Instytucje doradzajÄ…ce rolnikom, czyli o tym jak powstanie Centrum Doradztwa Rolniczego

Ustawa nadała jednostkom doradztwa osobowość prawną, są one państwowymi jednostkami organizacyjnymi posiadającymi osobowość prawną, prowadzącymi doradztwo rolnicze obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mające na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.

Istotne jest zastrzeżenie, iż jednostki doradztwa rolniczego nie odpowiadają za zobowiązania Skarbu Państwa, a Skarb Państwa nie odpowiada za zobowiązania jednostek doradztwa rolniczego.

Jaka jest struktura organizacyjna jednostek doradztwa rolniczego?

Centrum Doradztwa podlega ministrowi właściwemu do spraw rozwoju wsi, który nadaje, w drodze zarządzenia, statut Centrum Doradztwa. Natomiast ośrodek (wojewódzki) doradztwa podlega właściwemu miejscowo wojewodzie, który mu nadaje, w drodze zarządzenia statut.

Co należy do zadań Centrum Doradztwa?

Centrum Doradztwa wykonuje szereg zadań z zakresu doradztwa rolniczego -przygotowuje i wprowadza jednolite sposoby działania ośrodków doradztwa w zakresie realizowanych przez nie zadań, przygotowuje i przekazuje ośrodkom doradztwa materiały informacyjne i szkoleniowe, w tym dotyczące pomocy w zakresie działalności gospodarstw rolnych i produkcji rolniczej finansowanej lub współfinansowanej ze środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej lub innych instytucji krajowych lub zagranicznych, prowadzi szkolenia dla pracowników ośrodków doradztwa w zakresie metodyki i zadań doradztwa rolniczego, ze szczególnym uwzględnieniem integracji z Unią Europejską oraz realizujących zadania wynikające z przepisów odrębnych, prowadzi doskonalenie nauczycieli szkół rolniczych w zakresie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, itp.

Natomiast ośrodki doradztwa w ramach zadań z zakresu doradztwa rolniczego prowadzą szkolenia dla rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich (w szczególności w zakresie stosowania nowoczesnych metod agrotechnicznych, hodowli oraz przetwórstwa rolno-spożywczego, rozwiązywania problemów technologicznych i organizacyjno-ekonomicznych gospodarstw rolnych, rachunkowości w gospodarstwach rolnych, rolnictwa ekologicznego, rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich, unowocześniania wiejskiego gospodarstwa domowego, ubiegania się o przyznanie pomocy finansowanej lub współfinansowanej ze środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej lub innych instytucji krajowych lub zagranicznych.

Zakres działań jednostki doradztwa może zostać rozszerzony. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi może, w drodze rozporządzenia, nałożyć na nią obowiązek realizacji dodatkowych zadań.

Ośrodki doradztwa poza tym w ramach zadań z zakresu doradztwa prowadzą także działalność informacyjną wspierającą rozwój produkcji rolniczej, działalność w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich, udzielają pomocy rolnikom i innym mieszkańcom obszarów wiejskich w zakresie sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania pomocy, upowszechniają metody produkcji rolniczej i stylu życia przyjaznych dla środowiska, upowszechniają rozwój agroturystyki i turystyki wiejskiej oraz prowadzą promocję wsi jako atrakcyjnego miejsca wypoczynku itp.

Wszystkie te powyższe działania jednostki doradztwa rolniczego realizują nieodpłatnie. Taka jest zasada. Ustawa jednak pozwala na odpłatne świadczenie usług przez jednostki doradztwa w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych i dokumentacji niezbędnej w rachunkowości w gospodarstwach rolnych, czy też prowadzenia działalności promocyjnej gospodarstw rolnych, w szczególności agroturystycznych lub ekologicznych. Odpłatność jest przewidziana także dla kursów przygotowujących do uzyskania tytułów kwalifikacyjnych w zawodach przydatnych do prowadzenia działalności rolniczej. Odpłatne mają być także usługi jednostek w działalności wydawniczej, poligraficznej, laboratoryjnej, hotelarskiej i gastronomicznej,gospodarki pasiecznej. Co do zasady bowiem jednostki nie prowadzą działalności gospodarczej. Wysokość wynagrodzenia za wykonywanie tego typu usług określa cennik zatwierdzany, na wniosek dyrektora jednostki doradztwa rolniczego, przez organ, któremu ta jednostka podlega. Zatwierdzony cennik podaje się do wiadomości w siedzibie jednostki doradztwa rolniczego i w jej komórkach organizacyjnych.

Co w swojej działalności powinny uwzględniać jednostki doradztwa?

Ośrodki doradztwa realizują zadania z zakresu doradztwa rolniczego uwzględniając kierunki rozwoju wyznaczone w regionalnych i lokalnych programach rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, ustalanych przez właściwe organy samorządu terytorialnego. Poza tym jednostki doradztwa rolniczego przy realizacji zadań mają współpracować z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencją Rynku Rolnego, Agencją Nieruchomości Rolnych, Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, bankami, w szczególności bankami spółdzielczymi, bankami zrzeszającymi banki spółdzielcze oraz izbą gospodarczą zrzeszającą banki spółdzielcze, izbami rolniczymi oraz Krajową Radą Izb Rolniczych, regionalnymi zarządami gospodarki wodnej, placówkami oświatowymi w zakresie prowadzenia szkoleń zawodowych wynikających z potrzeb lokalnego rynku pracy, lokalnymi i regionalnymi organizacjami wspierania przedsiębiorczości, szkołami, szkołami wyższymi, jednostkami badawczo-rozwojowymi i placówkami naukowymi Polskiej Akademii Nauk, organami administracji rządowej i jednostkami samorządu terytorialnego, związkami zawodowymi i społeczno-zawodowymi organizacjami rolników, zagranicznymi instytucjami doradztwa rolniczego i zagranicznymi instytucjami wspomagającymi rozwój gospodarstw rolnych i obszarów wiejskich, środkami masowego przekazu.

Przy jednostce doradztwa rolniczego działa Rada Społeczna Doradztwa Rolniczego, która jest organem opiniodawczo-doradczym dyrektora jednostki doradztwa rolniczego. Do jej zadań należy - między innymi - opiniowanie planu działania jednostek oraz sprawozdania z realizacji tego planu, zgłaszanie wniosków w sprawach dotyczących funkcjonowania jednostki doradztwa rolniczego.

Jednostka doradztwa rolniczego prowadzi samodzielną gospodarkę finansową w ramach środków pochodzących z dotacji budżetowych, przychodów uzyskiwanych z tytułu wykonywanych usług, przychodów z innych źródeł, w szczególności z tytułu darowizn, zapisów, spadków oraz środków finansowych pochodzenia zagranicznego i odsetek bankowych od środków zgromadzonych na rachunkach bankowych. Poza tym jednostki doradztwa rolniczego otrzymują z budżetu państwa dotacje podmiotowe na wykonywanie zadań z zakresu doradztwa rolniczego, w tym na wynagrodzenia dla pracowników i utrzymanie jednostek.

Istotną zmianą jest to, iż z dniem wejścia w życie ustawy (czyli z dniem 1 stycznia 2005 r.) przekształca się z mocy prawa Krajowe Centrum Doradztwa Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich w Brwinowie oraz Oddziały Krajowego Centrum Doradztwa Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich w Poznaniu i Krakowie w Centrum Doradztwa oraz Regionalne Centra Doradztwa Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich w Barzkowicach, Płońsku, Przysieku, Radomiu, Starym Polu, Wrocławiu i Częstochowie, wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego oraz ośrodki doradztwa rolniczego we właściwe miejscowo ośrodki doradztwa.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2005 r.

Podstawa prawna:

- Ustawa z dnia 24 września o jednostkach doradztwa rolniczego.