Odpowiedź prawnika: Wartość inwestycji w obcym środku trwałym
Zgodnie z art. 22 a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym z elementów definicji środka trwałego jest to, iż musi on stanowić własność lub współwłasność podatnika. Lokal wynajęty przez podatnika nie jest jego własnością lub współwłasnością, więc sam lokal nie może podlegać amortyzacji przez najemcę. Jednakże zgodnie z art. 22a ust. 2 pkt 1 ustawy amortyzacji podlegają również, niezależnie od przewidywanego okresu używania, przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane dalej "inwestycjami w obcych środkach trwałych".
Problematyczny jest jednak fakt, iż w ustawie nie ma definicji inwestycji w obcym środku trwałym. Zgodnie z pismem Ministerstwa Finansów z dnia 14 lipca 2006 r. (sygn. DD6-8213-43/WK/06/249) inwestycją w obcym środku trwałym są nakłady poniesione na ulepszenie środka trwałego, który używany jest na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze. Są to więc wydatki mające na celu przystosowanie środka trwałego do używania go przez przedsiębiorcę.
Zgodnie z dominującym poglądem organów podatkowych i orzecznictwem sądów administracyjnych (por. wyrok NSA z dnia 25 października 1996 r., sygn. SA/Sz 2923/95), nakładami na wytworzenie inwestycji w obcym środku trwałym są wyłącznie takie wydatki, które mają charakter ulepszenia (do kategorii ulepszeń z pewnością będzie się zaliczała przebudowa ścian). Wydatki niespełniające definicji ulepszenia (np. remonty, a więc również wymiana okien, która jest na ogół traktowana jako remont, a nie ulepszenie) mogą być bezpośrednim kosztem najemcy.
Inwestycje w obcych środkach trwałych powinny być ujęte przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji środków trwałych. Ich wartość początkową trzeba ustalić zgodnie z art. 22g ust. 7 ustawy, tj. wartość początkową inwestycji w obcych środkach trwałych ustala się, stosując odpowiednio ust. 3-5. W przypadku ulepszenia cudzego środka trwałego wydaje się, iż najbardziej właściwe będzie ustalenie wartości początkowej według kosztu wytworzenia, za który uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych.
Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.Ustalając koszt wytworzenia, należy bazować na posiadanych przez podatnika dokumentach księgowych, a nie na wycenie osoby uprawnionej do wyceny.
Należy również zauważyć, iż dla inwestycji w obcych środkach trwałych można stosować indywidualne stawki amortyzacyjne. Zgodnie bowiem z art. 22j ust. 4 ustawy, podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla przyjętych do używania inwestycji w obcych środkach trwałych, z tym że dla inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach - okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat.
