Odszkodowanie a spadkobiercy nieruchomości

Odpowiedź prawnika: Odszkodowanie a spadkobiercy nieruchomości

Witamy,

Zgodnie z art. 30 § 5 kodeksu postępowania administracyjnego w sprawach dotyczących spadków nieobjętych jako strony będą działać osoby sprawujące zarząd majątkiem masy spadkowej, a w przypadku ich braku kurator wyznaczony przez sąd na wniosek organu administracji publicznej. Spadek uważa się za nieobjęty jeśli żaden ze spadkobierców nie objął go w posiadanie, tj. zarząd, użytkowanie, przechowanie (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 1956 r., sygn. III CR 566/56). Z opisu stanu faktycznego wynika, że spadkobiercy nie wykazują woli objęcia spadku w posiadanie, zatem zasadnym będzie wystąpienie przez organ z wnioskiem do sądu spadku o ustanowienie kuratora spadku. Kurator w myśl art. 667 § 1 kodeksu postępowania cywilnego będzie miał obowiązek zawiadomić spadkobierców o otwarciu spadku, tj. o momencie śmierci spadkodawcy. Od momentu dowiedzenia się o śmierci spadkodawcy lub o istnieniu i treści testamentu dla spadkobierców będzie biegł termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

Jak stanowi art. 1015 § 2 kc niezłożenie tego oświadczenia w terminie 6 miesięcy będzie równoznaczne z prostym przyjęciem spadku. Kurator nie może wyręczać spadkobierców z obowiązku określenia się czy spadek przyjmują czy nie. Zatem spadkobiercy i tak będą musieli złożyć stosowne oświadczenia co do spadku. Jeśli go odrzucą, to bedą traktowani tak jakby nie dożyli spadku. Przy dziedziczeniu ustawowym dochodzą wówczas do dziedziczenia zstępni odrzucającego (gdy chodzi o dziecko spadkodawcy lub jego rodzeństwo), ulegają odpowiedniemu zwiększeniu udziały spadkowe pozostałych spadkobierców oraz dochodzą do dziedziczenia spadkobiercy powołani w dalszej kolejności. Przy dziedziczeniu testamentowym mogą ulec zwiększeniu udziały pozostałych spadkobierców z tytułu przyrostu albo też dojdą do dziedziczenia spadkobiercy ustawowi (Skowrońska-Bocian Elżbieta „Najnowsze wydanie: Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga czwarta. Spadki." Warszawa 2009 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie IX) ss. 328).

Na podstawie art. 667 k.p.c. kurator sprawuje zarząd majątkiem spadkowym. Zarząd ten sprawowany jest pod nadzorem sądu i do jego sprawowania należy odpowiednio stosować przepisy o zarządzie w toku egzekucji z nieruchomości. Już z samego brzmienia przepisu tego artykułu można wyciągnąć wniosek, że zakres zarządu kuratora majątkiem spadkowym jest ograniczony i podlega kontroli sądowej. W związku z tym, kurator może dokonywać co do zasady czynności nie przekraczających zakresu zwykłego zarządu majątkiem spadkowym, a więc powinien dbać o to, by majątek ten nie doznał uszczerbku, by jego wartość pozostała co najmniej równa wartości obejmowanego przez niego majątku. Na mocy odpowiedniego stosowania art. 935 par. 3 k.p.c. należy stwierdzić, że dokonanie przez kuratora czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu będą wymagały zgody sądu. Kurator może wnieść o stwierdzenie przez sąd nabycia spadku (zob. J. Gudowski w: Jędrzejewska Maria, Weitz Karol, Ereciński Tadeusz, Gudowski Jacek, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga, Postępowanie zabezpieczające; Warszawa 2009 LexisNexis)

Podsumowując, skoro spadkobiercy zmarłego właściciela nieruchomości nie obejmują spadku w posiadanie, to konieczne staje się wystąpienie z wnioskiem o ustanowienie kuratora spadku. Będzie on mógł tylko zarządzać majątkiem spadkowym w celu ochrony go przed zmniejszeniem jego wartości - będzie jednak uprawniony do złożenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku. Nie zmienia to faktu, że spadkobiercy zmarłego i tak będą musieli zając stanowisko co do swojego udziału w majątku spadkowym.

Z poważaniem,

Redakcja serwisu www.e-prawnik.pl