Sprzedaż samochodu przez komis

Odpowiedź prawnika: Sprzedaż samochodu przez komis

Przepisy oczywiście nie ograniczają prawa obywateli innych państw do rozporządzania rzeczami stanowiącymi ich własność, a znajdującymi się w Polsce, w tym w szczególności prawa ich sprzedaży (w tym sprzedaży przez komis). Odnośnie samochodów należy ponadto zauważyć, że powszechną praktyką jest sprzedaż samochodów z zagranicy przed ich rejestracją w Polsce. Oczywiście sprawą sprzedającego jest dopełnienie wszelkich formalności (w tym celnych oraz w szczególności skompletowanie dokumentów pojazdu), które umożliwią nabywcy pojazdu jego zarejestrowanie w Polsce po zakupie.

Natomiast osoba prowadząca komis, przyjmująca do sprzedaży samochód przed jego rejestracją w Polsce, powinna być świadoma ciążących na niej obowiązków w zakresie akcyzy, a w szczególności ryzyka tzw. „drugiej akcyzy” (jeden raz bowiem akcyzę musi zapłacić osoba sprowadzająca samochód, drugi raz – właściciel komisu przy sprzedaży). Problem „drugiej akcyzy” był szeroko dyskutowany w prasie. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z 15 marca 2005 r. (sygn. SA/Rz 391/04) wykluczył – przy sprzedaży samochodu osobowego za pośrednictwem komisu – możliwość opodatkowania akcyzą komitenta (osoby wstawiającej auto w komis). Uznał, że skoro przepisy ustawy o podatku akcyzowym nie definiują pojęcia podmiotu dokonującego sprzedaży, to należy skorzystać z norm zawartych w art. 765 kodeksu cywilnego. Komisant (czyli osoba prowadząca komis), pomimo iż działa na rachunek komitenta, zawsze występuje w imieniu własnym. W związku z tym tylko komisanta obciążają obowiązki oraz przysługują mu uprawnienia wynikające z zawartej przez niego z osobą trzecią umowy sprzedaży. Ponieważ przy sprzedaży komisowej umowa dochodzi do skutku pomiędzy nabywcą a komisantem działającym w imieniu własnym, nie zaś w imieniu komitenta, to stronami umowy sprzedaży komisowej są komisant i nabywca pojazdu. Komitent jest natomiast stroną tylko zawartej umowy komisu. Zatem to na komisancie ciąży obowiązek zapłaty akcyzy z tytułu sprzedaży auta. Powyższą interpretację ochoczo podchwyciły urzędy celne, powołując się na nią w decyzjach wydawanych właśnie w zakresie podatku akcyzowego przeciwko osobom prowadzącym komisy samochodowe i sprzedające w nich sprowadzone samochody przed pierwszą rejestracją.

Zgodnie z art. 80 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym, opodatkowaniu akcyzą podlega każda sprzedaż samochodu osobowego przed pierwszą jego rejestracją na terytorium kraju. Jednakże w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania tego samego towaru (np. samochodu osobowego) ustawodawca przyznał podatnikom prawo do obniżenia akcyzy o kwotę tego podatku zapłaconą przy nabyciu wyrobów akcyzowych niezharmonizowanych (np. samochody osobowe), związaną ze sprzedażą opodatkowaną lub zapłaconą od importu (art. 79 ustawy o podatku akcyzowym).

W zasadzie zatem problem nie występuje, gdy samochód osobowy został sprowadzony do kraju przez komisanta (przez osobę prowadzącą komis). Gdy sprzedał on pojazd przed pierwszą rejestracją, organy celne uwzględnią w akcyzę zapłaconą z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów i w sumie akcyzą objęta jest jedynie prowizja komisanta. Gdy samochód sprowadził do kraju komitent, a sprzedał komisant – skutki finansowe dla tego ostatniego są katastrofalne. Organy podatkowe bowiem przy określaniu kwoty akcyzy należnej z tytułu sprzedaży samochodu przez komisanta z reguły nie uwzględniają już akcyzy zapłaconej przy nabyciu przez komitenta, który auto sprowadził i dochodzi do konieczności zapłacenia „drugiej” akcyzy.