Odpowiedź prawnika: Status Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego
Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, jako kierownik powiatowej inspekcji, wchodzi w skład powiatowej administracji zespolonej. Powiatowy inspektor jest wyodrębnionym organem administracji publicznej o właściwości szczególnej i wykonuje swoje kompetencje samodzielnie za pomocą własnej jednostki organizacyjnej, w zakresie przypisanej ustawami właściwości rzeczowej. Tą jednostką organizacyjną jest powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego. Jego zwierzchnikiem jest starosta, ale służbowo podlegać będzie właściwemu wojewódzkiemu inspektorowi nadzoru budowlanego (Bandarzewski K., Chmielnicki P. (redakcja), Dąbek D., Dobosz P., Kisiel W., Kotulski M., Kryczko P., Mączyński M., Płażek S., Skrzydło-Niżnik I. „Komentarz do ustawy o samorządzie powiatowym” Warszawa 2005 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis str. (wydanie I) ss. 536).
Z art. 86 ust. 1 Prawa budowlanego wynika, że powiatowy inspektor nadzoru budowlanego jest powoływany przez starostę do pełnienia określonych funkcji. Kodeks pracy z kolei stanowi, że stosunek pracy może być nawiązany na podstawie powołania w przypadkach określonych w odrębnych przepisach (art. 68 § 1). To więc starosta jako zwierzchnik administracji zespolonej, którą tworzy m.in. PINB, jest podmiotem pełniącym w stosunku do inspektora funkcję pracodawcy w rozumieniu Kodeksu pracy. Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego jest pracownikiem starostwa powiatowego.
Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, jako kierownik jednostki organizacyjnej powiatu jest zobowiązany do składania oświadczeń majątkowych dotyczących jego stanu majątkowego. Oświadczenie majątkowe ma dotyczyć majątku odrębnego oraz majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową, jeśli oczywiście inspektor pozostaje w związku małżeńskim. Wynika to wprost z art. 25c ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym. Twierdzenia starosty, że PINB jest wyłączony spod tego obowiązku są niezrozumiałe. Oświadczenie majątkowe wraz z kopią swojego zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym (PIT) za rok poprzedni i jego korektą powiatowy inspektor nadzoru budowlanego składa w dwóch egzemplarzach staroście (art. 25c ust. 3 pkt. 3 ustawy o samorządzie powiatowym). Z art. 25d ustawy wynika, że oświadczenia majątkowe, z wyłączeniem informacji o adresie zamieszkania składającego oświadczenie oraz o miejscu położenia nieruchomości, są jawne i podlegają udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej.
Jeśli starosta twierdzi, że p.o. PINB jest pracownikiem służby cywilnej, to aby tak było musiała z nim zostać podpisana umowa o pracę zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej. Osoba wykonująca obowiązki inspektora w Pana powiecie jest zatem pracownikiem powiatowego inspektoratu nadzoru budowlanego, tyle że swoje zadanie wykonuje na podstawie umowy o pracę, a nie aktu powołania. Naszym zdaniem p.o. PINB mógłby podlegać obowiązkowi składania oświadczeń majątkowych, jeśli uzyskałby od starosty upoważnienie do wydawania w jego imieniu decyzji administracyjnych na podstawie art. 38 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym. Taka osoba ma obowiązek zgodnie z art. 25c ustawy składać oświadczenia majątkowe. Przepis dający podstawę do upoważniania określonych osób do wydawania decyzji brzmi następująco: „Starosta może upoważnić wicestarostę, poszczególnych członków zarządu powiatu, pracowników starostwa, powiatowych służb, inspekcji i straży oraz kierowników jednostek organizacyjnych powiatu do wydawania w jego imieniu decyzji, o których mowa w ust. 1 (wydawanych w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości powiatu – przyp. red.)”. Należy przy tym wyraźnie zaakcentować, iż starosta może upoważnić tylko w zakresie tych kompetencji, które mu przysługują (Por. K. Bandarzewski, w: P. Chmielnicki: Komentarz..., s. 268-269).
W celu ostatecznego wyjaśnienia statusu p.o. PINB zalecamy do wystąpienia do starosty w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej o przesłanie dokumentu powołującego daną osobę do pełnienia obowiązków inspektora nadzoru budowlanego w powiecie wołomińskim. Może też Pan wystąpić o wydanie dokumentów zawierających upoważnienia do określonych działań (np. wydawania decyzji) przez p.o. PINB. Po zapoznaniu się z jego treścią, zwłaszcza podstawą prawną działań starosty będziemy mogli się odnieść do prawidłowości przeprowadzonych działań. Prawo do informacji publicznej podlega co prawda ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy jednak informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa (art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej).
Na marginesie wskazujemy, że zadania Szefa Służby Cywilnej podczas jego nieobecności oraz w razie nieobsadzenia stanowiska Szefa Służby Cywilnej wykonuje osoba zastępująca Szefa Służby Cywilnej, do czasu obsadzenia tego stanowiska (art. 10 ust. 6 ustawy o służbie cywilnej). Jest to kolejny przepis, obok wskazanego w odpowiedzi nr 48231 odnoszącego się do osoby p.o. obowiązki dyrektora izby skarbowej lub naczelnika urzędu skarbowego do wykonywania określonych funkcji podczas nieobecności właściwego kierownika organu. Co do osoby p.o. PINB nie sposób znaleźć takiej podstawy, stąd tak istotne jest uzyskanie informacji w tym zakresie od starosty.
