Zajęcie prawa z mocy którego można żądać działu

Odpowiedź prawnika: Zajęcie prawa z mocy którego można żądać działu

Dla przyjęcia, iż ma Pan możliwość dokonania zajęcia, z mocy którego dłużnik może żądać działu majątku (w tej sytuacji majątku spadkowego) konieczne jest stwierdzenie, iż Pana dłużnik jest współspadkobiercą danego majątku spadkowego. Co prawda dziedziczenie następuje z mocy ustawy (jeżeli nie sporządzono testamentu), tym nie mniej, konieczne jest uzyskanie sądowego stwierdzenia nabycia spadku lub notarialnego poświadczenia dziedziczenia. Tylko bowiem te dokumenty potwierdzają prawa spadkobierców do spadku. Stanowi o tym art. 1027 k.c.: Względem osoby trzeciej, która nie rości sobie praw do spadku z tytułu dziedziczenia, spadkobierca może udowodnić swoje prawa wynikające z dziedziczenia tylko stwierdzeniem nabycia spadku albo zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia.

Zatem wydaje się, iż do czasu wydania przez sąd postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub uzyskania przez spadkobierców notarialnego poświadczenia dziedziczenia nie będzie możliwe stwierdzenie, że Pana dłużnik jest spadkobiercą określonego masy majątkowej. W konsekwencji nie będzie możliwe dokonanie zajęcia na podstawie art. 912 k.p.c.

Nie oznacza to jednak, iż nie przysługują Panu żadne możliwości działania w tym zakresie. Należy wskazać, iż Panu jako wierzycielowi spadkobiercy przysługuje legitymacja do wniesienia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku przez dłużnika. Ocena uprawnienia wnioskodawcy do żądania wszczęcia postępowania o stwierdzenie nabycia spadku zależy od okoliczności konkretnej sprawy. Niezależnie od tej doraźnej oceny legitymowanym jest zawsze spadkobierca (bez względu na tytuł powołania), następca spadkobiercy oraz osoby uprawnione z testamentu, jeśli taki został sporządzony (np. zapisobierca). Interes w domaganiu się wszczęcia postępowania ma również nabywca spadku lub udziału w spadku, wierzyciel spadku lub spadkobiercy (np. jeśli chce prowadzić egzekucję z nieruchomości wchodzącej w skład spadku), dłużnik spadku (np. gdy przedmiot świadczenia nie nadaje się do złożenia do depozytu sądowego), wykonawca testamentu (por. art. 988 § 1 k.c.) albo kurator spadku (por. art. 667 § 1) – tak: Jacek Gudowski [w:] Jędrzejewska Maria, Weitz Karol, Ereciński Tadeusz, Gudowski Jacek Najnowsze wydanie:  Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga, Postępowanie zabezpieczające. Warszawa 2009 LexisNexis (wydanie III) ss. 2308.

Zatem Pan jako wierzyciel może złożyć wniosek do sądu o stwierdzenie nabycia spadku na rzecz Pan dłużnika. Następnie możliwe będzie zajęcie prawa na podstawie art. 912 k.p.c.