Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Wszczęcie postępowania przygotowawczego następuje, jeśli zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa, wtedy wydaje się z urzędu lub na skutek zawiadomienia o przestępstwie postanowienie o wszczęciu postępowania przygotowawczego w postaci śledztwa lub dochodzenia, w którym określa się czyn będący przedmiotem postępowania oraz jego kwalifikację prawną.
Niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o przestępstwie organ powołany do prowadzenia postępowania przygotowawczego obowiązany jest wydać postanowienie o wszczęciu bądź o odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego.
O wszczęciu, odmowie wszczęcia albo o umorzeniu postępowania przygotowawczego zawiadamia się osobę lub instytucję państwową, samorządową lub społeczną, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie, oraz ujawnionego pokrzywdzonego, a o umorzeniu także podejrzanego - z pouczeniem o przysługujących im uprawnieniach.
Pokrzywdzonemu oraz instytucji wymienionej wyżej (państwowej, samorządowej, społecznej) przysługuje zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa, a stronom - na postanowienie o jego umorzeniu. Uprawnionym do złożenia zażalenia przysługuje prawo przejrzenia akt. Zatem zawiadamiającemu nie przysługuje takie zażalenie jeśli nie jest pokrzywdzonym lub instytucją.
Poza tym istnieje możliwość reakcji na bezczynność organów ścigania tzn. jeżeli osoba lub instytucja, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie, nie zostanie w ciągu 6 tygodni powiadomiona o wszczęciu albo odmowie wszczęcia śledztwa, może wnieść zażalenie do prokuratora nadrzędnego albo powołanego do nadzoru nad organem, któremu złożono zawiadomienie.
W żadnym wypadku nie można upubliczniać pism, które zawierają informacje o możliwości popełnienia przestępstwa przez określoną osobę. Zawiadamiający nie jest władny do przesądzania odpowiedzialności karnej osoby, na którą doniósł, gdyż chroni ją domniemanie niewinności, które obala tylko prawomocny wyrok skazujący. Poza tym takie działanie stanowić można zarówno przestępstwo pomówienia jak i narusza dobra osobiste osoby, której dane osobowe upubliczniono.