Organizacja i opodatkowanie gry losowej

Odpowiedź prawnika: Organizacja i opodatkowanie gry losowej

W celu ustalenia obowiązków ciążących na stronach danego zdarzenia, w tym zasady opodatkowania, należy przede wszystkim określić charakter przeprowadzanej akcji. Jeżeli składają się na nią wyłącznie elementy losowe (o wygranej decyduje losowanie), brak natomiast elementów konkursowych (uczestnik nie musi np. odpowiedzieć na pytania organizatora), nie ma wątpliwości, że mamy tu do czynienia z grą losową.

Zasady przeprowadzenia gier losowych są uregulowane w ustawie z 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (dalej: ustawa o grach). Grami losowymi w rozumieniu art. 2 tej ustawy są gry o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku, a warunki gry określa regulamin. Ustawodawca wskazał kilkanaście rodzajów gier, wśród których są także loterie fantowe, w których uczestniczy się poprzez nabycie losu lub innego dowodu udziału w grze, a podmiot urządzający loterię oferuje wyłącznie wygrane rzeczowe.

Jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o grach, m.in. loterie fantowe mogą być urządzane przez osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej na podstawie udzielonego zezwolenia. Przed przeprowadzeniem takiej akcji należy zatem uzyskać stosowne zezwolenie. W tym celu trzeba złożyć wniosek, zawierający elementy wskazane w art. 32 ust. 2 ustawy o grach. Jeżeli loteria będzie przeprowadzana tylko w jednym województwie, na terenie którego znajduje się jednocześnie miejsce losowania nagród, wówczas zezwolenie wydaje dyrektor izby skarbowej właściwy ze względu na terytorialny zasięg urządzanej gry. W pozostałych przypadkach właściwym organem będzie minister finansów.

Wniosek podlega opłacie skarbowej w wysokości 5 zł od wniosku i 50 gr od każdego załącznika. Na jego rozpatrzenie organ ma 2 miesiące. Wydanie zezwolenia jest odpłatne - opłata wynosi 10% wartości puli nagród, nie mniej jednak niż 1052 zł. Przeprowadzenie gry mającej charakter loterii bez stosownego zezwolenia bądź wbrew warunkom otrzymanego zezwolenia zagrożone jest wysoką karą grzywny - do 240 stawek dziennych (art. 108 Kodeksu karnego skarbowego).

Organizator loterii musi pamiętać o prawidłowym rozliczeniu jej skutków podatkowych, w szczególności powinien zwrócić uwagę na następujące kwestie:

• O ile koszty zorganizowania i przeprowadzenia loterii wpływają oczywiście na powstawanie przychodów u jej organizatora (a taka jest reguła), a ponadto są to akcje kierowane do szerokiego i anonimowego grona potencjalnych nabywców nie ma wątpliwości, że wydatki w całości mogą być zaliczone do kosztów podatkowych.

• Wydanie zwycięzcy loterii nagrody rzeczowej co do zasady jest czynnością opodatkowaną VAT jako wydanie towaru bez wynagrodzenia (na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT). Czynność taka będzie opodatkowana w sytuacji, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego przy nabyciu bądź wytworzeniu towarów stanowiących nagrodę rzeczową. Nie będą opodatkowane jedynie prezenty o małej wartości; za takie uważa się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary: łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób; których przekazania nie ujęto w takiej ewidencji, jeżeli jednostkowa cena ich nabycia lub jednostkowy koszt wytworzenia nie przekracza 5 zł.

• Zwycięzca loterii otrzymując nagrodę uzyskuje niewątpliwie przychód. W art. 21 ust. 1 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) zwolniono jednak z podatku dochodowego takie wygrane w loteriach fantowych, których jednorazowa wartość nie przekracza 2280 zł, pod warunkiem że loteria była urządzona i prowadzona przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach i zakładach wzajemnych. Gdy wartość nagrody będzie wyższa niż 2280 zł, wówczas będzie ona opodatkowana od pełnej wartości zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 10% (art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT). Zgodnie z art. 40 ust. 4 ustawy o PIT organizator loterii ma obowiązek pobrać ten zryczałtowany podatek (pełni rolę płatnika).