Pożyczka udzielona spółce z o.o. przez wspólnika

Odpowiedź prawnika: Pożyczka udzielona spółce z o.o. przez wspólnika

Źródłem finansowania spółki może być pożyczka udzielona przez wspólnika. Z udzieleniem takiej pożyczki łączy się jednak wiele kwestii prawnych i podatkowych, w tym w szczególności należy zwrócić uwagę na następujące zagadnienia:

1) Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego umowa pożyczki, której wartość przenosi 500 złotych, powinna być stwierdzona pismem. Jeżeli zatem pożyczka nie przekracza tej kwoty, może być zwarta w formie ustnej.

2) Zgodnie z art. 230 Kodeksu spółek handlowych rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego wymaga uchwały wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Zatem, jeżeli kapitał spółki wysoki 50.000 zł, to zaciągnięcie pożyczki przekraczającej 100.000 zł wymaga uchwały wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Z kolei zgodnie z art. 17 § 1 Kodeksu spółek handlowych, jeżeli do dokonania czynności prawnej przez spółkę ustawa wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, czynność prawna (np. zawarcie umowy pożyczki) dokonana bez wymaganej uchwały jest nieważna.

3) Udzielenie przez wspólnika pożyczki spółce nie podlega zgłoszeniu do Krajowego Rejestru Sądowego. Nie ma również obowiązku zgłaszania takiej pożyczki do urzędu skarbowego - w szczególności pożyczki udzielane przez wspólnika spółce kapitałowej (np. spółce z ograniczoną odpowiedzialnością) są zwolnione z podatku od czynności cywilnoprawnych (art. 9 pkt 10 lit. i ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

4) Z zagadnieniem pożyczek udzielanych spółce przez wspólników łączy się zagadnienie tzw. cienkiej kapitalizacji (ang. thin capitalization). Terminem cienka kapitalizacja określa się sytuację, w której wspólnicy wyposażają spółkę w minimalną ilość kapitału zakładowego, a resztę środków niezbędnych do jej funkcjonowania, przekazują w postaci kapitału zwrotnego (np. pożyczek). Jeśli zadłużenie spółki wobec udziałowca bądź udziałowców posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale zakładowym spółki osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki, to odsetki od pożyczek przekraczających tę wartość nie stanowią kosztu uzyskania przychodu (art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

5) Warto podkreślić, iż z pożyczką łączy się z reguły obowiązek zapłaty odsetek, które zwłaszcza w przypadku podmiotów powiązanych powinny być określone na poziomie rynkowym. W przeciwnym przypadku wysokość odsetek może być zakwestionowana przez organy podatkowe (ceny transferowe).