Odpowiedź prawnika: Obowiązek składania deklaracji dla potrzeb VAT
Zgodnie z art. 99 ustawy o podatku od towarów i usług (VAT) na każdym podatniku VAT "czynnym" ciąży generalny obowiązek składania deklaracji podatkowych. Większość podatników VAT, którzy prowadzą działalność gospodarczą, zobowiązana jest do stałego składania deklaracji VAT za kolejne okresy rozliczeniowe (zazwyczaj miesięczne, a wyjątkowo kwartalne). Jest to naturalną konsekwencją faktu, że zobowiązanie podatkowe w VAT powstaje z mocy prawa w drodze samoobliczenia przez podatnika.
Pamiętać także należy, że termin do złożenia deklaracji uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało m.in. nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego. Niestety dowód (udowodnienia) nadania lub złożenia pisma ciąży na podatniku.
Podatek od towarów i usług (VAT) jest podatkiem o miesięcznym (kwartalnym) okresie rozliczeniowym. Składana deklaracja nie ma charakteru zaliczkowego czy też cząstkowego, lecz ma charakter ostateczny; każda deklaracja odnosi się do konkretnego, zamkniętego już okresu rozliczeniowego. Niezłożenie deklaracji w jednym miesiącu (kwartale) może np. oznaczać, że w danym okresie podatnik nie prowadził działalności i nie wystąpił obrót. Stąd składanie kolejnych deklaracji nie uchyla obowiązku złożenia deklaracji za poprzedni miesiąc. Nie ma też terminu przedawnienia złożenia deklaracji - jednakże zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Wezwania kierowane przez organ do podatnika o wyjaśnienie przyczyn niezłożenia deklaracji lub przesłanie dowodu nadania nie przerywają terminy przedawnienia.
Natomiast w przypadku niezłożenia deklaracji, jeśli organ nie przeprowadził postępowania i nie stwierdził zaległości podatkowych, organ wydaje zaświadczenie o braku zaległości, gdyż jeszcze żadnych zaległości nie ustalił.
Podatnik ponosi odpowiedzialność za rzetelne i niewadliwe wypełnienie i złożenie deklaracji podatkowej, co chronione jest licznymi sankcjami zarówno natury podatkowej (np. utrata prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony za okres, w którym nie złożono deklaracji, dodatkowe zobowiązanie podatkowe), jak i karnej (kary za przestępstwa i wykroczenia skarbowe) - np. niezłożenie deklaracji podatkowej w związku z nieujawnieniem przedmiotu lub podstawy opodatkowania (art. 55 Kodeksu karnego skarbowego), niezłożenie deklaracji w terminie, bez zatajania podstawy lub przedmiotu opodatkowania (art. 56 Kodeksu karnego skarbowego).
