Odpowiedzialność posiadacza karty
Pytanie:
"Na wyciągu online do karty kredytowej zobaczyłem transakcje na kilka tysięcy złotych, których nie dokonywałem. Karta jest i była cały czas u mnie. Zastrzegłem ją od razu i złożyłem formularze reklamacyjne. Bank poinformował mnie, że jeśli nie zlecałem tych transakcji, wówczas nie zostanę nimi obciążony. Niezależnie od tego chciałbym się dowiedzieć, co mówi ustawa o takich sytuacjach i na kim spoczywa ciężar dowodowy?"
Odpowiedź prawnika: Odpowiedzialność posiadacza karty
W przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdą przepisy ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych – dalej u.e.i.p.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że obowiązkiem posiadacza karty jest zgłosić wydawcy karty niezgodności w zestawieniu operacji, o którym mowa w art. 24, dotyczące w szczególności:
1) kwestionowanych operacji ujętych w zestawieniu;
2) błędu lub innych nieprawidłowości w przeprowadzeniu rozliczenia
- w terminie określonym w umowie o kartę płatniczą, który nie może być krótszy niż 14 dni od dnia otrzymania zestawienia.
Zgodnie z art. 28 ust. 5 u.e.i.p. posiadacza karty płatniczej nie obciążają operacje, jeżeli karta płatnicza została wykorzystana bez fizycznego przedstawienia i elektronicznej identyfikacji posiadacza lub bez złożenia przez niego własnoręcznego podpisu na dokumencie obciążeniowym. Użycie kodu identyfikacyjnego nie wystarcza do obciążenia posiadacza karty zakwestionowaną przez niego operacją, chyba że został złożony bezpieczny podpis elektroniczny zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. z 2001 r. Nr 130, poz. 1450 oraz z 2002 r. Nr 153, poz. 1271).
Art. 28 ust. 5 nie ma zastosowania jeżeli umowa z wydawcą karty przewiduje, że posiadacza obciążają operacje dokonane na odległość, mimo iż karta płatnicza została wykorzystana bez fizycznego przedstawienia – art. 28 ust. 6 u.e.i.p. W tym przepisie chodzie przede wszystkim o możliwość dokonywania płatności przez Internet, gdzie podaje się odpowiednie numery karty płatniczej.
Zatem jeżeli operacja płatnicze zostały dokonane przez osoby do tego nieuprawnione bez fizycznego użycia Pana karty to bank nie może Pana obciążyć tymi operacjami. Jeżeli jednak operacje zostały dokonane za pośrednictwem sieci Internet a Pana umowa o kartę płatniczą zawiera odpowiednie postanowienie to bank będzie mógł Pana obciążyć takimi operacjami na podstawie art. 28 ust. 6 u.e.i.p.
W kwestii rozkładu ciężaru dowodowego zastosowanie znajdzie ogólna reguła z art. 6 Kodeksu cywilnego: Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.