Przedłużenie użytkowania wieczystego

Odpowiedź prawnika: Przedłużenie użytkowania wieczystego

W niniejszej odpowiedzi zostanie udzielona informacja dotycząca przepisów prawa obowiązujących w chwili obecnej, W tym momencie nie można przewidzieć, jak będzie kształtowała się kwestia przepisów dotyczących użytkowania wieczystego w roku 2089. Ponato, w chwili obecnej trwają rozważania, czy nie zlikwidować instytucji użytkowania wieczystego, jako przeżytku z czasów socjalistycznych. Jak się jednak wydaje, taka likwidacja powinna być powiązana z ochroną dotychczasowych użytkowników wieczystych.

Użytkowanie wieczyste jest uregulowane przepisami kodeksu cywilnego i ustawą o gospodarce nieruchomościami. Art. 232 kc stanowi, iż grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym. Użytkowanie wieczyste jest prawem "bardzo silnym". Zostało wprowadzone do systemu prawa polskiego w okresie, gdy nie była możliwa sprzedaż gruntów państwowych, i wykorzystywane jako jedna z form uprzywilejowywania osób zasłużonych dla reżimu. Ma ono dla inwestora tę zasadniczą zaletę, że pozwala mu wejść we władanie nieruchomością bez konieczności ponoszenia pełnych kosztów jej nabycia. Jednocześnie nabywane prawo, ze względu na czas trwania, gwarantuje inwestorowi opłacalność czynienia nawet bardzo znacznych nakładów. Ponadto właściciel, którym jest podmiot wykonujący zadania publiczne, przez wskazanie w umowie w sposób wiążący celu użytkowania wieczystego ma wpływ na sposób zagospodarowania terenu. Użytkowanie wieczyste jest prawem rzeczowym pośrednim między prawem własności a prawami rzeczowymi ograniczonymi. Proszę pamiętać, iż budynki i inne urządzenia wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub gruncie należącym do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków przez wieczystego użytkownika stanowią jego własność. To samo dotyczy budynków i innych urządzeń, które wieczysty użytkownik nabył zgodnie z właściwymi przepisami przy zawarciu umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste.  Przysługująca wieczystemu użytkownikowi własność budynków i urządzeń jest prawem związanym z użytkowaniem wieczystym. Oznacza to, że gdy wygasa użytkowanie to wygasa prawo własności, a użytkownik wieczysty ma prawo do wynagrodzenia za budynki i urządzenia istniejące w dniu zwrotu użytkowanego gruntu.

Oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste następuje na okres dziewięćdziesięciu dziewięciu lat. W ciągu ostatnich pięciu lat przed upływem zastrzeżonego w umowie terminu wieczysty użytkownik może żądać jego przedłużenia na dalszy okres od czterdziestu do dziewięćdziesięciu dziewięciu lat, jednakże wieczysty użytkownik może wcześniej wystąpić z takim żądaniem, jeżeli okres amortyzacji zamierzonych na użytkowanym gruncie nakładów jest znacznie dłuższy aniżeli czas, który pozostaje do upływu zastrzeżonego w umowie terminu. Odmowa przedłużenia jest dopuszczalna tylko ze względu na ważny interes społeczny.