Przejście praw autorskich na podst. umowy o dzieło

Odpowiedź prawnika: Przejście praw autorskich na podst. umowy o dzieło

Koszty uzyskania przychodów w wysokości 50 % uzyskanego przychodu przysługują z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami (art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Przychody z tytułu korzystania lub rozporządzania prawami autorskimi mogą być uzyskiwane zarówno przez osobę pozostającą w stosunku pracy, jak i wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia, czy też umowy o dzieło.

Twórcą, zgodnie z art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.

Warunkiem stosowania 50 % stawki kosztów uzyskania przychodów jest zatem ustalenie, że przychód uzyskany został z tytułu korzystania z praw autorskich  w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory literackie, naukowe, publicystyczne, plastyczne, muzyczne, fotograficzne, programy komputerowe, architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne itp. (katalog otwarty - ust. 2 ww. artykułu). Zatem o zastosowaniu kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50 % decyduje fakt osiągnięcia przez podatnika przychodu za wykonanie czynności (utworu) będącej przedmiotem prawa autorskiego.

Zastosowanie 50 % stawki kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależnione jest od wystąpienia dwóch podstawowych okoliczności:

1. zaistnienia utworu w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz

2. udzielenia przez twórcę licencji na korzystanie z danego utworu zamawiającemu, względnie rozporządzenia majątkowymi prawami autorskimi do twórczego dzieła.

Jeżeli zostały spełnione warunki powołane powyżej, można zastosować koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z zawieranej z wykładowcą umowy winno jednoznacznie wynikać, że płatnik nabywa majątkowe prawa autorskie do danego utworu lub uzyskuje licencję na korzystanie z niego. Nie będą miały natomiast zastosowania 50 % koszty uzyskania przychodu do przychodów uzyskanych za lekcje/wykłady prowadzone w oparciu o autorski program nauczania. Ministerstwo Kultury w piśmie DP/WPA.024/147/00 z dnia 6 października 2005 r. zajęło bowiem stanowisko, iż w wyżej wskazanej sytuacji lekcje nie stanowią eksploatacji autorskiego programu nauczania jako utworu w rozumieniu prawa autorskiego, ani też nie są z założenia przygotowywane z myślą o nadawaniu im indywidualnej twórczej formy i treści, ale w celu maksymalnie czytelnego i skutecznego przekazania uczniom uwzględnionej w programie nauczania wiedzy i umiejętności.

Powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych (por. Postanowienie Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z dnia 7 lipca 2006 r., sygn. PD-2-415/172/06; Postanowienie Urzędu Skarbowego w Legnicy z dnia 29 września 2005 r., sygn. PDII415/1/59/05).