Informatyzacja ruszyła, czyli ustawa o informatyzacji działalności niektórych podmiotów realizujących zadania publiczne

Chodzi zatem przede wszystkim o zapewnienie obywatelom łatwiejszego dostępu  do urzędów   administracji  publicznej  przez  uczynienie z urzędów instytucji zorientowanych na potrzeby obywateli i dostępnych 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu.

Kogo dotyczą nowe przepisy?

Przepisy nowej ustawy skierowane są do tzw. podmiotów publicznych, tj.:

1. organów administracji rządowej, organów kontroli państwowej i ochrony prawa, sądów, jednostek organizacyjnych prokuratury, a także jednostek samorządu terytorialnego i ich organów,
2. jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych,
3. funduszy celowych,
4. samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej,
5. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
6. Narodowego Funduszu Zdrowia,
7. państwowych lub samorządowych osób prawnych utworzonych na podstawie odrębnych ustaw w celu realizacji zadań publicznych.

Ustawy nie stosuje się do przedsiębiorstw państwowych, spółek handlowych, jednostek badawczo-rozwojowych, państwowych szkół wyższych i państwowych wyższych szkół zawodowych. Polskiej Akademii Nauk i tworzonych przez nią jednostek organizacyjnych, służb specjalnych, Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Rzecznika Praw Obywatelskich, Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego, sądów administracyjnych, Najwyższej Izby Kontroli, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Krajowego Biura Wyborczego, Instytutu Pamięci Narodowej.

Jakie wymagania muszą spełniać podmioty publiczne?

Po to, aby spełniać wymogi nowej ustawy szereg podmiotów jej podlegających będzie musiało dokonać kilku zmian. Wynika to między innymi z tego, iż taki podmiot - obowiązkowo musi używać do realizacji zadań publicznych systemów teleinformatycznych spełniających minimalne wymagania dla systemów teleinformatycznych.

Nowa ustawa posługuje się pojęciem rejestr publiczny, w znaczeniu tego aktu jest to rejestr, ewidencja, wykaz, lista, spis albo inna forma ewidencji, służąca do realizacji zadań publicznych, prowadzone przez podmiot publiczny na podstawie odrębnych przepisów ustawowych. Będzie to zatem np. ewidencja chorych posiadających ubezpieczenie w NFZ. Dlaczego ma to takie olbrzymie znaczenie? Ponieważ nowa ustawa nakłada na podmioty szereg obowiązków, które nam ułatwią życie. Przykładowo - jeżeli jakaś placówka opieki zdrowotnej miałaby wątpliwości co do posiadania przez nas ubezpieczenia zdrowotnego, łatwiejszym (bo w systemie teleinformacyjnym) powinno stać uzyskiwanie informacji na temat ubezpieczenia w NFZ oraz opłacenia składki w ZUS. Wynika to z przepisu, zgodnie z którym podmiot prowadzący rejestr publiczny obowiązkowo zapewnia podmiotowi publicznemu albo podmiotowi niebędącemu podmiotem publicznym, realizującym zadania publiczne nieodpłatny dostęp do danych zgromadzonych w prowadzonym rejestrze, w zakresie niezbędnym do realizacji tych zadań.

Co to jest Plan Informatyzacji Państwa?

Ustawa musiała ustanowić reguły w jakiś sposób koordynujące informatyzację. Taką funkcję koordynacyjną w dziedzinie informatyzacji działalności podmiotów publicznych ma spełniać właśnie Plan Informatyzacji Państwa, ustanawiany przez Radę Ministrów, na okres nie dłuższy niż 5 lat, na wniosek ministra właściwego do spraw informatyzacji, który zobowiązany został do przedstawienia jego projektu w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Ustawa przewiduje ustanawianie ponadsektorowych (przez Radę Ministrów) i sektorowych projektów informatycznych (przez ministra właściwego do spraw działu administracji rządowej), służących wykonaniu Planu. Ustawa ponadto przewiduje dofinansowanie przez ministra właściwego do spraw informatyzacji, w formie dotacji celowej projektów, oprogramowań i przedsięwzięć.

Przy ministrze właściwym do spraw informatyzacji działać będzie Rada Informatyzacji, będąca organem opiniodawczo-doradczym ministra. Składać się będzie z 21 członków, będących reprezentantami różnych środowisk, których przedmiotem zainteresowania jest informatyka.

Nadto ustawa przewiduje utworzenie Krajowej Ewidencji Systemów Informatycznych i Rejestrów Publicznych prowadzonej przez ministra właściwego do spraw informatyzacji, w której zgromadzony zostanie wykaz systemów teleinformatycznych i rejestrów publicznych. Podmioty publiczne zostały zobowiązane do przekazywania danych niezbędnych do stworzenia Ewidencji w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

Ustawa nowelizuje 17 ustaw w kierunku dostosowania ich treści do przepisów ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Co jest skutkiem wprowadzenia ustawy w życie?

Z całę pewnością ustawa tworzy warunki skutecznego wdrożenia podpisu dokumentu elektronicznego i wymiany danych z zastosowaniem środków teleinformatycznych. Poza tym kreuje zasady rozwoju nowych systemów informatycznych poprzez zapowiedź konieczności określenia minimalnych wymagań, wymaga ustalenia zasad odbioru systemów poprzez konieczność sprecyzowania testów akceptacyjnych oraz zastosowania ich w trakcie odbioru systemów, wprowadza ustawowy nakaz umożliwienia elektronicznej wymiany dokumentów przez podmioty publiczne.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. 2005 r., Nr 64, poz. 565).