Rozszerzenie klauzuli na małżonka

Odpowiedź prawnika: Rozszerzenie klauzuli na małżonka

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż skorzystał pan jako wierzyciel z możliwości jaką daje przepis artykułu 787 kodeksu postępowania cywilnego, czyli wniósł Pan do sądu o nadanie klauzuli wykonalności także przeciwko małżonkowi dłużnika. Sąd nadał tę klauzulę. Sąd miał obowiązek wysłuchania małżonka, gdyż nakłada go na niego przepis artykułu 787 kpc. Jednak przeprowadzenie postępowania klauzulowego nie wyklucza możliwości wniesienia powództwa przeciwegzekucyjnego. Z opisu stanu faktycznego wynika, iż małżonek dłużnika skorzystał z uprawnienia wynikającego z artykułu 841 kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym „osoba trzecia może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu od egzekucji, jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa”. Kto jest osobą trzecią wyjaśnia orzecznictwo Sądu Najwyższego. Na tej podstawie przyjmuje się, iż osobą trzecią w rozumieniu art. 841 k.p.c. jest każda osoba (poza dłużnikiem egzekwowanym), której prawa zostały naruszone w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym na podstawie tytułu wykonawczego. W doktrynie uznanie małżonka za osobę trzecią jest kontrowersyjną (może dlatego powództwo to zostało w Państwa przypadku oddalone). Tak czy inaczej należy stwierdzić, iż nie można odmówić małżonkowi Pana dłużniczki prawa do skorzystania z tego powództwa, choćby dlatego, że nie można jednoznacznie mu tego prawa odmówić. Przyjęło się już w praktyce sądów (według poglądu SN), iż „jeżeli w toku postępowania egzekucyjnego opartego na tytule egzekucyjnym opatrzonym klauzulą wykonalności z art. 787 k.p.c. zajęto przedmiot wchodzący w skład majątku odrębnego małżonka, to małżonek ten może wytoczyć powództwo z art. 841 § 1 k.p.c. o zwolnienie tego przedmiotu od egzekucji”. W praktyce oznacza to, iż małżonek może skutecznie wnieść powództwo przeciwegzekucyjne wtedy, gdy przedmiot należy do jego majątku odrębnego. Kontrowersja pozostaje w przypadku takim jak opisany w stanie faktycznym, gdy nieruchomość wchodzi w skład wspólnego majątku małżeńskiego. W samej doktrynie jednak przyjęty staje się pogląd zgodnie z którym „małżonek dłużnika z chwilą wydania przeciwko niemu klauzuli wykonalności staje się dłużnikiem egzekwowanym i jako taki nie może być uważany za osobę trzecią. W razie skierowania egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego wydanego w trybie art. 787 k.p.c. do majątku odrębnego małżonka dłużnika, nie może on bronić się w drodze powództwa o zwolnienie od egzekucji, gdyż środek ten przysługuje osobie trzeciej”.