Ujawnienie przestępstwa w procesie cywilnym

Odpowiedź prawnika: Ujawnienie przestępstwa w procesie cywilnym

Zgodnie z art. 304 kodeksu postępowania karnego każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję.  

Instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa. Taki obowiązek ciąży także na sadzie cywilnym, przed którym w trakcie postępowania ujawnione zostało popełnienie przestępstwa lub zachodzi podejrzenie, że popełniono przestępstwo.  

Jeśli przed lub w trackie postępowania zapadnie wyrok skazujący powoda zastosowanie znajdzie art. 11 kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Jednakże osoba, która nie była oskarżona, może powoływać się w postępowaniu cywilnym na wszelkie okoliczności wyłączające lub ograniczające jej odpowiedzialność cywilną. 

Ponadto, zgodnie z art. 177 kpc sąd może zawiesić postępowanie z urzędu, jeżeli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej. 

Taki wpływ na rozstrzygnięcie procesu cywilnego może mieć z pewnością fakt sfałszowania dokumentu lub złożenia fałszywych zeznań. Należy jednak pamiętać, że zawieszenie postępowania nie jest obowiązkowe. Zgodnie z orzeczeniem SN z 16 stycznia 1969 r., I PZ 75/68, sąd jest zobowiązany interesować się przebiegiem postępowania karnego w celu kontroli swego stanowiska co do podstaw jego zawieszenia.