Szkoda komunikacyjna całkowita

Odpowiedź prawnika:

W pierwszej kolejności należy podkreślić, iż definicje poszczególnych pojęć na potrzeby zawartej przez Pana umowy ubezpieczenia zawierać powinny tzw. ogólne warunki ubezpieczenia, które stanowią zawsze integralną część umowy ubezpieczenia. Dlatego też o tym, czy w rozumieniu Pana umowy rzeczywiście miała miejsce szkoda całkowita decydują zapisy tego właśnie dokumentu. Przykładowo w ogólnych warunkach ubezpieczenia w pewnym Towarzystwie Ubezpieczeniowym definicja taka została sformułowana w następujący sposób: „SZKODA CAŁKOWITA to kradzież pojazdu, jego całkowite zniszczenie lub takie uszkodzenie, że orientacyjny koszt naprawy przekracza 70% wartości rynkowej pojazdu z dnia szkody”.

W wyżej wspomnianym dokumencie powinien także znaleźć się zapis dotyczący sposobu ustalenia wielkości przysługującego Panu odszkodowania.

Odpowiedź na pytanie, czy postępowania Pana ubezpieczyciela jest prawidłowe w Pana przypadku znajdzie Pan w ogólnych warunkach ubezpieczenia. Tam też w przypadku wielu ubezpieczycieli znajdują się zapisy dotyczące kwot, które w efekcie stwierdzenia szkody całkowitej będą wypłacane. Przykładowo w tym samym wspomnianym powyżej Towarzystwie Ubezpieczeniowym, w ogólnych warunkach ubezpieczenia (chodzi oczywiście o ubezpieczenia komunikacyjne) znajduje się także zapis:
„Wartość szkody całkowitej zmniejsza się o wartość pozostałości tj.:

1. nie uszkodzonych bądź uszkodzonych w niewielkim stopniu części, które przedstawiają: wartość użytkową i majątkową a także

2. całego pojazdu lub jego zespołów w stanie uszkodzonym, które mogą być przeznaczone do dalszego użytku lub sprzedaży”.

Swoistym „kruczkiem prawnym” w takich wypadkach bywa zapis w ogólnych warunkach ubezpieczenia, iż wartość pozostałości ustala się na podstawie aktualnych cen, przy uwzględnienia stopnia ich zużycia. Częstym jest, iż ubezpieczyciel operuje w takim wypadku swoimi wewnętrznymi „tabelami zużycia”, z którymi wprawdzie może się pan zapoznać (ma Pan do tego prawo), jednakże nie sposób ich właściwie podważyć. Nie sposób ich podważyć szczególnie wtedy, gdy ubezpieczyciel powołuje się na fakt, iż owe tabele dają gwarancję jednakowego/sprawiedliwego traktowania wszystkich ubezpieczonych, gdyż wykluczają dowolność oceny zużycia przez poszczególnych likwidatorów.

Faktycznie możliwe jest przeniesienie własności pozostałości szkody całkowitej na rzecz ubezpieczyciela, jednakże nie ma sposobu o jaki Pan pyta, aby zmusić do tego ubezpieczyciela.

Pomimo powyżej przedstawionych informacji zawsze może Pan i powinien powoływać się na ogólnie przyjętą definicję szkody całkowitej. Definicja ta uznana jest przez Rzecznika Ubezpieczonych oraz znajduje potwierdzenie w orzeczeniu: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 lutego 1992 r. (s.apel. I ACr 30/92) opublikowany w OSA 1993/5/32  „Szkoda częściowa ma miejsce wówczas, gdy uszkodzony pojazd nadaje się do naprawy, a koszt naprawy nie przekracza wartości w dniu ustalenia przez zakład ubezpieczeń tego odszkodowania. Szkoda całkowita występuje wówczas, gdy pojazd uległ zniszczeniu w takim stopniu, że nie nadaje się do naprawy, albo gdy koszty naprawy przekroczyłyby wartość pojazdu w dniu likwidacji szkody.”

Podsumowując: szkoda całkowita ma miejsce wówczas, gdy łączny koszt naprawy przekracza wartość pojazdu w stanie przed wystąpieniem szkody. W przypadku wystąpienia takiej szkody przysługuje odszkodowanie odpowiadające aktualnej wartości rynkowej pojazdu w stanie technicznym sprzed wypadku. Przy szkodzie całkowitej w pojeździe, odszkodowanie powinno umożliwić osobie poszkodowanej zakup takiego samego pojazdu, jaki został zniszczony tj. tej samej marki, tego samego roku produkcji, typu, standardu, przebiegu itd.

Praktyka ukształtowała dwa sposoby likwidacji szkody całkowitej:

• zakład ubezpieczeń przejmuje za zgodą poszkodowanego wrak pojazdu (nazywany też pozostałościami) i wypłaca odszkodowanie w pełnej wysokości, to znaczy w kwocie odpowiadającej wartości rynkowej pojazdu, zbliżonego parametrami technicznymi do zniszczonego pojazdu,

• w posiadaniu poszkodowanego pozostaje wrak pojazdu, zatem o jego wartość pomniejszana jest kwota wypłacanego odszkodowania, odpowiadająca wartości rynkowej pojazdu, zbliżonego parametrami technicznymi do zniszczonego pojazdu.
  

W ogólnych warunkach Pana ubezpieczenia powinno zostać wskazane, która z metod jest przyjmowana przez Pana ubezpieczyciela.