Sankcja za niepodanie informacji komornikowi

Odpowiedź prawnika: Sankcja za niepodanie informacji komornikowi

W świetle art. 762 § 1 kpc przyjmuje się, że nałożenie grzywny jest aktualne w razie odmowy udzielenia wyjaśnień lub informacji, względnie udzielenia informacji lub wyjaśnień świadomie fałszywych komornikowi. Gdy tych wyjaśnień lub informacji bowiem żąda sąd, jako organ egzekucyjny, odpowiednie zastosowanie mają przepisy o nieuzasadnionej odmowie zeznań świadków (art. 276 kpc) lub ewentualnie o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania (art. 233 kk). Sankcja grzywny stosowana przez komornika nie wyklucza dalszej odpowiedzialności osób ukaranych, o ile odpowiedzialność taka jest przewidziana innymi przepisami prawa (dyscyplinarna, karna, odszkodowawcza). Grzywna wymierzana jest przez komornika z urzędu lub na wniosek wierzyciela. Sankcja ta może być zastosowana, gdy łącznie zostaną zrealizowane dwie przesłanki: na osobie, do której komornik zwrócił się o złożenie wyjaśnień lub o udzielenie informacji, spoczywa ciężar złożenia wyjaśnień lub udzielenia informacji na podstawie (art. 761 kpc) oraz osoba ta bez uzasadnienia odmówiła złożenia wyjaśnień lub udzielenia informacji albo świadomie udzieliła informacji lub wyjaśnień fałszywych. W literaturze zwraca się uwagę na ogólny charakter omawianego przepisu, który stanowi lex generalis mający zastosowanie również do innych unormowań uprawniających komornika do stosowania kary grzywny (np. art. 764 kpc, 886 kpc, 902 kpc). Należy przy tym zaznaczyć, iż grzywna może być zastosowana tylko jednokrotnie.

W myśl dyspozycji art. 743 § 1 kpc jeżeli postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia podlega wykonaniu w drodze egzekucji, do wykonania tego postanowienia stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu egzekucyjnym, z tym jednak, że sąd nadaje postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia klauzulę wykonalności z urzędu. Do postanowień, które podlegają wykonaniu w drodze egzekucji, należą wszystkie zabezpieczenia, które nawiązują do przyjętych przez ustawodawcę w części trzeciej kodeksu postępowania cywilnego (postępowanie egzekucyjne) sposobów egzekucji świadczeń pieniężnych i niepieniężnych. W drodze egzekucji wykonuje się m.in.: zajęcie ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego albo innej wierzytelności lub innego prawa majątkowego; ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego obowiązanego; unormowanie praw i obowiązków stron na czas trwania postępowania; uregulowanie sposobu roztoczenia pieczy nad małoletnimi dziećmi. Rola komornika w postępowaniu zabezpieczającym sprowadza się wyłącznie do przeprowadzenia czynności wykonawczych (technicznych). Komornik jest angażowany w tym postępowaniu tyko po to, aby to nie sąd, lecz organ do tego wyspecjalizowany faktycznie wykonywał u obowiązanego czynności techniczne służące wykonaniu postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia (wykonuje on np. czynności technicznoprawne służące realizacji zajęcia rzeczy ruchomych, wierzytelności - zajęcia, które de iure dokonane zostało przez sąd w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia). To sąd, udzielając zabezpieczenia, zajmuje rzeczy lub prawa, komornik zaś faktycznie sporządza protokół zajęcia oraz przeprowadza inne czynności technicznoprawne służące wykonaniu zajęcia dokonanego przez sąd. Innymi słowy, jedynym judykacyjnym organem postępowania zabezpieczającego jest sąd, który udzielił zabezpieczenia.¹ Odpowiednie stosowanie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym winno uwzględniać rolę organu egzekucyjnego w postępowaniu zabezpieczającym, co oznacza, iż w zasadzie organ egzekucyjny, wykonując zabezpieczenie, jest uprawniony do podejmowania wyłącznie czynności o charakterze technicznoprawnym. Czynności decyzyjne pozostawione są kognicji sądu w postępowaniu zabezpieczającym. Stąd podejmowanie przez organ egzekucyjny czynności decyzyjnych winno następować wyłącznie w zakresie uzasadnionym samym wykonaniem zabezpieczenia. Jeśli określone czynności w postępowaniu egzekucyjnym są powierzone organowi egzekucyjnemu, może w postępowaniu zabezpieczającym podjąć je sąd, organ egzekucyjny nie jest uprawniony do ich dokonywania.

W oparciu o powyższe rozważania zasadne wydaje się stwierdzenie, iż w postępowaniu zabezpieczającym nie ma zastosowania art. 762 § 1 kpc.