Jak będą nakładane mandaty za wykroczenia skarbowe?

Czego dotyczą nowe przepisy? 

25 lutego 2006 r. wchodzi w życie rozporządzenie Rady Ministrów z 31 stycznia 2006 r. w sprawie nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenia skarbowe. Stanowi ono uzupełnienie przepisów Kodeksu karnego skarbowego co do tzw. postępowania mandatowego. Nowe rozporządzenie określa:

• szczegółowe zasady i sposób wydawania funkcjonariuszom finansowych organów postępowania przygotowawczego i niefinansowych organów postępowania przygotowawczego upoważnień do nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenia skarbowe; 
• szczegółowe zasady nakładania kary grzywny i sposobu jej uiszczania; 
• sposób ewidencjonowania grzywien nałożonych w drodze mandatu karnego; 
• organy właściwe w sprawach rozliczania formularzy mandatu karnego; 
• wzory formularzy mandatu karnego. 

Mandaty karne używane przed dniem wejścia w życie ww. rozporządzenia mogą być jednak stosowane do czasu wyczerpania zapasów, ale nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2006 r. 

Kto może nałożyć mandat za wykroczenia skarbowe?

Funkcjonariusze upoważnieni do nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego:

Ponadto do nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenia skarbowe zostają uprawnieni: inspektorzy kontroli skarbowej.  

Jak powinno wyglądać upoważnienie do nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego?

Upoważnienie do nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego powinno zawierać oznaczenie podmiotu wydającego upoważnienie, numer upoważnienia, datę wydania i termin ważności, podstawę prawną jego wydania, imię i nazwisko upoważnionego funkcjonariusza, numer ewidencyjny funkcjonariusza określony w legitymacji służbowej, określenie obszaru, na którym upoważnienie jest ważne. 

Upoważnienie to powinno być podpisane przez organ, który je wydał, oraz opatrzone odciskiem pieczęci urzędowej.  

Jak należy zapłacić mandat?

Mandat „gotówkowy”

Jak wiemy,  w postępowaniu mandatowym można nałożyć karę grzywny w drodze mandatu karnego:

1. wydanego ukaranemu po uiszczeniu kary grzywny bezpośrednio upoważnionemu podmiotowi, który ją nałożył – tzw. mandatu „gotówkowego”, 

2. kredytowanego, wydawanego za potwierdzeniem odbioru ukaranemu. 

Mandat karny „gotówkowy” staje się prawomocny z chwilą uiszczenia kary grzywny upoważnionemu podmiotowi, który ją nałożył, zaś mandat karny kredytowany - z chwilą pokwitowania jego odbioru przez ukaranego.

Mandatem karnym „gotówkowym” może być nałożona kara grzywny jedynie na osobę czasowo tylko przebywającą na terytorium Polski lub niemającą stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca pobytu. Dotyczy to również odpowiednio osób stale przebywających na terytorium Polski, które czasowo opuszczają to terytorium.

Pobrana kara grzywny, nałożona w drodze mandatu karnego „gotówkowego”, jest wpłacana przez funkcjonariusza finansowego organu postępowania przygotowawczego do: 

1.   kasy lub na rachunek bankowy: 

• właściwego urzędu skarbowego, jeżeli karę grzywny nałożył upoważniony pracownik urzędu skarbowego, 

• właściwego urzędu kontroli skarbowej, w przypadku gdy karę grzywny nałożył inspektor kontroli skarbowej;

2.   kasy właściwego urzędu celnego albo do kasy lub na rachunek bankowy właściwej izby celnej, jeżeli karę grzywny nałożył upoważniony pracownik urzędu celnego czy funkcjonariusz celny. 

Wzór formularza mandatu karnego określa załącznik nr 1 do omawianego rozporządzenia.  

Mandat karny kredytowany

Mandat karny kredytowany powinien zawierać pouczenie o obowiązku uiszczenia nałożonej kary grzywny w terminie 7 dni od daty przyjęcia mandatu oraz o skutkach jej nieuiszczenia w tym terminie. Wzór formularza mandatu karnego kredytowanego określa przy tym załącznik nr 2 do rozporządzenia. 

Natomiast mandat karny kredytowany funkcjonariusz finansowego organu postępowania przygotowawczego wydaje ukaranemu za pokwitowaniem odbioru. Pokwitowanie odbioru mandatu karnego kredytowanego przekazywane będą niezwłocznie do: 

1. właściwego urzędu skarbowego, jeżeli mandat został wydany przez upoważnionego pracownika urzędu skarbowego; 

2. właściwego urzędu kontroli skarbowej, w przypadku gdy mandat został wydany przez inspektora kontroli skarbowej;

3. właściwej izby celnej, za pośrednictwem właściwego urzędu celnego, jeżeli mandat został wydany przez upoważnionego pracownika urzędu celnego czy funkcjonariusza celnego.  

Karę grzywny nałożoną w drodze mandatu karnego kredytowanego przez funkcjonariusza finansowego organu postępowania przygotowawczego ukarany jest obowiązany wpłacić w terminie 7 dni od daty przyjęcia tego mandatu na:

1.   rachunek bankowy lub do kasy: 

• właściwego urzędu skarbowego, jeżeli karę grzywny w drodze mandatu karnego kredytowanego nałożył upoważniony pracownik urzędu skarbowego; 

• właściwego urzędu kontroli skarbowej, jeżeli karę grzywny w drodze mandatu karnego kredytowanego nałożył inspektor kontroli skarbowej;

2.  rachunek bankowy lub do kasy właściwej izby celnej albo do kasy właściwego urzędu celnego, jeżeli karę grzywny w drodze mandatu karnego kredytowanego upoważniony pracownik urzędu celnego czy funkcjonariusz celny.  

Natomiast funkcjonariusz niefinansowego organu postępowania przygotowawczego karę grzywny nałożoną w drodze mandatu karnego wpłaca do kasy lub na rachunek bankowy tego organu. Karę grzywny nałożoną w drodze mandatu karnego kredytowanego przez tego funkcjonariusza ukarany wpłaca, w terminie 7 dni od daty przyjęcia tego mandatu, do kasy właściwego niefinansowego organu postępowania przygotowawczego lub na rachunek bankowy tego organu. Pokwitowanie odbioru mandatu karnego kredytowanego nałożonego przez takiego funkcjonariusza przekazuje się niezwłocznie do właściwego niefinansowego organu postępowania przygotowawczego.  

Jak będzie nakładany mandat? 

Funkcjonariusz nakładający karę grzywny, na żądanie sprawcy wykroczenia skarbowego, jest obowiązany okazać dokument uprawniający go do nałożenia kary grzywny w drodze mandatu karnego. 

Przed potwierdzeniem przez sprawcę wykroczenia skarbowego przyjęcia mandatu karnego, funkcjonariusz winien pouczyć go o prawie niewyrażenia zgody na przyjęcie mandatu karnego i o skutkach prawnych braku takiej zgody. 

Jeśli za wykroczenie skarbowe przewidziane jest obowiązkowe orzeczenie przepadku przedmiotów, funkcjonariusz poucza sprawcę wykroczenia skarbowego o konieczności wyrażenia zgody na ich przepadek; zgodę tę odnotowuje się w protokole przesłuchania lub na dokumencie mandatu karnego. 

Funkcjonariusz poucza również sprawcę wykroczenia skarbowego o tym, iż koszty zniszczenia przedmiotów, których przepadek orzeczono, ponosi sprawca czynu zabronionego, chyba że za wykroczenie skarbowe nie jest przewidziane orzeczenie przepadku przedmiotów. 

Funkcjonariusz, wydając mandat karny kredytowany, poucza ukaranego o obowiązku uiszczenia nałożonej kary grzywny, w terminie 7 dni od daty przyjęcia tego mandatu, oraz o skutkach jej nieuiszczenia w tym terminie. 

Urzędy skarbowe i urzędy celne oraz niefinansowe organy postępowania przygotowawczego rozliczają funkcjonariuszy z przekazanych im formularzy mandatów karnych i formularzy mandatów karnych kredytowanych.  

Ewidencje grzywien nałożonych w drodze mandatu karnego

Urzędy skarbowe, izby celne i urzędy kontroli skarbowej oraz niefinansowe organy postępowania przygotowawczego prowadzą ewidencje grzywien nałożonych w drodze mandatu karnego. Ewidencje te mogą być prowadzone w formie elektronicznej. Zawierają one w szczególności następujące dane: 

1. serię i numer mandatu; 

2. wysokość grzywny; 

3. datę ukarania; 

4. datę uiszczenia grzywny; 

5. kwalifikację prawną czynu; 

6. wysokość narażonych na uszczuplenie poszczególnych należności publicznoprawnych; 

7. opis zajętych przedmiotów; 

8. datę wystąpienia do sądu z wnioskiem o orzeczenie przepadku przedmiotów tytułem środka zabezpieczającego oraz numer wniosku; 

9. datę i treść orzeczenia sądu oraz sygnaturę akt; 

10. datę przekazania do wykonania orzeczenia sądu o przepadku przedmiotów; 

11. sposób wykonania ww. orzeczenia sądu, ze wskazaniem, czy nastąpiło to przez likwidację w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, czy przez zniszczenie przedmiotów; 

12. datę wniosku o uchylenie mandatu; 

13. datę i treść orzeczenia sądu w sprawie uchylenia mandatu; 

14. kwotę grzywny do zwrotu. 

W przypadku ewidencji prowadzonych przez urzędy kontroli skarbowej ewidencje te zawierają ponadto datę skierowania do organu egzekucyjnego tytułu wykonawczego wraz z określeniem organu i numeru tego tytułu.  

Podstawa prawna: 

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenia skarbowe (Dz. U. 2006 r., Nr 25, poz. 184);

• Ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. 1999 r. Nr 83, poz. 930, ze zm.)