8.11.2020
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Co przewiduje projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego?
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Doprecyzowano i uściślono w nim przepisy dotyczące gwarancji procesowych, które przysługują pokrzywdzonym. Chodzi przede wszystkim o regulacje, które chronią małoletnie ofiary przestępstw, zgodnie z zasadą, że organ przeprowadzający przesłuchanie powinien zawsze kierować się dobrem dziecka.
Celem ustawy jest wprowadzenie zmian do kodeksu postępowania karnego. Zmiany w kodeksie postępowania karnego zmierzają do uściślenia i doprecyzowania obowiązujących przepisów odnoszących się do gwarancji procesowych przysługujących pokrzywdzonym.
Projekt przewiduje dodanie do k.p.k. art. 49b zawierającego domniemanie wieku pokrzywdzonego oraz art. 52a, który wprost zobowiązywałby organ do przeprowadzenia oceny indywidualnej w celu ustalenia, czy nie zachodzą okoliczności uzasadniające stosowanie wobec pokrzywdzonego art. 147 § 1 w odniesieniu do czynności, o której mowa w art. 143 1 pkt 2, a także art. 177 § 1a, 184-185c, art. 299a § 1, art. 360 § 1 pkt 1 lit. d) oraz pkt 3, art. 390 § 2 i 3 oraz art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka (Dz. U. z 2015 r. poz. 21).
Przyjęte rozwiązania oznaczają całkowite wdrożenie do polskiego prawa unijnych przepisów, które ustanawiają normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw oraz w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego oraz pornografii dziecięcej. Celem tych przepisów jest lepsze zabezpieczanie interesów dziecka przez wysłuchanie jego opinii i wzięcie jej pod uwagę w związku z prowadzonym postępowaniem karnym.
Domniemanie wieku pokrzywdzonego
Obowiązujący w Polsce Kodeks postępowania karnego zawiera wiele gwarancji ochrony dla pokrzywdzonych, w tym małoletnich.
Polskie przepisy przewidują liczne uprawnienia dla osób pokrzywdzonych w postępowaniu karnym. Przy czym część tych uprawnień przysługuje wszystkim osobom, a część małoletnim (poniżej 18. roku życia).
Krajowe przepisy nie określają wprost, że w przypadku wątpliwości co do wieku pokrzywdzonego, który wydaje się być osobą małoletnią – powinny mieć zastosowanie uprawnienia procesowe przewidziane dla małoletnich.
Po zmianach, w przypadku wątpliwości co do wieku pokrzywdzonego trzeba będzie stosować wobec niego uprawnienia procesowe takie, jak wobec małoletnich. Może to np. dotyczyć cudzoziemców, których tożsamość nie jest znana, ale cechy fizyczne i psychiczne mogą świadczyć, że są to osoby niepełnoletnie.
Przeprowadzanie oceny indywidualnej
Doprecyzowano stosowanie już istniejących w polskim prawie przepisów, które chronią pokrzywdzonego.
Wprowadzone rozwiązania sankcjonują obowiązującą praktykę dotyczącą oceny indywidualnej dla pokrzywdzonego i wskazują na konieczność szczególnego traktowania ofiary w postępowaniu karnym. Chociaż żaden obowiązujący przepis Kodeksu postępowania karnego nie mówi wprost o ocenie indywidualnej, to jednak każdy organ przed zastosowaniem środków ochrony bierze pod uwagę kontekst sprawy oraz kwestie związane z popełnionym czynem, sprawcą i pokrzywdzonym.
Indywidualna ocena ma uwzględniać, np. cechy osobowe pokrzywdzonego, rodzaj, charakter i okoliczności przestępstwa, rozmiar doznanej szkody, a także relacje między pokrzywdzonym a sprawcą. Ocena ta powinna także uwzględniać opinie, obawy i potrzeby pokrzywdzonego. Aktualnie polskie przepisy przewidują środki służące ochronie pokrzywdzonego, ale przy ich stosowaniu nie jest brana pod uwagę jego opinia.
Przeprowadzenie oceny indywidualnej będzie miało szczególne znaczenie w przypadku pokrzywdzonych dzieci, wobec który należy stosować szczególne środki ochrony.
Pokrzywdzony przed każdym przesłuchaniem będzie mógł złożyć oświadczenie czy chce, aby jego zeznania były nagrywane (chyba, że jest taki obowiązek) albo żeby jego przesłuchanie odbyło się w szczególnych warunkach (dotyczy to tylko małoletnich i odbywa się w tzw. błękitnym pokoju, w którym stworzone są specjalne warunki do przesłuchania, m.in. z udziałem psychologa).
Kiedy zmiany mają wejść w życie?
Nowe rozwiązania mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Potrzebujesz porady prawnej?
Nowelizacja przepisów ma usprawnić i przyspieszyć postępowanie w sprawach karnych, przeciwdziałać obstrukcji procesowej stron, dostosować regulacje procesowe do wyzwań wynikających z rozwoju technologicznego. Jakie zmiany w procesie karnym przewidziano? Przygotowana przez Ministerstwo (...)
Spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej (7-9 maja 2009 r., Wrocław)
W dniach 7-9 maja 2009 r. we Wrocławiu odbyło się X spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej.I. Uczestnicy spotkania.ze strony czeskiej:1. Pan Jiři Pospíšil, Minister Sprawiedliwości,2. Pan Pavel Stanek, Zastępca (...)
Mniej wolności i prywatności dla większego bezpieczeństwa...
Bezpieczeństwo bez kompromisów Łatwiejszy dostęp organów ścigania do informacji finansowych osób podejrzanych o terroryzm, dane biometryczne we wszystkich dowodach tożsamości, nowa lista zakazanych substancji, które mogą być wykorzystywane do produkcji (...)
Zmagań resortu sprawiedliwości z niesprawnością sądów ciąg dalszy
Szybsze i sprawniejsze sądy? Reforma procesu karnego Przewlekłość procesów jest przyczyną dramatów wielu Polaków, którzy nie mogą doczekać się sprawiedliwości przed sądem. Dlatego Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało reformę Kodeksu postępowania karnego. (...)
Reforma przepisów o nieletnich
Reforma przepisów o nieletnich trafiła do Sejmu Rada Ministrów przyjęła 5 kwietnia br. przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt nowej ustawy, która kompleksowo reguluje postępowanie w sprawach nieletnich. Rząd chce zreformować przepisy dotyczące nieletnich. (...)
18 lutego 2009 r. Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpoznał wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej dotyczący uprawnienia każdego polskiego sądu do wystąpienia z pytaniem prawnym do Trybunału Sprawiedliwości w trybie prejudycjalnym w zakresie współpracy policyjnej i sądowej (...)
Państwowa kompensata przysługująca ofiarom niektórych przestępstw umyślnych
Czego dotyczy ustawa o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych? Od 21 września 2005 r. obowiązuje ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych. Na mocy (...)
Uporczywe nękanie - stalking, czyli co grozi stalkerowi?
Wraz z rozwojem techniki coraz więcej osób staje się ofiarami uporczywego nękania. Jak się bronić przed stalkerem? Stalking – czyli co? "Stalking" to określenie pochodzące z języka angielskiego i oznacza „skradanie się” lub „podchody”. Pod koniec lat (...)
Kompensaty dla ofiar przestępstw
Jakie przepisy mogą zainteresować ofiary przestępstw? Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Teraz propozycją rządową zajmie się Sejm.Na (...)
Kompensata dla ofiar przestępstw
21 września 2005 r. wchodzi w życie ustawa o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych. Przez kompensatę należy rozumieć świadczenie pieniężne przyznawane osobie uprawnionej w trybie określonym w omawianej ustawie. Czego dotyczy nowa ustawa? Akt ten (...)
Reforma Kodeksu karnego – bezpieczeństwo dla Polaków Dobre prawo dające poczucie sprawiedliwości nie może pobłażać sprawcom najcięższych zbrodni. Kary muszą być adekwatne do winy. Muszą skutecznie odstraszać przestępców, a nie utwierdzać ich w poczuciu bezkarności. (...)
Spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej (7-9 maja 2009 r., Wrocław)
W dniach 7-9 maja 2009r. we Wrocławiu odbyło się X spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej.I. Uczestnicy spotkania.ze strony czeskiej:1. Pan Jiři Pospíšil, Minister Sprawiedliwości,2. Pan Pavel Stanĕk, Zastępca (...)
Obowiązkowe kompensaty dla ofiar umyślnych przestępstw z użyciem przemocy
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 16 lipca 2020 r. wydał wyrok w sprawie C-129/19 - Presidenza del Consiglio dei Ministri przeciwko BV dotyczący przestrzeni wolności oraz bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Wynika z niego, iż państwa członkowskie powinny przyznać kompensatę każdej (...)
Seminarium z okazji Dnia Ofiar Przestępstw nt. „Naprawienie szkody pokrzywdzonemu”
Na mocy ustawy z 14 lutego 2003 r. Sejm RP ustanowił dzień 22 lutego Dniem Ofiar Przestępstw. W ten sposób Polska dołączyła do krajów Europy Zachodniej zgrupowanych w Europejskim Forum Służb dla Ofiar Przestępstw, które zainicjowało tego rodzaju akcję. Ustanowienie Dnia, a następnie Tygodnia (...)
Kto może złożyć wniosek o naprawienie szkody w postępowaniu karnym?
Oskarżyciel publiczny i pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego w apelacji od wyroku sądu rejonowego zarzucili orzeczeniu obrazę prawa materialnego - art. 46 § 1 k.k. przez nieorzeczenie wobec oskarżonego obowiązku naprawienia szkody, pomimo złożenia wniosków przez osoby najbliższe, (...)
Kogo wspiera Fundusz Sprawiedliwości?
Fundusz Sprawiedliwości wspiera wszystkie osoby pokrzywdzone przestępstwem, osoby im najbliższe oraz świadków przestępstw. Świadczy też pomoc postpenitencjarną. Fundusz Sprawiedliwości - czyli co? Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej zwany dalej Funduszem (...)
Duża pomoc dla ofiar przestępstw
Ponad 352 mln zł na pomoc dla ofiar przestępstw Do setek tysięcy Polaków pokrzywdzonych przestępstwem trafi pomoc na niespotykaną do tej pory skalę. Dzięki wielkiemu programowi Funduszu Sprawiedliwości, którego dysponentem jest Minister Sprawiedliwości, potrzebujący otrzymają wsparcie (...)
Jak uzyskać państwową kompensatę dla ofiar niektórych czynów zabronionych?
Na mocy ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych czynów zabronionych ofiary niektórych czynów zabronionych lub ich najbliżsi mogą ubiegać się o przyznanie kompensaty, pokrywającej utracone zarobki lub inne środki utrzymania, koszty (...)
Jak może bronić się ofiara przemocy?
Niestety, ale przemoc w rodzinie nie jest już tylko opisem z norm prawnych, ale także polską rzeczywistością. Ofiary czują się bezsilne, ale czy słusznie, czy prawo rzeczywiście ich nie wspiera? Przede wszystkim należy pamiętać, iż przemoc w rodzinie jest przestępstwem ściganym (...)
Jak bronić się przed znęcaniem się?
Znęcanie się stanowi przestępstwo. Każdy ma prawo do życia w wolności od strachu, poniżenia, wymuszeń. Nie należy ignorować stodowania przemocy psychicznej, aby takie milczenie nie zostało odebrane jako przyzwolenie oraz aby sytuacja nie wymknęła się spod kontroli. ##baner## Znęcanie (...)
Państwowa kompensata przysługująca ofiarom niektórych przestępstw umyślnych
Czego dotyczy ustawa o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych? Od 21 września 2005 r. obowiązuje ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych. Na mocy (...)
Uporczywe nękanie - stalking, czyli co grozi stalkerowi?
Wraz z rozwojem techniki coraz więcej osób staje się ofiarami uporczywego nękania. Jak się bronić przed stalkerem? Stalking – czyli co? "Stalking" to określenie pochodzące z języka angielskiego i oznacza „skradanie się” lub „podchody”. Pod koniec lat (...)
Kompensaty dla ofiar przestępstw
Jakie przepisy mogą zainteresować ofiary przestępstw? Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Teraz propozycją rządową zajmie się Sejm.Na (...)
Kompensata dla ofiar przestępstw
21 września 2005 r. wchodzi w życie ustawa o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych. Przez kompensatę należy rozumieć świadczenie pieniężne przyznawane osobie uprawnionej w trybie określonym w omawianej ustawie. Czego dotyczy nowa ustawa? Akt ten (...)
Reforma Kodeksu karnego – bezpieczeństwo dla Polaków Dobre prawo dające poczucie sprawiedliwości nie może pobłażać sprawcom najcięższych zbrodni. Kary muszą być adekwatne do winy. Muszą skutecznie odstraszać przestępców, a nie utwierdzać ich w poczuciu bezkarności. (...)
Spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej (7-9 maja 2009 r., Wrocław)
W dniach 7-9 maja 2009 r. we Wrocławiu odbyło się X spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej.I. Uczestnicy spotkania.ze strony czeskiej:1. Pan Jiři Pospíšil, Minister Sprawiedliwości,2. Pan Pavel Stanek, Zastępca (...)
Spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej (7-9 maja 2009 r., Wrocław)
W dniach 7-9 maja 2009r. we Wrocławiu odbyło się X spotkanie Ministrów Sprawiedliwości Państw Grupy Wyszehradzkiej.I. Uczestnicy spotkania.ze strony czeskiej:1. Pan Jiři Pospíšil, Minister Sprawiedliwości,2. Pan Pavel Stanĕk, Zastępca (...)
Obowiązkowe kompensaty dla ofiar umyślnych przestępstw z użyciem przemocy
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 16 lipca 2020 r. wydał wyrok w sprawie C-129/19 - Presidenza del Consiglio dei Ministri przeciwko BV dotyczący przestrzeni wolności oraz bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Wynika z niego, iż państwa członkowskie powinny przyznać kompensatę każdej (...)
Seminarium z okazji Dnia Ofiar Przestępstw nt. „Naprawienie szkody pokrzywdzonemu”
Na mocy ustawy z 14 lutego 2003 r. Sejm RP ustanowił dzień 22 lutego Dniem Ofiar Przestępstw. W ten sposób Polska dołączyła do krajów Europy Zachodniej zgrupowanych w Europejskim Forum Służb dla Ofiar Przestępstw, które zainicjowało tego rodzaju akcję. Ustanowienie Dnia, a następnie Tygodnia (...)
Kto może złożyć wniosek o naprawienie szkody w postępowaniu karnym?
Oskarżyciel publiczny i pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego w apelacji od wyroku sądu rejonowego zarzucili orzeczeniu obrazę prawa materialnego - art. 46 § 1 k.k. przez nieorzeczenie wobec oskarżonego obowiązku naprawienia szkody, pomimo złożenia wniosków przez osoby najbliższe, (...)
Kogo wspiera Fundusz Sprawiedliwości?
Fundusz Sprawiedliwości wspiera wszystkie osoby pokrzywdzone przestępstwem, osoby im najbliższe oraz świadków przestępstw. Świadczy też pomoc postpenitencjarną. Fundusz Sprawiedliwości - czyli co? Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej zwany dalej Funduszem (...)
Duża pomoc dla ofiar przestępstw
Ponad 352 mln zł na pomoc dla ofiar przestępstw Do setek tysięcy Polaków pokrzywdzonych przestępstwem trafi pomoc na niespotykaną do tej pory skalę. Dzięki wielkiemu programowi Funduszu Sprawiedliwości, którego dysponentem jest Minister Sprawiedliwości, potrzebujący otrzymają wsparcie (...)
Jak uzyskać państwową kompensatę dla ofiar niektórych czynów zabronionych?
Na mocy ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych czynów zabronionych ofiary niektórych czynów zabronionych lub ich najbliżsi mogą ubiegać się o przyznanie kompensaty, pokrywającej utracone zarobki lub inne środki utrzymania, koszty (...)
Jak może bronić się ofiara przemocy?
Niestety, ale przemoc w rodzinie nie jest już tylko opisem z norm prawnych, ale także polską rzeczywistością. Ofiary czują się bezsilne, ale czy słusznie, czy prawo rzeczywiście ich nie wspiera? Przede wszystkim należy pamiętać, iż przemoc w rodzinie jest przestępstwem ściganym (...)
Jak bronić się przed znęcaniem się?
Znęcanie się stanowi przestępstwo. Każdy ma prawo do życia w wolności od strachu, poniżenia, wymuszeń. Nie należy ignorować stodowania przemocy psychicznej, aby takie milczenie nie zostało odebrane jako przyzwolenie oraz aby sytuacja nie wymknęła się spod kontroli. ##baner## Znęcanie (...)
Zaostrzenie kar dla gwałcicieli i większa ochrona ofiar gwałtów
Rządowy projekt nowelizacji Kodeksu karnego zostanie teraz skierowany do Sejmu. Przewiduje on zaostrzenie kar za ciężkie przestępstwa na tle seksualnym i zwiększenie ochrony ofiar gwałtów. Zaostrzenie kar dla gwałcicieli i większa ochrony ofiar gwałtów Zgwałcenia (...)
Pomoc dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie
Sprawdź, z jakiej pomocy mogą skorzystać osoby doświadczające przemocy w rodzinie. Czym jest przemoc w rodzinie? Przemoc w rodzinie to każde celowe działanie lub brak działania, na przykład zaniedbywanie, które powodują krzywdę i cierpienie fizyczne albo psychiczne członka rodziny. Sprawca (...)
Projekt o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych
Na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości znajduje się projekt ustawy o kompensacie ofiarom niektórych przestępstw umyślnych. Jak czytamy w jego uzasadnieniu państwowa kompensacja przysługująca ofiarom przestępstw funkcjonuje na świecie już od 1964 r. Większość państw Europy Zachodniej (...)
Pomoc dla pokrzywdzonych w wyniku przestępstwa
Ktoś cię okradł, pobił, napadł albo zniszczył twoją własność? A może stosuje wobec ciebie bądź bliskiej ci osoby przemoc psychiczną lub fizyczną? Oznacza to, że jesteś osobą pokrzywdzoną w wyniku przestępstwa i masz prawo do bezpłatnej pomocy. Dowiedz się, jaką pomoc możesz (...)
Zaostrzenie kar dla gwałcicieli i większa ochrona ofiar gwałtów?
Za gwałt ze szczególnym okrucieństwem górna granica kary będzie wynosić nie - jak dziś - 15 lat, ale nawet 25 lat pozbawienia wolności, a za morderstwo popełnione z gwałtem grozić będzie kara bezwzględnego dożywocia. Propozycja MS - "Postanowiliśmy jeszcze raz złożyć projekt (...)
