Ewidencjonowanie używania samochodu osobowego
Pytanie:
"Zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów z poszczególnych źródeł są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Praktycznie można uwzględnić wszelkie poniesione koszty używania samochodu osobowego, gdy jest on wykorzystywany do celów prowadzonej działalności i występuje związek przyczynowo-skutkowego poniesionego kosztu eksploatacji pojazdu z uzyskanym przychodem. Jeśli nie ma trudności w powiązaniu podróży służbowej takim samochodem z uzyskaniem lub zabezpieczeniem przychodu, to liczba przejechanych kilometrów razy obowiązująca stawka będzie kosztem uzyskania przychodu. Ale jednym z warunków jest obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, dzięki czemu można wyłączyć z kosztów poniesione wydatki eksploatacyjne pojazdu ponad limit, który jest przekroczeniem kwoty wynikającej z przemnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu oraz stawki za 1 km przebiegu określonej w przepisach. Co dokładnie jest kosztem uzyskania przychodu w przypadku samochodu osobowego pracownika, który użycza swojemu pracodawcy (bez opłat czynszowych ani ryczałtu pieniężnego) swój prywatny samochód celem odbycia podróży służbowej zleconej przez pracodawcę? Co w przypadku gdy ten pracownik nie miałby angażu na umowę o pracę, lecz zatrudnienie wynika z umowy cywilnoprawnej? Co jeśli osoba odbywająca własnym samochodem podróż służbową nie ma zatrudnienia z umowy o pracę czy cywilnoprawnej tylko pełni stanowisko w zarządzie spółki kapitałowej (np. jako prezes lub v-ce prezes)? Czy w celu ustalenia faktycznego przebiegu samochodu pracownika musi zostać prowadzenia pełna ewidencja przebiegu pojazdu, która określa faktycznie poniesione wydatki z rachunków/faktur i porównuje je do ustalonego limitu wynikającego z liczby przejechanych kilometrów oraz pozwala te koszty eksploatacji samochodu naliczać narastająco od początku roku, czy można inaczej rozpisać i rozliczyć ten przebieg? Czy pracownik użyczający jednorazowo pojazd do tej podróży (np. tylko raz w roku) musi prowadzić kompletną ewidencję przebiegu pojazdu, czy wystarczy, że na druku rozliczenia podróży służbowej wskaże dokładnie liczbę przejechanych kilometrów, które po przemnożeniu przez stawkę za 1 km przebiegu zostaną pracownikowi zwrócone (wypłacone w gotówce z pokwitowaniem)? Czy pracownik używający jednorazowo własnego samochodu do odbycia podróży służbowej musi ustalać limit (kwotę wyliczoną z przebiegu kilometrów i stawki za kilometr porównać z faktycznymi wydatkami)? Jeśli książeczkowa ewidencja przebiegu nie jest konieczna, to czy zestawienie przebiegu pojazdu musi zawierać (oprócz liczby przejechanych kilometrów i stawki za jeden kilometr przebiegu oraz kwoty z przemnożenia) taki sam komplet danych jak pełna ewidencja (nazwisko, imię, adres zamieszkania osoby używającej pojazdu; numer rejestracyjny i pojemność silnika, datę, cel wyjazdu, opis trasy, pełne dane i podpis pracodawcy)?"
Odpowiedź prawnika: Ewidencjonowanie używania samochodu osobowego
Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 36 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków ponoszonych na rzecz pracowników z tytułu używania przez nich samochodów na potrzeby wykonywanej działalności:
a) w celu odbycia podróży służbowej (jazdy zamiejscowe) w wysokości przekraczającej kwotę ustaloną przy zastosowaniu stawek za jeden kilometr przebiegu pojazdu,
b) w jazdach lokalnych - w wysokości przekraczającej wysokość miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo w wysokości przekraczającej stawki za jeden kilometr przebiegu pojazdu,
określonych w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra.
Zwrot kosztów używania przez pracownika w celach służbowych do jazd lokalnych pojazdu następuje na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej między pracodawcą a pracownikiem na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. 2002 r. Nr 27 poz. 271). Zgodnie z tym rozporządzeniem koszty używania pojazdów do celów służbowych pokrywa pracodawca według stawek za 1 kilometr przebiegu pojazdu, które nie mogą być wyższe niż dla samochodu osobowego o pojemności skokowej silnika do 900 cm3 - 0,5214 zł, o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3 - 0,8358 zł.
Oczywiście pracownik nie musi prowadzić ewidencji przebiegu pojazdu, wystarczy, że na druku rozliczenia podróży służbowej wskaże dokładnie liczbę przejechanych kilometrów, które po przemnożeniu przez stawkę za 1 km przebiegu zostaną pracownikowi zwrócone (np. wypłacone w gotówce z pokwitowaniem). Zwracana kwota nie ma związku z faktycznymi wydatkami pracownika związanymi z samochodu - tzn. pracownik nie musi udowadniać czy udokumentować w jakikolwiek sposób, iż rzeczywiście wydał określoną kwotę na użytkowanie samochodu, czy też że zatankował paliwo.
Powyższe zasady stosuje się tylko do pracowników.
Jak stanowi art. 12 ust. 4 wskazanej wyżej ustawy, za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy. Zatem pracownikiem w rozumieniu ustawy nie jest osoba zatrudniona w ramach umowy cywilnoprawnej, ani też członek zarządu spółki z o.o. W takich przypadkach koszty używania prywatnego samochodu dla celów służbowych najczęściej są zwracane pośrednio, tj. poprzez odpowiednie powiększenie wynagrodzenia ogólnego.Warto także przeczytać: