Opodatkowanie zniesienia współwłasności samochodu

Odpowiedź prawnika: Opodatkowanie zniesienia współwłasności samochodu

Zniesienie współwłasności odbywa się w drodze porozumienia (umowy) między właścicielami danej rzeczy (w razie braku takiego porozumienia o zniesieniu porozumienia może zdecydować sąd – por. art. 212 Kodeksu cywilnego). Przepisy nie przewidują szczególnej formy, w której zniesienie współwłasności musi nastąpić. Aczkolwiek zniesienie współwłasności nie stanowi darowizny w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, to nieodpłatne zniesienie współwłasności podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn – wynika to wprost z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Obowiązek podatkowy w tym podatku powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności, a podstawę opodatkowania - wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Jednocześnie nieodpłatne zniesienie współwłasności nie powoduje żadnych skutków w podatku dochodowym – jest to konsekwencją brzmienia art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, iż przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. Jednocześnie zauważyć należy, iż odmiennie kształtuje się sytuacja w przypadku, gdy zniesienie współwłasności następuje odpłatnie – w tym momencie umowa o zniesienie współwłasności (w części dotyczącej spłat lub dopłat) podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a ewentualne kwoty otrzymane przez współwłaścicieli tytułem spłat lub dopłat mogą stanowić przychód tych podatników w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym (w omawianym przypadku – przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej). Na zakończenie należy wskazać, iż nie jest również wykluczone opodatkowanie powyższego przekazania podatkiem VAT. Stanie się tak: - w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności – jeżeli spółce przy nabyciu samochodu przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT, - w przypadku odpłatnego zniesienia współwłasności – zawsze, z wyjątkiem sytuacji, gdy przy nabyciu samochodu spółce nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku, a samochód był używany przez spółkę przez okres co najmniej pół roku.