Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Alimenty na rzecz dziecka są ustalane na ogół jako stała, płacona miesięcznie kwota. Zmniejszenie alimentów zależy od tego, czy zmieniły się okoliczności. Przede wszystkim zależy to od możliwości zarobkowych zobowiązanego i potrzeb dziecka, ale nie tylko. Zasadnicze znaczenie ma to, jak kontakty z dzieckiem były uregulowane wcześniej i czy obecnie proponowane przez Pana ustalenie tych kontaktów różni się (dziecko więcej czasu będzie spędzało z ojcem) czy tylko będzie bardziej sprecyzowane. Przyjmując, że okoliczności się zmienią na tyle, że sąd uzna za zasadne obniżenie alimentów, wydaje się, że raczej obniży je jednolicie w każdym miesiącu, a nie wyłączy obowiązku płacenia alimentów na np. jeden miesiąc; choć nie można tego wykluczyć. Proszę bowiem pamiętać, że alimenty dla dziecka są przeznaczone nie tylko na bieżące utrzymanie, ale i na ubranie (np. zimowa kurtka), książki, a więc wydatki ponoszone rzadziej niż co miesiąc, a Pan płaci alimenty w stałej wysokości, niezależnie do tego, czy jest to np. miesiąc, gdy trzeba kupić dziecku tzw. wyprawkę do szkoły, czy inny, w którym wydatki są mniejsze.
W każdym razie roszczenie o obniżenie alimentów jest zasadne po zmianie okoliczności (tu: innym ustaleniu kontaktów), a nie w przewidywaniu tych zmian. Nie można obu spraw rozpatrywać w jednym postępowaniu, gdyż właściwy jest dla obu inny tryb. Ustalenie kontaktów z dzieckiem odbywa się w postępowaniu nieprocesowym, a zmiana wysokości alimentów – w procesie. Należałoby więc zaczekać na postanowienie sądu rodzinnego.
Ustanowienie kuratora, który będzie kontrolował prawidłowe wykonywanie orzeczenia o kontaktach z dzieckiem, nie jest wprost przewidziane w przepisach. W tym zakresie najbardziej właściwe wydaje się zastosowanie art. 570 [1] kpc, dotyczącego wywiadu środowiskowego. W postępowaniu nieprocesowym koszty te będzie ponosiła co do zasady osoba, która o ustanowienie kuratora wnioskowała.
Postanowienia sądu opiekuńczego są skuteczne i wykonalne z chwilą ich ogłoszenia, a gdy ogłoszenia nie było, z chwilą ich wydania. Podstawą wszczęcia postępowania wykonawczego jest postanowienie sądu ze stwierdzeniem z urzędu jego wykonalności. Do stwierdzenia wykonalności stosuje się odpowiednio art. 364, zgodnie z którym prawomocność orzeczenia stwierdza na wniosek strony sąd pierwszej instancji na posiedzeniu niejawnym, a dopóki akta sprawy znajdują się w sądzie drugiej instancji - ten sąd. Stwierdzenia dokonuje sąd jednoosobowo. Postanowienie może wydać także referendarz sądowy. To postanowienie, w razie braku jego dobrowolnego wykonania, może być egzekwowane według przepisów szczególnych o odebraniu dziecka (art. 598 [1] – [13] kpc). Sąd opiekuńczy musi w tym celu wydać odrębne orzeczenie i dopiero ono będzie wykonywane. Jeśli strona nie zastosuje się do orzeczenia, działania w celu odebrania dziecka podejmuje kurator. Dopiero on może w wyjątkowych okolicznościach żądać udziału Policji.