Odpowiedź prawnika: Dziedziczenie i podział gospodarstwa rolnego
Zasady dziedziczenia w przypadku, gdy zmarły nie posiadał zstępnych zostały omówione w artykule: Porządek dziedziczenia, czyli kto i w jaki sposób dziedziczy po zmarłym, jeśli nie pozostawił on testamentu?. Porządek dziedziczenia rodzeństwa i ich dzieci w sytuacji gdy spadkobierca nie pozostawił zstępnych zawarte są w części dotyczącej dziedziczenia drugiej grupy spadkobierców.
Zasady dziedziczenia gospodarstwa rolnego zostały omówione w artykule: Dziedziczenie gospodarstwa rolnego przed ogłoszeniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego (wyrok TK z dnia 31 stycznia 2001 r.). Z artykułu wynika, iż jeżeli spadek był otwarty (czyli jeżeli właściciel gospodarstwa zmarł przed dniem 15 lutego 2001 roku), należy stosować przepisy szczególne dotyczące dziedziczenia gospodarstw rolnych. W przeciwnym wypadku stosuje się zasady ogólne.

Od dziedziczenia gospodarstwa rolnego należy odróżnić dział spadku, w skład którego wchodzi takie gospodarstwo. Podkreślić należy, iż reguły opisane poniżej stosowane są w razie sądowego podziału gospodarstwa rolnego, do którego stosuje się przepisy dotyczące zniesienia współwłasności gospodarstwa rolnego.
Zgodnie z tymi przepisami, jeżeli zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego przez podział między współwłaścicieli byłoby sprzeczne z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej, sąd przyzna to gospodarstwo temu współwłaścicielowi, na którego wyrażą zgodę wszyscy współwłaściciele. W razie braku zgody wszystkich współwłaścicieli, sąd przyzna gospodarstwo rolne temu z nich, który je prowadzi lub stale w nim pracuje, chyba że interes społeczno-gospodarczy przemawia za wyborem innego współwłaściciela. Jeżeli warunki opisane powyżej spełnia kilku współwłaścicieli albo jeżeli nie spełnia ich żaden ze współwłaścicieli, sąd przyzna gospodarstwo rolne temu z nich, który daje najlepszą gwarancję jego należytego prowadzenia. Sąd może zarządzić sprzedaż gospodarstwa rolnego na wniosek wszystkich współwłaścicieli lub w przypadku gdy żaden ze współwłaścicieli nie wyraził zgody na przyznanie mu gospodarstwa.
