Odpowiedzialność notariusza jako płatnika podatku

Odpowiedź prawnika: Odpowiedzialność notariusza jako płatnika podatku

Zgodnie z art. 18 ustawy o podatku od spadków i darowizn, notariusze są płatnikami podatku od darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego, jako płatnicy notariusze są zobowiązani m.in.:

• pobrać należny podatek z chwilą sporządzenia aktu notarialnego;
• wpłacić pobrany podatek na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na siedzibę płatnika, w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, a także przekazać w tym terminie deklarację o wysokości pobranego i wpłaconego przez płatnika podatku, według ustalonego wzoru, wraz z informacją o kwocie podatku należnego poszczególnym gminom;

• przekazywać w terminie, o którym mowa w pkt 3, naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na siedzibę płatnika, odpisy sporządzanych aktów notarialnych dotyczących czynności, z tytułu których są płatnikami podatku.

Notariusze jako płatnicy, w treści sporządzanych aktów notarialnych zamieszczają podstawę prawną pobrania podatku i sposób jego obliczenia, a gdy czynność jest zwolniona z podatku - zamieszczają podstawę prawną zwolnienia oraz w przypadku darowizny - określają przedmiot darowizny, jej wartość, grupę podatkową wynikającą z osobistego stosunku łączącego obdarowanego z darczyńcą (§ 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie pobierania przez płatników podatku od spadków i darowizn).

Notariusze ponadto ustnie pouczają podatników o:

• skutkach przewidzianych w ustawie Kodeks karny skarbowy w razie podania nieprawdy lub zatajenia prawdy, przez co podatek narażony jest na uszczuplenie;
• przysługującym organowi podatkowemu prawie do określenia, podwyższenia lub obniżenia wartości przedmiotu czynności prawnej;

• ciążącym na podatniku obowiązku zapłaty podatku w przypadku określenia lub podwyższenia wartości przedmiotu czynności przez organ podatkowy (§ 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie pobierania przez płatników podatku od spadków i darowizn).

Natomiast zgodnie z art. 8 ordynacji podatkowej płatnicy obowiązani są do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Płatnik, który nie wykonał wskazanych obowiązków, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony całym swoim majątkiem (art. 30 § 1 i 3 ordynacji podatkowej).

Reasumując, notariusze jako płatnicy podatku od spadków i darowizn obliczają, pobierają i wpłacają ten podatek organowi podatkowemu. W przypadku niepobrania podatku, bądź pobrania i niewpłacenia albo pobrania i wpłacenia w złej wysokości notariusz odpowiada za ten podatek całym swoim majątkiem.