Ściganie przestępstwa zniesławienia

Pytanie:

Odpowiedź prawnika: Ściganie przestępstwa zniesławienia

Używany w potocznym języku termin "zniesławienie" może oznaczać albo zniesławienie sensu stricto określone w art. 212 k.k. lub też zniewagę określoną art. 216 k.k. Zarówno zniesławienie jak i zniewaga są ścigane z oskarżenia prywatnego, co oznacza, że prokurator nie będzie wszczynał postępowania z urzędu. Do oskarżenia takiej osoby przed sądem konieczne jest złożenie prywatnego aktu oskarżenia.

Ze zniesławieniem będziemy mieli do czynienia, jeśli ktoś pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną o takie zachowanie lub właściwości, które mogą ją poniżyć w opinii publicznej, narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. „Zniesławienie” oznacza bezpodstawne zarzucenie lub niesłuszne przypisanie czegoś komuś, posądzenie lub oskarżenie kogoś o coś. Z sytuacją taką będziemy mieli do czynienia jeśli np. pracownik zarzuci dyrektorowi zakładu, że ten jest złodziejem i oszustem. „Znieważeniem” będzie natomiast zniewaga innej osoby w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła. „Znieważenie” to ubliżenie komuś słowem lub czynem, ciężka obraza, obelżywy epitet, gest, rysunek.

Za zniesławienie sprawca może otrzymać karę grzywny, karę ograniczenia. Jeżeli natomiast sprawca dopuścił się zniesławienia za pomocą środków masowego komunikowania podlega grzywnie, karze ograniczenia lub pozbawienia wolności do roku. Sąd może też orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, PCK lub na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego. Za zniewagę sprawca także może otrzymać karę grzywny lub ograniczenia wolności. Jeśli sprawca znieważył osobę za pomocą środków masowego komunikowania się podlega karze grzywny, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku. I w tym wypadku sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, PCK albo inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.

Zarówno zniewaga jak i zniesławienie ścigane są z oskarżenia prywatnego. Oznacza, to, że osoba pokrzywdzona powinna sporządzić pryawtny akt oskarżenia. Pismo takie może ograniczyć się do oznaczenia osoby oskarżonego, zarzucanego mu czynu oraz wskazania dowodów, na których opiera się oskarżenie. Prywatnt akt oskarżenia nie kieruje się do prokuratora, a bezpośrednio do sądu właściwego do rozpoznania sprawy. Pamiętać należy, że skuteczne wniesienie pisma uzależnione jest od wniesienia opłaty - wysokość zryczałtowanej równowartości wydatków w sprawach z oskarżenia prywatnego wynosi 300 zł.