Europejski Tytuł Egzekucyjny

Z dniem 6 maja 2006 r. zaczną obowiązywać zmienione przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. Wykonują one Rozporządzenie nr 805/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. o ustanowieniu Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego dla roszczeń bezspornych, stosowanego od 21 października 2005 r. 

Co to jest Europejski tytuł egzekucyjny (ETE)?

Europejski tytuł egzekucyjny w sprawach bezspornych to orzeczenie wydawane w niektórych sprawach przez sąd państwa członkowskiego UE. Żeby orzeczenie to miało charakter europejski, należy do niego dołączyć odpowiednie potwierdzenie sądowe. Orzeczeniu dotyczącemu roszczenia bezspornego wydanemu w państwie członkowskim nadaje się więc na wniosek strony złożony w dowolnym czasie w sądzie wydania, tzw. zaświadczenie europejskiego tytułu egzekucyjnego, pod warunkiem że spełnia ono warunki określone w tym Rozporządzeniu, podobne zaświadczenia wydaje się odnośnie ugód sądowych i dokumentów urzędowych. Europejski tytuł egzekucyjny jest wydawany w państwie wydania orzeczenia i zastępuje tzw. exequatur - zezwolenie na wykonanie wymagane dotąd do uzyskania w państwie wykonania.  Europejski tytuł egzekucyjny ułatwi polskim podmiotom wykonywanie w innych państwach UE wydanych na ich rzecz orzeczeń sądów polskich w określonych kategoriach, ugód zawartych przed tymi sądami oraz sporządzonych w Polsce aktów notarialnych, w których dłużnik poddał się egzekucji. Europejski tytuł egzekucyjny jest wykonalny we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Na jego podstawie możemy więc domagać się wykonania we wszystkich krajach UE na tych samych zasadach co orzeczenia danego kraju.

Jak będą wykonywane w Polsce orzeczenia sądów państw członkowskich Unii Europejskiej, opatrzone zaświadczeniem europejskiego tytułu egzekucyjnego?

Orzeczenia sądów państw członkowskich Unii Europejskiej, ugody zawarte przed takimi sądami lub zatwierdzone przez takie sądy oraz dokumenty urzędowe sporządzone w państwach członkowskich Unii Europejskiej, opatrzone w tych państwach zaświadczeniem europejskiego tytułu egzekucyjnego, są tytułami egzekucyjnymi i podlegają wykonaniu w Polsce po nadaniu klauzuli wykonalności. Takim tytułom egzekucyjnym klauzulę wykonalności nadaje sąd rejonowy właściwości ogólnej dłużnika, a jeżeli tej właściwości nie można ustalić - sąd rejonowy, w którego okręgu ma być wszczęta egzekucja. 

Sąd zawiesi postępowanie na wniosek dłużnika, jeśli w toku egzekucji prowadzonej na podstawie tytułu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności ww. europejskiego tytułu egzekucyjnego dłużnik przedstawił przewidziane w przepisach odrębnych zaświadczenie o utracie lub ograniczeniu wykonalności, z którego wynika, że wykonanie tytułu zostało tymczasowo zawieszone lub uzależnione od złożenia przez wierzyciela zabezpieczenia, które dotychczas nie zostało wpłacone. Jeżeli z takiego zaświadczenia wynika, że wykonanie tytułu zostało tymczasowo ograniczone do środków zabezpieczających, sąd na wniosek dłużnika orzeka o ograniczeniu, egzekucji do takich środków. Orzekając o ograniczeniu, sąd określa rodzaj środka. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. 

W wypadku egzekucji prowadzonej na podstawie tytułu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności europejskiego tytułu egzekucyjnego sąd może na wniosek dłużnika zawiesić postępowanie także z innych przyczyn przewidzianych w przepisach odrębnych. 

Sąd może również ograniczyć egzekucję do środków zabezpieczających lub uzależnić wykonanie tytułu od złożenia przez wierzyciela stosownego zabezpieczenia, jeżeli taką możliwość przewidują przepisy odrębne. Orzekając o ograniczeniu, sąd określa rodzaj środka. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. 

Organ egzekucyjny umorzy postępowanie w całości lub części na wniosek jeżeli, w wypadku egzekucji prowadzonej na podstawie tytułu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności europejskiego tytułu egzekucyjnego, dłużnik przedstawi przewidziane w przepisach odrębnych zaświadczenie o utracie lub ograniczeniu wykonalności, z którego wynika, że tytuł nie jest już wykonalny. 

Jeżeli podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności ww. orzeczenia sądu, to dłużnik może w drodze powództwa żądać odmowy wykonania takiego tytułu, w całości lub części, na podstawie określonej w przepisach odrębnych. Odmowa wykonania ma skutki pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności. 

Ja uzyskać w Polsce zaświadczenie europejskiego tytułu egzekucyjnego?

Jeżeli tytuł egzekucyjny w postaci orzeczenia sądu, ugody zawartej przed sądem lub zatwierdzonej przez sąd spełnia warunki określone w przepisach odrębnych, sąd, który wydał orzeczenie albo przed którym została zawarta ugoda lub który zatwierdził ugodę, na wniosek wierzyciela wyda zaświadczenie, że stanowią one europejski tytuł egzekucyjny, zwane dalej „zaświadczeniem europejskiego tytułu egzekucyjnego”. Jeśli wniosek o wydanie zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego dotyczy innego tytułu egzekucyjnego niż wskazany wyżej, to w przedmiocie wniosku rozstrzygnie sąd rejonowy, w którego okręgu tytuł został sporządzony. 

Postanowienie w przedmiocie wydania zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego sąd wyda w składzie jednego sędziego. 

Powyższe zasady znajdą zastosowanie odpowiednio również do wydawania przewidzianych w przepisach odrębnych zaświadczeń o utracie lub ograniczeniu wykonalności tytułu egzekucyjnego opatrzonego zaświadczeniem europejskiego tytułu egzekucyjnego. Wniosek o wydanie takiego zaświadczenia może złożyć także dłużnik. Na postanowienie w przedmiocie wydania takiego zaświadczenia przysługiwać ma zażalenie. 

Postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego ma być doręczane wyłącznie wierzycielowi, a jemu przysługuje na nie zażalenie. 

W razie stwierdzenia, że istnieje określona w przepisach odrębnych podstawa do uchylenia zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego, sąd, który je wydał, na wniosek dłużnika uchyli to zaświadczenie. Wniosek taki zgłaszać się ma w terminie miesięcznym od dnia doręczenia dłużnikowi postanowienia o wydaniu zaświadczenia. Jeśli zaś wniosek nie będzie sporządzony na formularzu określonym w przepisach odrębnych, to powinien czynić zadość warunkom pisma procesowego oraz wskazywać okoliczności uzasadniające wniosek. Przed uchyleniem zaświadczenia sąd wysłucha wierzyciela. Na postanowienie w przedmiocie uchylenia zaświadczenia europejskiego tytułu egzekucyjnego przysługiwać ma zażalenie. 

Pouczenie pozwanego

Według nowych przepisów K.p.c., równocześnie z doręczeniem pozwu i wezwania na pierwszą rozprawę pouczać się ma pozwanego o: 

• czynnościach procesowych, które może lub powinien podjąć, jeśli nie uznaje żądania pozwu w całości lub w części, w szczególności o możliwości lub obowiązku wniesienia odpowiedzi na pozew, w tym o obowiązujących w tym zakresie wymaganiach co do terminu i formy, lub przedstawienia swoich wniosków, twierdzeń i dowodów na rozprawie, 
• skutkach niepodjęcia takich czynności, w szczególności o możliwości wydania przez sąd wyroku zaocznego i warunkach jego wykonalności oraz obciążenia pozwanego kosztami postępowania, 
• możliwości ustanowienia przez pozwanego pełnomocnika procesowego i braku obowiązkowego zastępstwa przez adwokata lub radcę prawnego. 

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 17 lutego 2006 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 2006 r., Nr 66, poz. 466);
• Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 1964 r., Nr 43, poz. 296, ze zm.) 

A.J.
Zespół e-prawnik.pl