Zagraniczne postanowienie o nabyciu spadku
Pytanie:
"Zmarła osoba mająca podwójne obywatelstwo - polskie i amerykańskie. Postępowanie spadkowe przeprowadzono w USA. Czy takie postanowienie o nabyciu spadku będzie ważne przed sądem polskim? Czy sąd może żądać, aby postępowanie spadkowe zostało przeprowadzone jeszcze raz (przed polskim sądem)? Jak wygląda kwestia uznawania wyroków sądów zagranicznych w Polsce?"
Odpowiedź prawnika: Zagraniczne postanowienie o nabyciu spadku
Zgodnie z art. 34 ustawy – Prawo prywatne miÄ™dzynarodowe, w sprawach spadkowych wÅ‚aÅ›ciwe jest prawo ojczyste spadkodawcy w chwili jego Å›mierci. Problem pojawia siÄ™ gdy dana osoba ma podwójne obywatelstwo. Art. 2 §1 ustawy mówi, że w takim przypadku, jeżeli dana osoba posiada obywatelstwo polskie stosuje siÄ™ zawsze prawo polskie. Sprawa jest jednak bardziej skomplikowana. Wynika to z art. 24 §1 ustawy, który mówi, że wÅ‚asność i inne prawa rzeczowe podlegajÄ… prawu paÅ„stwa, w których znajduje siÄ™ ich przedmiot. Chodzi tutaj głównie o przedmioty należące do spadku. SprawÄ™ komplikuje również fakt, że prawo amerykaÅ„skie może zawierać przepisy prawa miÄ™dzynarodowego prywatnego sprzeczne z prawem polskim. Należy pamiÄ™tać, że jeżeli w sprawie orzeka sÄ…d zagraniczny, za każdym razem stosuje on prawo swojego paÅ„stwa.
Kwestie procesowe dotyczÄ…ce „spraw miÄ™dzynarodowych” rozstrzyga kodeks postÄ™powania cywilnego. Zgodnie z art. 1098 k.p.c., jeżeli sÄ…dom polskim przysÅ‚uguje jurysdykcja w danej sprawie, sÄ… one caÅ‚y czas wÅ‚aÅ›ciwe, pomimo tego, że postÄ™powanie w tej sprawie toczy siÄ™ przed sÄ…dem innego paÅ„stwa. Zastosowanie znajdzie tutaj przede wszystkim art. 1102 §1 k.p.c., który mówi, że jurysdykcji sÄ…dów polskich podlegajÄ… wszystkie spory, które dotyczÄ… nieruchomoÅ›ci znajdujÄ…cych siÄ™ na terenie Polski oraz art. 1108 k.p.c., który mówi, że jurysdykcji sÄ…dów polskich podlegajÄ… sprawy spadkowe, jeżeli spadkodawca w chwili Å›mierci miaÅ‚ obywatelstwo polskie. Jurysdykcja ta ma charakter wyÅ‚Ä…czny (sprawa musi być rozpoznana w Polsce), jeżeli Å›mierć obywatela polskiego nastÄ…piÅ‚a w Polsce.
Jeżeli orzeczenie za granicą już zapadło, to zgodnie z art. 1145 §1 k.p.c., aby mogło być skuteczne na obszarze Polski, musi zostać uznane. Art. 1146 k.p.c. wymienia przesłanki uznania takiego wyroku. Przepis ten mówi, że orzeczenie musi być prawomocne, nie może należeć do wyłącznej jurysdykcji sądu innego państwa, strona nie została pozbawiona możliwości obrony, sprawa nie została prawomocnie osądzona przed sądem polskim, orzeczenie nie jest sprzeczne z polskim porządkiem prawnym oraz w sprawie, w której należało zastosować prawo polskie, zostało ono zastosowane. Od podanych zasad istnieje szereg wyjątków.
Nie da się precyzyjnie odpowiedzieć na to pytanie nie znając szczegółów sprawy. Ważne są tutaj zarówno elementy faktyczne (np. miejsce śmierci spadkodawcy, miejsce położenia należącego do niego mienia) jak i prawne (przede wszystkim związane z wyrokiem zapadłym przed sądem amerykańskim).
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?