Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
W procesie cywilnym dowód z przesłuchania stron ma jedynie charakter uzupełniający. Przeprowadza się je jedynie w wypadku, gdy wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały nie wyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 299 kpc). Ze względu bowiem na interes każdej ze stron w korzystnym dla niej rozstrzygnięciu sprawy, wiarygodność ich wyjaśnień należy co do zasady traktować z daleko posuniętą ostrożnością i opierać się na ich treści dopiero w ostatniej kolejności, gdy nie ma innego sposobu pozyskania informacji. Zasadą przy przesłuchaniu stron jest, że w pierwszej kolejności przeprowadza się je bez odbierania przyrzeczenia. Powódka nie musi zatem występować z wnioskiem o taką formę przesłuchania. Przed przystąpieniem do przesłuchania sąd uprzedza strony, że obowiązane są zeznawać prawdę i że stosownie do okoliczności mogą być przesłuchane ponownie po odebraniu od nich przyrzeczenia. Dopiero przesłuchanie to nie wyświetli dostatecznie faktów, sąd może przesłuchać według swego wyboru jedną ze stron ponownie, po uprzednim odebraniu od niej przyrzeczenia (art. 303 kpc). Jednak odpowiedzialność karna za fałszywe zeznania dotyczy tylko zeznań złożonych w drugim przesłuchaniu, przeprowadzonym po odebraniu przyrzeczenia. To, czy w ogóle przeprowadzać takie przesłuchanie, zależy w każdym wypadku od decyzji sędziego, który, zależnie od okoliczności sprawy i oceny wiarygodności treści wyjaśnień złożonych w pierwszym przesłuchaniu (bez odbierania przyrzeczenia), może uznać za celowe dla pełniejszego wyjaśnienia faktów ponowne przesłuchanie jednej lub obu stron po odebraniu przyrzeczenia, bądź nie. Jeśli sąd zdecyduje o przesłuchaniu strony po odebraniu przyrzeczenia, warunkiem ewentualnej odpowiedzialności za złożone podczas takiego przesłuchania fałszywe wyjaśnienia jest uprzedzenie strony przez sąd o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania jeszcze przed odebraniem od niej przyrzeczenia (art. 304 kpc).
Podsumowując, decyzja o przesłuchaniu strony po odebraniu od niej przyrzeczenia w każdym wypadku zależy od uznania sądu. Jedynie pierwsze przesłuchanie – o ile uzna przeprowadzenie takiego dowodu za potrzebne – odbywa się bez odbierania przyrzeczenia.