Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Krótka odpowiedź:
NIE - niestety śmierć dziadka żony nie uprawnia do urlopu okolicznościowego, ponieważ przepisy nie obejmują krewnych współmałżonka w tym stopniu pokrewieństwa. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy dziadek żony pozostawał na Twoim utrzymaniu lub pod bezpośrednią opieką.
Aktualne przepisy o urlopie okolicznościowym
Urlop okolicznościowy reguluje § 15 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Przepisy te są nadal obowiązujące w 2025 roku i określają szczegółowo, w jakich przypadkach przysługuje zwolnienie od pracy.
Komu przysługuje urlop okolicznościowy z powodu śmierci?
2 dni urlopu przysługuje w przypadku śmierci:
- Małżonka
- Dziecka
- Ojca lub matki
- Ojczyma lub macochy
1 dzień urlopu przysługuje w przypadku śmierci:
- Rodzeństwa
- Babci i dziadka
- Teścia i teściowej
- Wnuków
- Osoby pozostającej na utrzymaniu lub pod bezpośrednią opieką
Dlaczego śmierć dziadka żony nie uprawnia do urlopu?
Przepisy ściśle określają krąg osób, których śmierć uprawnia do urlopu okolicznościowego. Dotyczą one wyłącznie członków rodziny pracownika, a nie krewnych współmałżonka. Dziadek żony nie jest uwzględniony w żadnej z kategorii uprawniających do zwolnienia.
Ważne rozróżnienie:
Urlop okolicznościowy przysługuje na śmierć babci i dziadka PRACOWNIKA, ale nie przysługuje na śmierć babci męża czy dziadka żony. Jest to zasadnicza różnica w interpretacji przepisów.
Jedyny wyjątek od tej zasady
Urlop okolicznościowy w wymiarze 1 dnia może przysługiwać w przypadku śmierci "innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką". Oznacza to, że jeśli dziadek żony:
Warunek 1: Utrzymanie
Pozostawał na Twoim utrzymaniu finansowym (nie na utrzymaniu żony czy jej rodziców)
LUB Warunek 2: Bezpośrednia opieka
Znajdował się pod Twoją bezpośrednią, osobistą opieką (nie pośrednią poprzez żonę)
Jak udokumentować wyjątkową sytuację?
Jeśli dziadek żony rzeczywiście pozostawał na Twoim utrzymaniu lub pod opieką, będziesz musiał to udokumentować. Do wniosku o urlop okolicznościowy należy dołączyć stosowne dokumenty potwierdzające zaistniałą okoliczność.
Alternatywne rozwiązania
W przypadku braku podstaw do urlopu okolicznościowego, możesz skorzystać z:
- Urlopu wypoczynkowego - jeśli masz dostępne dni
- Urlopu na żądanie - pracownik może wykorzystać 4 dni urlopu na swój wniosek
- Urlopu bezpłatnego - za zgodą pracodawcy
- Uzgodnienia z pracodawcą - indywidualnej umowy o zwolnienie
Podsumowanie:
Śmierć dziadka żony co do zasady nie uprawnia do urlopu okolicznościowego. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy pozostawał on na Twoim utrzymaniu lub pod bezpośrednią opieką - wtedy przysługuje 1 dzień zwolnienia, ale wymaga to odpowiedniego udokumentowania.
Podstawa prawna
§ 15 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1632 ze zm.)