Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Najważniejsze zasady - podsumowanie
Dla osób nieprowadzących działalności gospodarczej: Odsetki od pożyczek podlegają 19% zryczałtowanemu podatkowi. Gdy płatnikiem jest firma - podatek pobiera ona automatycznie. Gdy pożyczka jest udzielona prywatnie - podatek rozliczamy samodzielnie w PIT-38.
Dla przedsiębiorców: Odsetki stanowią przychód z działalności gospodarczej i są wykazywane w standardowych zeznaniach rocznych (PIT-36, PIT-36L).
Rozliczenie odsetek w zależności od statusu podatnika
Osoba fizyczna nieprowadząca działalności
Odsetki od pożyczek stanowią przychód z kapitałów pieniężnych zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT.
Podstawowe zasady:
- Stawka podatku: 19% zryczałtowany
- Brak możliwości pomniejszania o koszty uzyskania
- Nie łączy się z innymi dochodami opodatkowanymi według skali
- Podatek tylko od faktycznie otrzymanych odsetek
Przedsiębiorca prowadzący działalność
Odsetki stanowią przychód z działalności gospodarczej zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 2 ustawy o PIT.
Podstawowe zasady:
- Opodatkowanie według skali lub podatkiem liniowym
- Możliwość pomniejszenia o koszty działalności
- Wykazywanie w standardowych zeznaniach (PIT-36, PIT-36L)
- Przychód tylko od faktycznie otrzymanych odsetek
Kto pełni rolę płatnika podatku?
Sytuacja 1: Pożyczka udzielona firmie (jak w przykładzie)
Płatnik: Spółka z o.o. (firma otrzymująca pożyczkę)
Obowiązki firmy:
- Pobranie 19% zryczałtowanego podatku od wypłacanych odsetek
- Wypłata odsetek pomniejszonych o podatek
- Przekazanie podatku do urzędu skarbowego do 20 dnia następnego miesiąca
- Przesłanie podatnikowi informacji PIT-8AR do końca lutego następnego roku
Obowiązki pożyczkodawcy: Brak - nie wykazuje w zeznaniu rocznym (podatek już pobrany)
Sytuacja 2: Pożyczka prywatna (osoba fizyczna -> osoba fizyczna)
Płatnik: Brak płatnika
Obowiązki pożyczkodawcy:
- Samodzielne obliczenie 19% podatku
- Wykazanie w zeznaniu PIT-38
- Zapłata podatku zgodnie z zeznaniem
Praktyczne rozliczenie w zeznaniach podatkowych
Dla osób nieprowadzących działalności
Ważne zmiany od 2024 roku!
Zgodnie z aktualnymi przepisami, jeśli podatek nie został pobrany przez płatnika, pożyczkodawca ma obowiązek wykazać przychody z odsetek w zeznaniu PIT-38 (nie jak wcześniej w PIT-36 z załącznikiem PIT-X).
Gdy płatnik (firma) pobrał podatek:
- Brak obowiązku składania zeznania w tym zakresie
- Podatnik otrzymuje informację PIT-8AR od płatnika
Gdy nie ma płatnika (pożyczka prywatna):
- Składanie zeznania PIT-38
- Wykazanie przychodu z odsetek
- Obliczenie i zapłata 19% podatku
Dla przedsiębiorców
Odsetki są wykazywane jako przychód z działalności gospodarczej w standardowych zeznaniach:
- PIT-36 - dla opodatkowania według skali
- PIT-36L - dla podatku liniowego 19%
- PIT-28 - dla ryczałtu ewidencjonowanego
Kluczowe różnice w 2025 roku
Główne zmiany w stosunku do przepisów z 2005 roku:
- Formularz PIT-38 zastąpił kombinację PIT-36 + PIT-X dla przychodów kapitałowych
- Wprowadzono możliwość elektronicznego składania zeznań
- Uproszczono procedury dla wstępnie wypełnionych zeznań (PFR)
- Zachowano 19% stawkę zryczałtowanego podatku
- Utrzymano zasadę braku kosztów uzyskania dla odsetek kapitałowych
Terminy i praktyczne wskazówki
Terminy składania zeznań
- PIT-38: do 30 kwietnia roku następnego
- Informacje od płatników: do końca lutego
- Wpłata podatku przez płatnika: do 20 dnia następnego miesiąca
Dokumentacja
- Umowa pożyczki z określonymi odsetkami
- Dowody wypłaty odsetek
- Informacja PIT-8AR od płatnika (jeśli dotyczy)
- Dokumenty potwierdzające pobranie podatku
Uwaga prawna
Powyższe informacje mają charakter ogólny i dotyczą typowych sytuacji. W przypadku skomplikowanych struktur pożyczkowych, pożyczek walutowych lub międzynarodowych, zaleca się konsultację z doradcą podatkowym w celu ustalenia właściwego sposobu rozliczenia.