Opodatkowanie podziału majątku małżonków

Odpowiedź prawnika: Opodatkowanie podziału majątku małżonków

Odpłatny podział majątku dorobkowego małżonków w wyniku zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej nie będzie podlegał opodatkowaniu (tak po stronie spłacanego, jak i spłacającego), w tym w odniesieniu do poszczególnych podatków należy zauważyć, iż:

1) Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), przepisów tej ustawy nie stosuje się (tzn. niepodlega opodatkowaniu tym podatkiem) do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

2) W odniesieniu do podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) należy zauważyć, iż podział majątku wspólnego jest instytucją wyłącznie prawa rodzinnego i opiekuńczego, natomiast do czynności wymienionych w ustawie o PCC mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego. W świetle obowiązującej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podział majątku wspólnego małżonków w formie odpłatnej nie stanowi przedmiotu opodatkowania. Okoliczność, że nabycie majątkowe nastąpiło w formie odpłatnej stanowi jedynie formę realizacji tego podziału (tak: Informacja Urzędu Skarbowego w Olsztynie z dnia 25 lutego 2004 r., US.V/436-2/04).

3) Podział majątku małżonków na skutek zniesienia wspólności ustawowej nie będzie też podlegał podatkowi od spadków i darowizn. Co prawda, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn zwanemu dalej podatkiem, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium RP lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium RP tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Podatkowi temu nie podlega odpłatne zniesienie współwłasności (ze spłatami), a ponadto należy zauważyć, że w literaturze podatkowej podkreśla się, iż podział majątku wspólnego małżonków w wyniku zniesienia wspólności ustawowej jest tożsamy ze zniesieniem współwłasności w znaczeniu regulacji Kodeksu cywilnego. Nie stanowi tym samym zdarzenia prawnego podlegającego opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.