Przeprowadzenie wniosku dowodowego
Pytanie:
"W trakcie trwania procesu karnego w sprawie o morderstwo trzech świadków zeznaje nieprawdę (zmowa). Oskarżyciel posiłkowy posiada dowody w formie zdjęć, potwierdzających nieprawdziwość ich zeznań, mających kluczowe znaczenie w sprawie. W jakiej formie powinien przedstawić te dowody Sądowi, aby udowodnić, że są to fałszywe zeznania? W jaki sposób oskarżyciel posiłkowy powinien wystąpić do Sądu z oskarżeniem o składanie fałszywych zeznań?"
Odpowiedź prawnika: Przeprowadzenie wniosku dowodowego
Dowody w postępowaniu karnym przeprowadza sie na wniosek stron oraz z urzędu. Jedną ze stron w procesie karnym jest oskarżyciel posiłkowy. W celu przeprowadzenia odpowiedniego dowodu na wykazanie określonej okoliczności niezbędne jest złożenie wniosku dowodowego. We wniosku dowodowym należy podać oznaczenie dowodu (zdjęcia) oraz okoliczności, które mają być udowodnione (fakt składania fałszywych zeznań). Można także określić sposób przeprowadzenia dowodu. Wniosek dowodowy może zmierzać do wykrycia lub oceny właściwego dowodu. Trudno jest sobie wyobrazić, aby same zdjęcia miały świadczyć o fałszywości zeznań świadków. Powiązanie jednak zdjęć z pewnymi innymi okolicznościami np. czasem - który świadczył będzie o nie przebywaniu w określonym miejscu lub przebywaniu w nim - może wykazywać fakt fałszywości zeznań.
Odmienną kwestią jest przestępstwo fałszywych zeznań. Warunkiem odpowiedzialności jest pouczenie świadków o takiej odpowiedzialności przed odebraniem zeznania lub odebranie przyrzeczenia. Nie podlega karze, kto, nie wiedząc o prawie odmowy zeznania lub odpowiedzi na pytania, składa fałszywe zeznanie z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym. Zatem, jeśli jeden ze świadków ma prawo do odmowy zeznań (osoba najbliższa), nie będzie ponosił odpowiedzialności za fałszywe zeznania, gdyż przysługuje mu prawo odmowy zeznań - pod warunkiem, że nie wiedział o swoim uprawnieniu. Fałszywe zeznania są przestępstwem umyślnym. Mogą być popełnione tylko z zamiarem bezpośrednim - np. gdy świadek zeznaje nie mając pewności czy mówi prawdę i godząc się na informację fałszywą, zataja swoją niepewność, co do której ma pełną świadomość, jest to zeznanie fałszywe objęte zamiarem bezpośrednim.
W przypadku popełnienia przestępstwa fałszywych zeznań, osoba składająca o tym fakcie zawiadomienie (Pan jako oskarżyciel posiłkowy), jeśli Pana dobro prawne nie zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone, nie jest pokrzywdzonym w tej sprawie. Oczywiście, zawiadomienie można zgłosić zawsze. Z uwagi na to, że przestępstwo fałszywych zeznań jest przestępstwem publicznoskargowym Prokuratura ma obowiązek wszcząć postępowanie z urzędu. Zatem, jeśli prokurator na rozprawie stwierdzi taką okoliczność, powinien wszcząć postępowanie przygotowawcze.
Art. 398 k.p.k. przewiduje możliwość przedmiotowego rozszerzenia aktu oskarżenia. Jeżeli w czasie rozprawy głównej wyjdą na jaw okoliczności, które pozwolą prokuratorowi na zarzucenie innego czynu, nie objętego aktem oskarżenia, prokurator może rozszerzyć oskarżenie na ten nowy czyn. Musi wtedy ustnie sformułować oskarżenie. Sąd, za zgodą oskarżonego może rozpoznać ten zarzut na tej samej rozprawie, chyba że zachodzi konieczność przeprowadzenia postępowania przygotowawczego. Oskarżony może wyrazić zgodę, ale jednocześnie jest władny uzależnić tę zgodę od zarządzenia kilkudniowej przerwy dla przygotowania obrony.
Brak zgody oskarżonego na rozpoznanie sprawy o nowy czyn na tej samej rozprawie skutkuje odroczeniem rozprawy, w takiej sytuacji oskarżyciel publiczny wnosi na piśmie nowy, dodatkowy akt oskarżenia (art. 398 § 2 k.p.k.). Takim uprawnionym oskarżycielem nie jest oskarżyciel posiłkowy.
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?