23.3.2007
Zespół
e-prawnik.pl
W dniu 27 lutego 2007 r. Sąd Najwyższy zajmował się zagadnieniem prawnym czy pojęcie „środka odurzającego” w rozumieniu art. 178a § 1 k.k. obejmuje wyłącznie środki odurzające wskazane w art. 4 pkt 26 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii?
Sąd Najwyższy uchwalił, że pojęcie środka odurzającego w rozumieniu art.178a k.k. obejmuje nie tylko środki odurzające wskazane w ustawie z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz.1485), lecz również inne substancje pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, działające na ośrodkowy układ nerwowy, których użycie powoduje obniżenie sprawności w zakresie kierowania pojazdem.
(...)Przechodząc do ustalenia, w jakim znaczeniu używane są w polskim ustawodawstwie określenia „środek odurzający”, „odurzenie”, „stan odurzenia”, trzeba zauważyć, że również w języku prawnym zwroty te nie są używane w sposób jednolity. Jest to widoczne nie tylko w kodeksie karnym, kodeksie postępowania karnego, kodeksie wykroczeń, kodeksie karnym wykonawczym, lecz także w szeregu innych ustaw nie mających charakteru karnoprawnego (zob. np. ustawa z 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym, Dz.U. Nr 122, poz.1143, które w swym art.1§1.p.3 mówi o uzależnieniu od narkotyków lub innych środków odurzających). W obowiązującym kodeksie karnym zwraca uwagę przede wszystkim niekonsekwencja, polegająca na tym, że w niektórych przepisach traktuje się alkohol jako należący do szerszej kategorii środków odurzających, np. używając zwrotu „alkohol lub inny środek odurzający” (art.72§1, art.93, 96 §1). Z kolei w innych miejscach k.k. wyraźnie odróżnia alkohol od środków odurzających . Tak jest w art.42§3 i 2, 47 §3, 178a, 179 i 180 W art.31§3 k.k. odróżnia się stan nietrzeźwości od stanu odurzenia, zaś w art.357§1 stan nietrzeźwości od stanu odurzenia innym środkiem. W art.11§4 k.k.s. z 1999 r. używa się określenia „stan nietrzeźwości lub inny stan odurzenia”. Z kolei w kodeksie postępowania karnego w art.214§4 p.4, 232a§1, 237§3 p.13, w art.589c i art.607w używa się pojęcia „środek odurzający” w wyraźnym nawiązaniu do terminologii ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Podobne nawiązanie można znaleźć w kodeksie karnym wykonawczym (art.11§2, 82 §2 p.
6, art.116a p.4, art.117). Z drugiej strony w art.96 §1 k.k.w. użyto zwrotu „uzależnienie od alkoholu albo innych środków odurzających lub psychotropowych”. Kodeks wykroczeń z 1971 r. w art.17§3 odróżnia stan nietrzeźwości od stanu odurzenia, jednak już w art.33§4 mówi się o „alkoholu lub innym środku odurzającym”. Natomiast w art.70§2, 86§2, 87§1 i 2, oraz art. 96§1 użyto sformułowania: „alkoholu lub podobnie działającego środka”. Wobec tego oczywistego chaosu terminologicznego, uprawniona jest konkluzja, że zarówno na podstawie językowej analizy obowiązującego ustawodawstwa karnego (w szerokim znaczeniu tego słowa) jak i całego systemu obowiązującego w Polsce prawa - nie da się dokładnie ustalić, czy w art.178a k.k. ustawodawca posłużył się pojęciem „środek odurzający” w znaczeniu szerokim czy wąskim. Konieczne jest wobec tego posłużenie się innymi metodami wykładni - systemową i funkcjonalną . Z punktu widzenia wykładni systemowej zwraca uwagę usytuowanie art.178a w rozdziale, którego tytuł wskazuje na bezpieczeństwo w komunikacji jako przedmiot zamieszczonych w nim typów przestępstw. Nastawienie na ochronę tego dobra wskazuje więc ogólny kierunek wykładni m.in. art.178a. Z kolei wykładnia funkcjonalna tego przepisu prowadzi do wniosku, że bezpieczeństwo w komunikacji ma być przezeń chronione w specyficznym kontekście. Chodzi mianowicie o ochronę tego bezpieczeństwa przed zagrożeniem wynikającym z obniżonej sprawności kierowcy, która to obniżona sprawność może mieć różną postać. Może polegać na obniżonej zdolności psychomotorycznej (np. wydłużenie czasu reakcji). Zejście kierowcy, na skutek użycia alkoholu lub środka odurzającego poniżej normalnego standardu sprawności może jednak również wynikać z zażycia środka powodującego zmiany procesów psychicznych, np. zakłócające prawidłowość procesu podejmowania bieżących decyzji w trakcie kierowania pojazdem. Ratio legis art.178a polega więc na ochronie bezpieczeństwa ruchu przed zachowaniami kierowców polegającymi na prowadzeniu pojazdów w stanie obniżonej sprawności psychomotorycznej lub (i) w stanie zakłócenia procesów psychicznych. Skutki te mogą być spowodowane spożyciem alkoholu albo innego środka, niekoniecznie będącego środkiem odurzającym według definicji zawartej w ustawie z 2005 r.
Potrzebujesz porady prawnej?
Prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu lub narkotyków. Jakie konsekwencje?
Prowadzenie różnego rodzaju pojazdów pod wpływem alkoholu jest zachowaniem szkodliwym społecznie. Powoduje wiele negatywnych konsekwencji, zarówno dla prowadzącego pojazd, jak i dla innych uczestników ruchu. Szkodliwość takiego zachowania ma swoje odbicie w prawie karnym. (...)
Kto podlega karze za jazdę w stanie nietrzeźwości czy pod wpływem środka odurzającego?
Że jazda po pijanemu jest surowo karana, to każdy wie; jednak już mniej osób zdaje sobie sprawę, iż również inne specyfiki spożyte zanim zasiądzie się za kierownicą mogą być przyczyną takiego samego wyroku sądu karnego. Co jest karalne? Art. 178a Kodeksu (...)
Rozdział 1 działu II Kodeksu postępowania karnego (dalej: k.p.k.) określa właściwość i skład sądu karnego. W których sprawach orzeka sąd rejonowy? Właściwość sądów jest wyznaczana przez przedmiot orzekania, a nie przez ilość wysiłku organizacyjnego czy intelektualnego, (...)
Jazda pod wpływem narkotyków. Co nowego?
W pierwszym czytaniu Sejm rozpatrzył poselski projekt nowelizacji ustawy – Kodeks karny oraz ustawy Kodeks wykroczeń. Wnioskodawcy chcą doprecyzowania przepisów dotyczących karania za jazdę pod wpływem i po spożyciu narkotyków. Autorzy projektu zauważają, że obecne przepisy nie (...)
Niebezpieczna marihuana. Palisz? Nie jedź.
Czy wiesz, że marihuana może być wykryta w Twoim organizmie jeszcze miesiąc po jej użyciu? Czy odważysz się prowadzić samochód po zapaleniu skręta? Co może Ci grozić? Jak długo marihuana pozostaje w organizmie? Marihuana pozostaje w organizmie człowieka przez o wiele dłużej, niż (...)
Pijanemu rowerzyście można zakazać prowadzenia wszelkich pojazdów!
Sąd Rejonowy w G., wyrokiem z 5 stycznia 2007 r., uznał Jana K. za winnego prowadzenia w dniu 29 października 2006 r. na drodze publicznej w stanie nietrzeźwości roweru, to jest przestępstwa określonego w art. 178a § 2 Kodeksu karnego (k.k.), wymierzył mu za to karę 6 miesięcy pozbawienia (...)
Jazda pod wpływem alkoholu i naruszenie zakazu prowadzenia pojazdu stanowi jeden czyn
Art. 178a kodeksu karnego stanowi, że kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym oraz kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi na drodze (...)
Za jazdę po pijanemu nie wolno orzekać przepadku samochodu
Stosownie do przepisu art. 44 § 2 k.k. sąd może orzec, a wypadkach wskazanych w ustawie orzeka przepadek przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do do popełnienia przestępstwa. Prokuratorzy niejednokrotnie - na podstawie tego przepisu - wnosili o orzeczenie przepadku (...)
Większe bezpieczeństwo ruchu drogowego?
Projekt zmian Wsparcie osób najbliższych ofiar przestępstw ze skutkiem śmiertelnym oraz poprawa bezpieczeństwa na drogach, w szczególności poprzez walkę z przestępstwami drogowymi to główne cele nowelizacji ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych (...)
Wykluczenie i wyłączenie z zamówienia publicznego
Jedną z naczelnych zasad zamówień publicznych jest zasada równości obligująca zamawiającego do traktowania na równych prawach wszystkich podmiotów ubiegających się o zamówienie publiczne. Jednym z wyjątków od niniejszej zasady jest obowiązek wykluczenia (...)
Zawarłeś umowę pod wpływem błędu? Uchyl się od skutków prawnych!
Błąd jako wada oświadczenia woli Złożenie oświadczenia woli pod wpływem błędu stanowi jedną z wad oświadczenia woli. Wyjaśnijmy na początek to pojęcie. Osiwiadczenie woli to każde zachowanie (nie tylko podjęte w zamiarze wywołania określonego skutku prawnego), z którego wynika (...)
Jak bronić się przed znęcaniem się?
Znęcanie się stanowi przestępstwo. Każdy ma prawo do życia w wolności od strachu, poniżenia, wymuszeń. Nie należy ignorować stodowania przemocy psychicznej, aby takie milczenie nie zostało odebrane jako przyzwolenie oraz aby sytuacja nie wymknęła się spod kontroli. ##baner## Znęcanie (...)
Z jakich przyczyn pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika?
Uzasadnione i nieuzasadnione przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia Kodeks pracy daje zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy prawo rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia. Rozwiązanie może być dokonane tak z przyczyn zawinionych, jak i niezawinionych. Prawidłowe wypowiedzenie (...)
Jedną z naczelnych zasad zamówień publicznych jest zasada równości obligująca zamawiającego do traktowania na równych prawach wszystkie podmioty ubiegające się o zamówienie publiczne. Jednym z wyjątków od niniejszej zasady jest obowiązek wykluczenia wykonawców (...)
Zaostrzenie kar i pomoc pokrzywdzonym w proponowanej nowelizacji Kodeksu karnego
Sejm zajął się projektem zmian w Kodeksie karnym przygotowanym przez Radę Ministrów. Przewiduje on m.in. zaostrzenie odpowiedzialności karnej za najcięższe przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu oraz z użyciem przemocy oraz rozszerzenie granic obrony koniecznej. Zaostrzenie kar za przestępstwa (...)
Piłeś? Nie jedź! Włącz myślenie!
15 grudnia 2008 roku rusza kolejna już kampania z cyklu "Piłeś? Nie jedź! Włącz myślenie!". Tak jak w poprzednich odsłonach jej głównym celem jest przekonanie kierowców do tego aby nie prowadzić pojazdów pod wpływem alkoholu. Partnerem akcji jest Komenda Główna (...)
Surowe kary dla piratów drogowych
Czego dotyczy nowelizacja? Celem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw jest zaostrzenie kar dla piratów drogowych, którzy będąc pod wpływem alkoholu lub narkotyków, powodują najgroźniejsze wypadki komunikacyjne ‒ ze (...)
Bezpieczne wakacje dzieci i młodzieży
Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży na wakacjach - pod okiem rodziców Wakacyjna beztroska sprzyja różnego rodzaju zagrożeniom, na które narażone są dzieci i młodzież. Pamiętajmy, że urlop nie zwalnia rodziców i opiekunów z odpowiedzialności za bezpieczeństwo (...)
Już działają tzw. sądy 24-godzinne. 12 marca br. weszła w życie ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, a także rozporządzenia wykonawcze. Wskutek nowelizacji w Kodeksie postępowania karnego pojawił się nowy rozdział 54a (...)
Policjanci codziennie zatrzymują kilkuset nietrzeźwych kierujących. Mimo, że statystyki mówią, iż są oni sprawcami 10 proc. wypadków drogowych, jazda po przysłowiowym "kielichu" jest niedopuszczalna. Takie wypadki kończą się nierzadko tragicznie - dla tych, którzy (...)
