Obniżenie alimentów z datą wsteczną i nadpłata
Pytanie:
"Córka otrzymuje alimenty od ojca dziecka w wys. 900 zł, zgodnie z prawomocnym wyrokiem. Ojciec wystąpił o obniżenie alimentów do 500 zł. Sąd przyznał jedynie 760 zł z powodu zmiany warunków życia ojca. Wyrok jest prawomocny od czerwca br., ale zasądzony od lipca 2006 - gdyż od tego momentu, sąd uznał, że nastąpiło obniżenie dochodów ojca. Żadnych innych decyzji sądu nie ma w wyroku - tylko wysokość alimentów i data, od której są należne. Czy wynika z tego, że powstała nadpłata w alimentach za okres od lipca 2006 do czerwca 2007 (11 miesięcy x 140 zł )? Sąd w wyroku nie zdecydował o zwrocie nadpłaty i do maja ojciec płacił po 900 zł. Czy córka winna zwrócić nadwyżkę, mimo że alimenty w wysokości 900 zł otrzymywała zgodnie z wyrokiem i w całości przeznaczała na potrzeby dziecka - nie ma żądnych oszczędności. Ojciec dziecka wstrzymał całkowicie płacenie alimentów od czerwca 2007 - chcąc w ten sposób odebrać nadpłatę. Chcemy złożyć wniosek do komornika o egzekucje alimentów od czerwca po 760 zł (data uprawomocnienia wyroku)."
Odpowiedź prawnika: Obniżenie alimentów z datą wsteczną i nadpłata
Art. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego pozwala na zmianę wysokości alimentów zasądzonych prawomocnym wyrokiem w razie zmiany okoliczności. Przyjmuje się, że sąd może zmienić wysokość alimentów także z datą wsteczną, nawet jeżeli w grę wchodzą alimenty już zapłacone. W efekcie powstaje „nadwyżka” alimentów. Z taką sytuacją mamy do czynienia w pytaniu.
Zmiana wysokości alimentów z datą wsteczną sprawia, iż można rozważać potraktowanie pobranych alimentów jako świadczenia nienależnego. Z reguły można żądać zwrotu takiego świadczenia, ale dłużnik (w tej sytuacji – osoba uprawniona do otrzymywania alimentów) mógłby się bronić tym, że nadwyżkę zużył i nie jest nią już wzbogacony, a nie miał obowiązku liczyć się z obowiązkiem zwrotu.
Częstszym rozwiązaniem będzie właśnie wstrzymanie się z uiszczaniem alimentów do czasu wyczerpania nadwyżki. Gdyby wszczęta została egzekucja, komornik także mógłby wstrzymać egzekucję do czasu wyczerpania nadpłaconej przez dłużnika sumy należności alimentacyjnej (zob. Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 14 września 1965 r. o sygn. III CR 162/65, OSNCP 1966/7-8 poz. 120).
Michał Włodarczyk
Radca Prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?