20.2.2023

Zespół
e-prawnik.pl

Klauzule wekslowe - czyli co możesz dodatkowo zamieścić w wekslu?

Weksel jest papierem wartościowym, w którym zostało wyrażone zobowiązanie pieniężne o charakterze abstrakcyjnym. Zobowiązanie abstrakcyjne polega na tym, że zobowiązany do jego spełnienia nie może się powoływać, iż jest „dłużny” wierzycielowi np. z tytułu dostawy a dostawca mu towaru nie dostarczył. Klauzule wekslowe mają na celu zabezpieczenie pewnych interesów osób na wekslu podpisanych. Doktryna wypracowała wiele rodzajów różnych klauzul. W zależności od ich wpływu na treść zobowiązania wekslowego mogą być one podzielone na trzy kategorie tj. klauzule wekslowo skuteczne, klauzule wekslowo obojętne, klauzule unieważniające weksel. 

Porady prawne

Zamieszczenie jakich klauzul wekslowych powoduje jego nieważność?

Klauzule unieważniające weksel mogą być bardzo różne. Nie ma zatem katalogu zamkniętego tych klauzul. Ich wspólnym elementem jest to, że naruszają bezwarunkowy charakter weksla.

Przykład: Wystawca weksla własnego pisze zapłacę za ten weksel pod warunkiem, że wyjdziesz za mąż za mego syna. Zamieszczenie takiej klauzuli uderza w bezwarunkowy charakter weksla.

W piśmiennictwie spotyka się również stwierdzenie, że inne określenie terminu niż przewiduje to prawo wekslowe powoduje nieważność zobowiązania wekslowego.

Jakie mamy klauzule wekslowo obojętne?

Co do zasady wyróżnia się dwa rodzaje klauzul wekslowo obojętnych. Wyróżnić można zatem klauzule, które według wyraźnego przepisu prawa wekslowego należy uznać za nienapisane oraz klauzule, które nie wywołują skutków w zakresie prawa wekslowego, lecz mają znaczenie z punktu widzenia szeroko pojętego prawa cywilnego.

Klauzule nienapisane

Klauzule te nie wywołują żadnych skutków w zobowiązaniu wekslowym. Prawo wekslowe traktuje je jakby ich nie było. Do tej kategorii klauzul zalicza się następujące:

  1. klauzulę zwolnienia wystawcy z odpowiedzialności za zapłatę. Wystawca bowiem weksla może się jedynie zwolnić od przyjęcia weksla. Zwolnienie się od zapłaty sprawiałoby, że zobowiązanie wekslowe nie byłoby pewnym zobowiązaniem, a z podpisem wystawcy nie wiązałaby się jego odpowiedzialność co jest zasadą prawa wekslowego.

  2. klauzulę odsetkową, umieszczoną na wekslu płatnym w dacie lub w jakiś czas po dacie. Tylko w wekslu, płatnym za okazaniem lub w pewien czas po okazaniu, może wystawca zastrzec oprocentowanie sumy wekslowej. W każdym innym wekslu zastrzeżenie takie uważa się za nienapisane.

  3. Klauzula polegająca na dodaniu warunku, od którego uzależniono indos. Indos czyli zbycie weksla powinien być bezwarunkowy.

Klauzule nie wywołujące skutków wekslowych

Z punktu widzenia prawa wekslowego nie zmieniają one nic w zobowiązaniu wekslowym. Natomiast ich napisanie wywoływało będzie pewne skutki z punktu widzenia prawa cywilnego. Stanowią one zabezpieczenie przed abstrakcyjnym charakterem zobowiązania wekslowego. Zalicza się do tej kategorii klauzul następujące:

  1. klauzulę waluty, która to klauzula dowodzi istnienia stosunku obligacyjnego, na podstawie którego weksel został wystawiony. Może ona mieć przykładowe brzmienie: „wartość w towarze otrzymałem”. Klauzula ta wskazuje za co został wystawiony i wydany weksel konkretnej osobie. Jest to w pewien sposób podanie przyczynowości zobowiązania wekslowego, które jest abstrakcyjnym zobowiązaniem.

  2. klauzulę pokrycia, która wskazuje na stosunek między wystawcą i trasatem. Klauzula ta wskazuje, z jakich środków trasat ma płacić dług wekslowy.

  3. klauzulę zawiadomienia, zwana inaczej awizową, która informuje trasata, czy ma przed przyjęciem (po przyjęciu staje się akceptantem) lub zapłatą oczekiwać dalszych wskazówek wystawcy. Klauzula ta pochodzi od wystawcy. Można w skrócie powiedzieć, że jej celem jest zabezpieczenie interesu trasata jak i wystawcy.

  4. Klauzula powołująca numer akredytywy i nazwę banku, który ją otworzył.

Jakie klauzule uznaje się za skuteczne w prawie wekslowym?

Klauzule te mają na celu zabezpieczenie pewnych interesów osób zobowiązanych wekslowo. Do tej najliczniejszej i zarazem najistotniejszej grupy zalicza się następujące klauzule wekslowe:

  1. klauzulę domicylową (domicylat), która ma na celu wskazanie osoby trzeciej jako tej, u której weksel ma być płatny.

  2. klauzulę odsetkową, która zabezpiecza uprawnionego z weksla przed negatywnymi skutkami zmiany wartości zobowiązania wekslowego. Klauzula ta jest skuteczna tylko w odniesieniu do weksli płatnych za okazaniem i w jakiś czas po okazaniu. 

  3. klauzulę zakazującą dalszego indosowania weksla (zbywania) określaną również jako klauzula nie na zlecenie. Weksel z klauzulą „nie na zlecenie” nazywany jest wekslem imiennym lub rekta wekslem. Zbycie takiego weksla jest dopuszczalne tylko ze skutkami przelewu uregulowanego w kodeksie cywilnym. W skrócie spowoduje to, że ograniczenie w powoływaniu zarzuty przeciwko zobowiązaniu wekslowemu zostanie w znacznym stopniu zniesione.

  4. klauzulę prezentacyjną, która dotyczy przedstawienia weksla do przyjęcia. Zastrzeżenie to ma na celu przedstawienie weksla do przyjęcia zanim uprawniony będzie żądał zapłaty sumy wekslowej.

  5. klauzulę ewikcyjną zwaną również „bez obliga”, która ma na celu wykluczenie odpowiedzialności wystawcy za przyjęcie lub indosanta za przyjęcie i zapłatę. Wystawca bowiem nie może się zwolnić z zapłaty weksla, gdyby to uczynił uważa się takowa klauzulę jako nienapisaną. Indosant zwalnia się umieszczając klauzulę zwolnienia od zapłaty od zapłaty sumy wekslowej posiadaczom podpisanym na wekslu po nim.

  6. klauzulę wtórnikową, która ma na celu zakazania wystawiania wtóropisów weksla. Bowiem  weksel można wystawić w kilku jednobrzmiących egzemplarzach.

  7. klauzulę protestacyjną pisaną albo „bez protestu” albo  „bez kosztów”, która zwalnia posiadacza od sporządzenia protestu jako warunku zwrotnego poszukiwania z powodu nieprzyjęcia lub niezapłacenia weksla. Klauzula taka zwalnia uprawnionego względem wszystkich dłużników z wyjątkiem tzw. dłużników głównych.

  8. klauzulę kasatoryjną, uchylającą skuteczność zapłaty za inne egzemplarze weksla wydanego we wtóropisach.  

  9. klauzulę zastępczą, która wskazuje osobę, która ma przyjąć i zapłacić weksel w razie potrzeby tzw. adres w potrzebie.

Pamiętaj że:

  • Weksel jest papierem wartościowym, w którym zostało wyrażone zobowiązanie pieniężne o charakterze abstrakcyjnym.

  • Klauzule wekslowe mają na celu zabezpieczenie pewnych interesów osób na wekslu podpisanych.

  • Klauzule unieważniające weksel mogą być bardzo różne. Nie ma zatem katalogu zamkniętego tych klauzul. Ich wspólnym elementem jest to, że naruszają bezwarunkowy charakter weksla.

  • Co do zasady wyróżnia się dwa rodzaje klauzul wekslowo obojętnych. Wyróżnić można zatem klauzule, które według wyraźnego przepisu prawa wekslowego należy uznać za nienapisane oraz klauzule, które nie wywołują skutków w zakresie prawa wekslowego, lecz mają znaczenie z punktu widzenia szeroko pojętego prawa cywilnego.


Podstawa prawna:

Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Jak poprawnie i skutecznie wypełnić weksel – czyli elementy składowe weksla?

Jak poprawnie i skutecznie wypełnić weksel – czyli elementy składowe weksla?

Prawo wekslowe rozróżnia dwa podstawowe rodzaje weksli. Są to mianowicie weksel własny i trasowany. Uregulowany w sposób pełny został weksel trasowany, który jest bardziej popularny w krajach Europy Zachodniej niż weksel własny. W weksel, trasowany, własny, dokument, blankiet (...)

Weksel - Co to jest weksel i jak może on zabezpieczyć płatność

Weksel - Co to jest weksel i jak może on zabezpieczyć płatność

Weksel jest dokumentem, w którym ktoś zobowiązuje się do zapłaty pewnej kwoty pieniędzy innej osobie. Treść i formę tego dokumentu dokładnie opisuje ustawa. Zazwyczaj jest on wręczany przez dłużnika swojemu kontrahentowi w związku z umową. Należy jednak pamiętać, że weksel jest (...)

Poręczenie wekslowe

Poręczenie wekslowe

Należy przypomnieć, iż weksel jest papierem wartościowym którego posiadacz może domagać się spełnienia świadczenia wynikającego z jego treści od osoby podpisanej na wekslu. Kto może udzielić poręczenia wekslowego? weksel, aval, avalista, przedłużek

Uwaga na inwestycje „w weksle”!

Uwaga na inwestycje „w weksle”!

Rzecznik Finansowy ostrzega Przedsiębiorcy znaleźli nowy sposób na pozyskanie pieniędzy od osób prywatnych. Zamiast emisji obligacji korporacyjnych wystawiają weksle. Te instrumenty są wyłączone spod rygorów emisji publicznych. To oznacza, że ryzyko takiej inwestycji jest (...)

Weksle w stosunku pracy

Weksle w stosunku pracy

  Zasadą jest, że pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy z winy nieumyślnej w wysokości realnej szkody ograniczonej do trzymiesięcznego wynagrodzenia. Zasada ta może jednak weksel, praca, odpowiedzialność

Jakie są sposoby realizacji weksla?

Jakie są sposoby realizacji weksla?

W jaki sposób zrealizować wierzytelność wyrażoną na blankiecie wekslowym? Istnieje wiele sposobów realizacji zobowiązania wekslowego, do których można zaliczyć poszukiwanie zapłaty przez uprawnionego wśród zobowiązanych-czyli zapłata sumy pieniężnej. Przekazanie (...)

Formy zabezpieczenia wierzytelności

Formy zabezpieczenia wierzytelności

W zależności od wysokości zobowiązania możliwe są różne sposoby jego zabezpieczenia, z których najczęstsze to: wystawienie weksla własnego przez dłużnika, poręczenie przez osobę trzecią, poddanie się przez dłużnika egzekucji w akcie notarialnym, ustanowienie hipoteki, bądź (...)

Nowoczesne sposoby windykacji

Nowoczesne sposoby windykacji

Praktyka ostatnich lat wskazuje na rosnącą tendencję dochodzenia należności nie tylko na drodze tradycyjnych środków egzekucyjnych. Do tradycyjnych-najczęściej stosowanych i uregulowanych w sposób pełny przez prawo sposobów windykacji zaliczyć można wytoczenie powództwa (...)

Jak zabezpieczyć płatność ceny?

Jak zabezpieczyć płatność ceny?

  Po co nam zabezpieczenie płatnosci ceny? Często kiedy zawieramy umowę jedna ze stron zobowiązuje się do zapłaty nam ceny. Kiedy strona płaci cenę w momencie zawarcia umowy nie ma ryzyka, że nie otrzymamy umówionej zapłaty. Jednak może zdarzyć się, że strona zobowiązana bę (...)

Jak poprawnie i skutecznie wypełnić weksel – czyli elementy składowe weksla?

Jak poprawnie i skutecznie wypełnić weksel – czyli elementy składowe weksla?

Prawo wekslowe rozróżnia dwa podstawowe rodzaje weksli. Są to mianowicie weksel własny i trasowany. Uregulowany w sposób pełny został weksel trasowany, który jest bardziej popularny w krajach Europy Zachodniej niż weksel własny. W weksel, trasowany, własny, dokument, blankiet (...)

Weksel - Co to jest weksel i jak może on zabezpieczyć płatność

Weksel - Co to jest weksel i jak może on zabezpieczyć płatność

Weksel jest dokumentem, w którym ktoś zobowiązuje się do zapłaty pewnej kwoty pieniędzy innej osobie. Treść i formę tego dokumentu dokładnie opisuje ustawa. Zazwyczaj jest on wręczany przez dłużnika swojemu kontrahentowi w związku z umową. Należy jednak pamiętać, że weksel jest (...)

Poręczenie wekslowe

Poręczenie wekslowe

Należy przypomnieć, iż weksel jest papierem wartościowym którego posiadacz może domagać się spełnienia świadczenia wynikającego z jego treści od osoby podpisanej na wekslu. Kto może udzielić poręczenia wekslowego? weksel, aval, avalista, przedłużek

Uwaga na inwestycje „w weksle”!

Uwaga na inwestycje „w weksle”!

Rzecznik Finansowy ostrzega Przedsiębiorcy znaleźli nowy sposób na pozyskanie pieniędzy od osób prywatnych. Zamiast emisji obligacji korporacyjnych wystawiają weksle. Te instrumenty są wyłączone spod rygorów emisji publicznych. To oznacza, że ryzyko takiej inwestycji jest (...)

Weksle w stosunku pracy

Weksle w stosunku pracy

  Zasadą jest, że pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy z winy nieumyślnej w wysokości realnej szkody ograniczonej do trzymiesięcznego wynagrodzenia. Zasada ta może jednak weksel, praca, odpowiedzialność

Jakie są sposoby realizacji weksla?

Jakie są sposoby realizacji weksla?

W jaki sposób zrealizować wierzytelność wyrażoną na blankiecie wekslowym? Istnieje wiele sposobów realizacji zobowiązania wekslowego, do których można zaliczyć poszukiwanie zapłaty przez uprawnionego wśród zobowiązanych-czyli zapłata sumy pieniężnej. Przekazanie (...)

Formy zabezpieczenia wierzytelności

Formy zabezpieczenia wierzytelności

W zależności od wysokości zobowiązania możliwe są różne sposoby jego zabezpieczenia, z których najczęstsze to: wystawienie weksla własnego przez dłużnika, poręczenie przez osobę trzecią, poddanie się przez dłużnika egzekucji w akcie notarialnym, ustanowienie hipoteki, bądź (...)

Nowoczesne sposoby windykacji

Nowoczesne sposoby windykacji

Praktyka ostatnich lat wskazuje na rosnącą tendencję dochodzenia należności nie tylko na drodze tradycyjnych środków egzekucyjnych. Do tradycyjnych-najczęściej stosowanych i uregulowanych w sposób pełny przez prawo sposobów windykacji zaliczyć można wytoczenie powództwa (...)

Jak zabezpieczyć płatność ceny?

Jak zabezpieczyć płatność ceny?

  Po co nam zabezpieczenie płatnosci ceny? Często kiedy zawieramy umowę jedna ze stron zobowiązuje się do zapłaty nam ceny. Kiedy strona płaci cenę w momencie zawarcia umowy nie ma ryzyka, że nie otrzymamy umówionej zapłaty. Jednak może zdarzyć się, że strona zobowiązana bę (...)

Klauzule niedozwolone a prawa konsumenta

Klauzule niedozwolone a prawa konsumenta

Niedozwolone klauzule umowne W przypadku wielu dziedzin życia konsumenci nie mają możliwości negocjowania warunków proponowanej umowy. Mają oni tylko możliwość podpisania kontraktu albo jego odrzucenia w całości. Dotyczy to na przykład umów stosowan niedozwolone (...)

Klauzule niedozwolone a prawa konsumenta

Klauzule niedozwolone a prawa konsumenta

Niedozwolone klauzule umowne W przypadku wielu dziedzin życia konsumenci nie mają możliwości negocjowania warunków proponowanej umowy. Mają oni tylko możliwość podpisania kontraktu albo jego odrzucenia w całości. Dotyczy to na przykład umów stosowan niedozwolone (...)

Niedozwolone klauzule w umowie deweloperskiej - jak się przed nimi bronić?

Niedozwolone klauzule w umowie deweloperskiej - jak się przed nimi bronić?

Niestety znaczna część postanowień umów deweloperskich wciąż może być zakwalifikowana jako klauzule niedozwolone. Z danych UOKiK wynika, że co dziesięta klauzula w rejestrze postanownień wzorc&oacu niedozwolone klauzule umowne, postanowienia umowy, UOKiK, konsument, deweloper, mieszkanie,

Niedozwolone klauzule umowne w obrocie z konsumentami

Niedozwolone klauzule umowne w obrocie z konsumentami

Wzorce umowne nie są przepisami prawa. Są to kwalifikowane oświadczenia woli o szczególnym reżimie prawnym. Jeśli dany wzorzec spełnia odpowiednie warunki, to będzie on kształtował treść stosunku prawnego wynikającego z umowy. P konsument, klauzule, niedozwolone, wzorce umowne, umowa, (...)

Jakie prawa przysługują konsumentom?

Jakie prawa przysługują konsumentom?

Jeśli zamierzasz sprzedawać towary lub świadczyć usługi, musisz przestrzegać praw konsumenta. Te prawa obejmują między innymi: gwarancję, rękojmię czy prawo do zwrotu towaru. Nie możesz też stosować w umowach klauzul niedozwolonych. Sprawdź, jakie prawa mają konsumenci. Kim jest (...)

Niedozwolone klauzule w regulaminie sklepu internetowego mogą kosztować nawet 10% przychodu

Niedozwolone klauzule w regulaminie sklepu internetowego mogą kosztować nawet 10% przychodu

stosowanie klauzul niedozwolonych może kosztować aż 10% przychodu rejestr klauzul jest regularnie uzupełniany o nowe postanowienia każdy może wystąpić z pozwem o uznanie postanowienia regulaminu za klauzulę niedozwoloną kopiowanie cudzych regulaminów nie jest dobrą praktyką   Przy (...)

Najczęściej spotykane pułapki w umowach deweloperskich

Najczęściej spotykane pułapki w umowach deweloperskich

    W umowach deweloperskich, jako kontraktach najczęściej wciąż narzucanych jednostronnie konsumentowi przez przedsiębiorcę, znajdujemy niejednokrotnie postanowienia niezgodne z prawem czy dobrymi obyczajami. W języku prawniczym noszą one nazwę „klauzul niedozwolony niedozwolone (...)

Jak chronione są zbiorowe interesy konsumentów?

Jak chronione są zbiorowe interesy konsumentów?

Już art. 17 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zobowiązuje ogólnie przedsiębiorców do wykonywania działalności gospodarczej na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów. Natomiast inne ustawy, (...)

Uwaga na niedozwolone postanowienia w umowie kupna mieszkania!

Uwaga na niedozwolone postanowienia w umowie kupna mieszkania!

  Co to są niedozwolone postanowienia umowne?  Niedozwolone klauzule umowne to takie jej zapisy, które kreują prawa i obowiązki konsu niedozwolone postanowienia umowne, mieszkanie, zakup, umowa, akt motarialny, sprzedaż, nieruchomość, konsument

Uprawnienie do odstąpienia od umowy deweloperskiej

Uprawnienie do odstąpienia od umowy deweloperskiej

  Ogólna charakterystyka prawa odstąpienia od umowy Klauzule regulujące prawo odstąpienia od umowy umieszczane są obecnie niemal we wszystkich umowach deweloperskich. Z umowa deweloperska, konsument, deweloper, mieszkanie, rynek pierwotny, lokal mieszkalny, uprawnienie do odstąpienia (...)

Wysokość kar za klauzule niedozwolone w regulaminie

Wysokość kar za klauzule niedozwolone w regulaminie

Występowanie klauzul niedozwolonych w regulaminie sklepu, który obowiązuje także konsumenta może skutkować wszczęciem przeciwko przedsiębiorcy postępowania sądowego – na skutek pozwu o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone lub administracyjnego – wszczynanego z (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Przedawnienie zobowiązania wekslowego

Przedawnienie zobowiązania wekslowego

Czy jeżeli weksel in blanco zabezpieczy długi, zapłatę należności uzupełnię z pominięciem daty płatności, to uważany jest on za płatny za okazaniem? Kiedy się wtedy on przedawnia? Czy w rok po okazaniu, czy też po dacie kiedy mógł być okazany (a z jakiegoś względu był okazany dużo (...)

Niespłacenie długu przez wierzyciela a weksel.

Niespłacenie długu przez wierzyciela a weksel.

Pożyczyłem mojemu znajomemu gotówkę w wysokości 12 tys złotych. Termin realizacji weksla mija 31.04.2015. Niestety mój znajomy mi nie zapłacił. Co mam zrobić w takim przypadku? Czy należą mi się odsetki?   Opinia prawna Niniejsza opinia prawna zawiera analizę sytuacji oraz odpowiedź (...)

Przedstawienie weksla do zapłaty

Przedstawienie weksla do zapłaty

Wypełniłem weksel in blanco zgodnie z deklaracją wekslową, z datą płatności wekslu, kwotą oraz z klauzulą \"bez protestu\" z miejscem płatności wekslu. Data płatności wyznaczona została w wekslu na dzień 11 czerwca 2007 roku o czym dłużnik wystawca weksla został zawiadomiony w piśmie (...)

Nieprzedstawienie weksla do zapłaty a indos

Nieprzedstawienie weksla do zapłaty a indos

Powiedzmy, że weksel własny z klauzulą \"bez kosztów\" nie został przedstawiony dłużnikowi do zapłaty (albo nie ma na to dowodu). Dzień po terminie płatności weksel został indosowany. Czy indosatariusz może z tego tytułu ponosić negatywne konsekwencje względem sytuacji, w której weksel (...)

Dochodzenie odsetek w zobowiązaniu wekslowym

Dochodzenie odsetek w zobowiązaniu wekslowym

Czy wierzyciel może ściągnąć od dłużnika kwotę przekraczającą wartość weksla, np. odsetki?   Treść pytania wskazuje na to, że wierzyciela i dłużnika łączy umowa, z której wynika określona wierzytelność, a na zabezpieczenie tej wierzytelności dłużnik wystawił weksel (...)

Weksel in blanco

Weksel in blanco

W porozumieniu do weksla in blanco (własny niezupełny) jest upoważnienie do uzupełnienia weksla we wszystkie brakujące elementy, po uprzednim upomnieniu na piśmie, listem poleconym. Weksel ten jest podpisany przez poręczyciela solidarnego z zastrzeżeniem, iż należy go powiadomić o uzupełnieniu (...)