Przestępstwo fałszywych zeznań

Odpowiedź prawnika: Przestępstwo fałszywych zeznań

Zgodnie z art. 233 ustawy Kodeks karny, jeżeli osoba, która składa zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności do lat trzech. Warunkiem odpowiedzialności jest, aby przyjmujący zeznanie (sąd) uprzedził zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania lub odebrał od niego przyrzeczenie. W świetle tego przepisu należy uznać, że świadome stwierdzenie nieprawdy w pozwie nie spełnia znamion przestępstwa składania fałszywych zeznań, ponieważ wniesienie pozwu nie jest "złożeniem zeznań", jak również nie jest spełniony warunek "uprzedzenia o odpowiedzialności karnej". W konsekwencji należy stwierdzić, że powód nie ponosi odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań stwierdzając w pozwie nieprawdę. Należy jadnak stwierdzić, że postępowanie nakazowe charakteryzuje się daleko idącym formalizmem, a nakazy zapłaty wydawane są na podstawie sciśle określonych dokumentów. Jeżeli więc powód dopuścił się podrobienia lub przerobienia dokumentu w celu użycia go za autentyczny, podlega odpowiedzialności karnej za fałszowanie dokumentów. Wykazanie przez pozwanego, że w pozwie przytoczone są nieprawdziwe fakty następuje w drodze wniesienia zarzutów przeciwko żądaniu pozwu już po wydaniu nakazu zapłaty (wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym następuje na posiedzeniu niejawnym, pozwany nie ma więc możliwości wypowiedzieć się co do żądań pozwu przed wydaniem nakazu zapłaty). Pismo zawierające zarzuty wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty w terminie dwutygodniowym od dnia doręczenia nakazu. W piśmie pozwany powinien wskazać, czy zaskarża nakaz w całości czy w części, przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór, oraz pozostałe zarzuty przeciwko żądaniu pozwu, a także wszystkie okoliczności faktyczne i dowody na ich potwierdzenie. W razie prawidłowego wniesienia zarzutów przewodniczący wyznacza rozprawę. Po przeprowadzeniu rozprawy sąd wydaje wyrok, w którym nakaz zapłaty w całości lub w części utrzymuje w mocy albo go uchyla i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też postanowieniem pozew odrzuca lub postępowanie umarza. Udowodnienie przez pozwanego, że powód w swoim pozwie stwierdził nieprawdę może zatem nastąpić poprzez wniesienie zarzutów od nakazu zapłaty, co spowoduje przeprowadzenie rozprawy, na której będzie możliwe przedstawienie przez pozwanego dowodów na nieprawdziwość faktów powołanych przez powoda w pozwie. Konsekwencją udowodnienia, że nakaz zapłaty został wydany w oparciu o nieprawdziwe okoliczności skutkuje uchyleniem tego nakazu. Na marginesie należy dodać, że oparcie wyroku na dokumencie podrobionym lub przerobionym stanowi przesłankę wznowienia postępowania.