Odpowiedź prawnika: Likwidacja działalności a środki trwałe
Na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych sama czynność wykreślenia składnika majątku z ewidencji środków trwałych oraz wyprowadzenie go z działalności gospodarczej i wprowadzenie go do majątku osobistego nie podlega opodatkowaniu. Opodatkowane podatkiem dochodowym może być późniejsze zbycie takiego składnika majątku.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 i pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są między innymi: 1) pozarolnicza działalność gospodarcza (pkt 3), 2) odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2: a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, c) prawa wieczystego użytkowania gruntów, d) innych rzeczy - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Jednakże, w myśl art. 10 ust. 2 pkt 3 ww. ustawy, przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat (niezależnie od tego czy zostały wycofane w trakcie działalności firmy, czy w dniu jej likwidacji).
Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do przychodów z działalności gospodarczej zaliczane są również przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej składników majątku będących: środkami trwałymi, składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1.
500 zł, wartościami niematerialnymi i prawnymi - ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym także przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wymienionych w lit. b), spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego lub udziału w takim prawie nieujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.
W związku z powyższym sprzedaż składnika majątku wykorzystywanego w działalności gospodarczej w tym środków trwałych nie później niż 6 lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca po miesiącu wycofania jego z działalności (również po likwidacji firmy), jest przychodem z działalności gospodarczej. Natomiast sprzedaż nieruchomości niemieszkalnych używanych w działalności gospodarczej po upływie 6 lat od ich wycofania z działalności nie powoduje powstania obowiązku podatkowego. Powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych (por. postanowienie Urzędu Skarbowego w Płocku z dnia 9 stycznia 2006 r., sygn. 1419/UPO-415/171/05/MP/1).
Na gruncie podatku od towarów i usług (VAT), w przypadku likwidacji prowadzonej działalności gospodarczej o sposobie, w jaki należy dokonać rozliczenia wykorzystywanego w ramach działalności składnika majątku (np. nieruchomości), stanowi art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z tym przepisem, opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów w przypadku zaprzestania przez podatnika będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego na podstawie art. 96 ust. 6 do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego. Wymieniony przepis ma zastosowanie do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Podstawą opodatkowania jest wówczas wartość towarów podlegających spisowi z natury, ustalona zgodnie z art. 29 ust. 10 ustawy o VAT, tj. cena nabycia i od tej ceny należy obliczyć podatek należny.
Z brzmienia art. 14 ust. 1 ustawy o VAT może wynikać, że ustawodawca chce opodatkować tylko pozostałe w firmie środki obrotowe.
