W jakich terminach powinny być załatwiane sprawy podatkowe?

Terminy na załatwienie spraw w pierwszej instancji

Zgodnie z art. 139 § 1 Ordynacji podatkowej, załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić: 

• bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, 
• a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu 2 miesięcy 

od dnia wszczęcia postępowania, chyba, że przepisy Ordynacji podatkowej stanowią inaczej.

Niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone na podstawie dowodów przedstawianych przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub na podstawie faktów powszechnie znanych i dowodów znanych z urzędu organowi prowadzącemu postępowanie.

Terminy na załatwienie spraw w drugiej instancji

Załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić:

• nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy,
• a sprawy, w której przeprowadzono rozprawę lub strona złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy – nie później niż w ciągu 3 miesięcy.

Do wymienionych terminów nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.

Terminy załatwiania sprawy określone w art. 139 i 140 Ordynacji podatkowej mają charakter procesowy, porządkowy, dyscyplinujący organy podatkowe, a ich upływ nie pozbawia organów podatkowych zdolności do orzekania i nie powoduje wadliwości decyzji wydanej z ich uchybieniem.

Obowiązek organu podatkowego zawiadomienia po upływie terminu załatwienia sprawy

 Zgodnie z art. 140 § 1 Ordynacji podatkowej, o każdym przypadku niezałatwienia sprawy we właściwym terminie organ podatkowy obowiązany jest zawiadomić stronę, podając przyczyny niedotrzymania terminu i wskazując nowy termin załatwienia sprawy. Ten sam obowiązek ciąży na organie podatkowym również w przypadku, gdy niedotrzymanie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od organu.

Ponaglenie

Na niezałatwienie sprawy we właściwym terminie lub nowym terminie ustalonym na załatwienie sprawy stronie służy ponaglenie do:

1. organu podatkowego wyższego stopnia;
2. dyrektora izby administracji skarbowej, jeśli sprawa dotyczy rozpatrywania odwołań od decyzji,o których mowa w art. 83 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (tzn. wydanych po przekształceniu kontroli celno-skarbowej w postępowanie podatkowe), wydanych przez naczelnika urzędu celno-skarbowego;
3. Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, jeżeli sprawa nie została załatwiona przez dyrektora izby administracji skarbowej.

Organ podatkowy, uznając ponaglenie za uzasadnione, wyznaczy dodatkowy termin załatwienia sprawyoraz zarządzi wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby podejmie środki zapobiegające naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości.

Organ podatkowy ma przy tym obowiązek stwierdzenia, czy niezałatwienie sprawy w terminie miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Trzeba pamiętać, że skarga na bezczynność organu złożona bez ponaglenia, o którym mowa w art. 141 § 2 Ordynacji podatkowej, czyni skargę przedwczesną, a tym samym niedopuszczalną w rozumieniu art. 58 § 1 pkt 6.

Natomiast od niedawna z wniesieniem skargi nie trzeba już czekać na odpowiedź organu naponaglenie. Skargę na bezczynność bądź przewlekłe prowadzenie postępowania można wnieść teraz w każdym czasie po wniesieniu ponaglenia do właściwego organu. Pracownik organu podatkowego, który z nieuzasadnionych przyczyn nie załatwił sprawy w terminie albonie załatwił sprawy w dodatkowym terminie podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej alboinnej odpowiedzialności przewidzianej przepisami prawa. Taki sam zakres odpowiedzialności będzie, kiedy pracownik nie dopełnił obowiązku zawiadomienia strony o niezałatwieniu sprawy we właściwym terminie, z podaniem przyczyn niedotrzymania terminu i wskazaniem nowego terminu załatwienia sprawy.

O przewlekłości postępowania można mówić wówczas, gdy organ wykonuje czynności w dużym odstępie czasu bądź wykonuje czynności pozorne, czy też mnoży czynności dowodowe ponad potrzebę wynikającą z istoty sprawy. Nie bez znaczenia dla oceny zasadności przedłużania przez organ terminu zakończenia postępowania jest także to, czy sprawa wymaga wielowątkowego postępowania dowodowego, np. obejmującego także czynności sprawdzające u kontrahentów strony.

Kto odpowiada za opóźnienia, można określić na podstawie założonej w aktach sprawy metryki sprawy w formie pisemnej lub elektronicznej.

Upoważnienie pracownika do załatwiania spraw w imieniu organu podatkowego

Organ podatkowy może upoważnić - w formie pisemnej - funkcjonariusza lub pracownika kierowanej jednostki organizacyjnej do załatwiania spraw w jego imieniu i w ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania decyzji, postanowień i zaświadczeń. Upoważnienie takie może również obejmować podpisywanie pism w formie dokumentu elektronicznego kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Upoważnienie takie może być udzielone też:

1. pracownikom obsługującym naczelnika urzędu skarbowego – przez naczelnika urzędu skarbowego;
2. funkcjonariuszom lub pracownikom obsługującym dyrektora izby administracji skarbowej – przez dyrektora izby administracji skarbowej;
3. funkcjonariuszom lub pracownikom obsługującym naczelnika urzędu celno-skarbowego – przez naczelnika urzędu celno-skarbowego;
4. pracownikom Krajowej Informacji Skarbowej – przez dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej;
5. funkcjonariuszom lub pracownikom obsługującym naczelnika urzędu celno-skarbowego lub dyrektora izby administracji skarbowej albo Szefa Krajowej Administracji Skarbowej – przez SzefaKrajowej Administracji Skarbowej;
6. funkcjonariuszom lub pracownikom komórek organizacyjnych urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych – przez Szefa KAS.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl