. 5000 zł na rodziców, którzy nie dopilnowują dziecka, aby wypełniało obowiązek szkolny? Proszę o podstawę prawną.""

Odpowiedź prawnika:

Ważne: Tak, rodzice mogą zostać ukarani grzywną za nierealizowanie przez dziecko obowiązku szkolnego. Kary mogą sięgać nawet 10 000 zł jednorazowo i maksymalnie 50 000 zł łącznie.

Podstawowe informacje o obowiązku szkolnym

Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat i trwa do ukończenia szkoły podstawowej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18. roku życia. Nauka jest obowiązkowa do 18. roku życia - po ukończeniu szkoły podstawowej przechodzi w obowiązek nauki realizowany przez uczęszczanie do szkoły ponadpodstawowej.

Kiedy dziecko nie spełnia obowiązku szkolnego?

Zgodnie z przepisami uczeń nie spełnia obowiązku szkolnego, jeżeli w danym miesiącu nie był na połowie dni zajęć, a nieobecności nie zostały usprawiedliwione. Dyrektor szkoły ma obowiązek kontrolować takie sytuacje i podejmować odpowiednie działania.

Rodzaje kar i procedury egzekucyjne

Egzekucja administracyjna

Podstawa prawna: Ustawa Prawo oświatowe oraz ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji

Wysokość grzywny: Do 10 000 zł jednorazowo, maksymalnie 50 000 zł łącznie

Procedura:

  • Upomnienie od dyrektora szkoły
  • Wniosek o wszczęcie egzekucji przez urząd gminy
  • Nakładanie grzywien przez organ egzekucyjny

Kary w sprawach nieletnich

Podstawa prawna: Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich z 2022 r.

Wysokość kary: Do 3 000 zł, z możliwością powtórzenia

Zastosowanie: Gdy sąd rodzinny zobowiązał rodziców do współpracy ze szkołą, a oni się od tego uchylają

Szczegółowa procedura egzekucyjna

Krok 1: Kontrola przez dyrektora

Dyrektor szkoły stwierdza niespełnianie obowiązku szkolnego i wysyła upomnienie do rodziców z ostrzeżeniem o możliwości wszczęcia egzekucji.

Krok 2: Wniosek o egzekucję

Po nieskuteczności upomnienia, dyrektor występuje z wnioskiem do urzędu gminy o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.

Krok 3: Nakładanie grzywny

Urząd gminy jako organ egzekucyjny nakłada grzywnę w celu przymuszenia do wykonania obowiązku.

Aktualne kwoty grzywien

Egzekucja administracyjna (art. 121 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji):

  • Maksymalna jednorazowa grzywna: 10 000 zł
  • Maksymalna łączna kwota: 50 000 zł
  • Możliwość wielokrotnego nakładania w tej samej lub wyższej kwocie

Kary w postępowaniu nieletnich:

  • Kara pieniężna: do 3 000 zł
  • Możliwość powtórzenia w przypadku dalszego uchylania się
  • Uchylenie kary: jeśli rodzice wykonają obowiązek w ciągu 14 dni od uprawomocnienia

Odpowiedzialność rodziców

Rodzice dziecka podlegającego obowiązkowi szkolnemu są obowiązani do:

  • Dopełnienia czynności związanych ze zgłoszeniem dziecka do szkoły
  • Zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia szkolne
  • Zapewnienia dziecku warunków umożliwiających przygotowanie się do zajęć
  • Informowania dyrektora o realizacji obowiązku szkolnego w szczególnych przypadkach

Środki oddziaływania sądu rodzinnego

Sąd rodzinny może zobowiązać rodziców do:

  • Poprawy warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych dziecka
  • Ścisłej współpracy ze szkołą i poradnią psychologiczno-pedagogiczną
  • Współpracy z młodzieżowym ośrodkiem socjoterapii
  • Naprawienia szkody wyrządzonej przez dziecko
Uwaga: W przypadku uchylania się od wykonania zobowiązań nałożonych przez sąd rodzinny, może zostać nałożona kara pieniężna do 3 000 zł, którą można powtórzyć w przypadku dalszego niewykonywania obowiązków.

Podsumowanie

Odpowiadając na pytanie klienta - tak, możliwe jest nałożenie kary grzywny 5 000 zł na rodziców za nierealizowanie obowiązku szkolnego przez dziecko. Aktualnie maksymalne kary są nawet wyższe i mogą sięgać 10 000 zł jednorazowo w ramach egzekucji administracyjnej lub 3 000 zł w postępowaniu nieletnich.

Rodzice powinni pamiętać, że obowiązek szkolny jest prawnie chroniony, a jego nierealizowanie może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych i prawnych.

Michał Włodarczyk - Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.