Treść zasady domniemania niewinności

Odpowiedź prawnika: Treść zasady domniemania niewinności

 Odnosząc się do samej zasady domniemania niewinności należy stwierdzić, że jej istota sprowadza się do tego, że nakazuje ona odpowiednią postawę wobec oskarżonego i odpowiednie traktowanie go, co ma znaczenie dla jego statusu prawnego i społecznego, w tym jego reputacji i godności (tak M. Cieślak, Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne, Warszawa 1984 rok). Nie wymaga ona natomiast subiektywnego przekonania organu procesowego, że oskarżony jest niewinny (tak Wincenty Grzeszczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz , Warszawa 2008 rok). Niniejsza zasada została przez to bardziej klarownie i wyraziście sformułowana i wyrażona. Istnieje jako nakaz uważania oskarżonego za niewinnego, aż do prawomocnego zakończenia postępowania karnego orzeczeniem sądu stwierdzającego jego winę, a nie, jak dotychczas, tylko jako zakaz uważania go za winnego (tak Feliks Prusak, Komentarz do kodeksu postępowania karnego, Warszawa 1999 rok). Zasada ta uwalnia oskarżonego od obowiązku dowodzenia swej niewinności (art. 74 par. 1 Kodeksu postępowania karnego [ dalej k.p.k] ), co powoduje, że na oskarżycielu spoczywa ciężar dowodu, a więc udowodnienia mu winy. Nowelizacja do Kodeksu postępowania karnego z dnia 10 stycznia 2003 r., która weszła w życie 1 lipca 2003 r., zmieniła brzmienie par. 1 wspomnianego art. 5 k.p.k., wprowadzając regułę, że nie każde orzeczenie, lecz tylko prawomocny wyrok, obala domniemanie niewinności. Zapewnia to jego zgodność z art. 42 ust. 3 Konstytucji RP.