Nowa ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym

Eliminowanie zbędnych obciążeń administracyjnych, aktywizacja podmiotów publicznych i prywatnych oraz demonopolizacja administracji publicznej to główne cele, które realizować będzie nowa ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym (PPP). Projekt nowelizacji, przygotowany pod kierownictwem wiceministra gospodarki Adama Szejnfelda, został przyjęty przez rząd 17 października br. Teraz zajmuje się nim Sejm. Projekt ustawy dotyczy stworzenia akceptowanych rozwiązań prawnych, które mogłyby uwolnić realizację przedsięwzięć z wykorzystaniem partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce: przyznania zainteresowanym jak największej swobody kształtowania partnerstwa, ochrony najważniejszych interesów publicznych, ochrony uzasadnionych interesów partnerów prywatnych, ochrony długu publicznego, zgodności z prawem UE.

1. tam, gdzie to możliwe nie tworzyć kolejnych, zbędnych przepisów, ale odsyłać do sprawdzonych rozwiązań prawnych, m.in. w prawie handlowym i cywilnym,

2. pozostawić stronom partnerstwa jak najwięcej swobody przy ustalaniu zakresu umowy.

Umowa o PPP ma charakter ramowy, w formule tzw. umbrella agreement. Zrezygnowano w niej ze szczegółowego wykazu zawartości umowy, określając jedynie jej zasadnicze elementy. Ramy umowy określają, iż:

• Partner prywatny zobowiązuje się do realizacji przedsięwzięcia za wynagrodzeniem oraz poniesienia w całości albo w części wydatków na jego realizację lub poniesienia ich przez osobę trzecią;

• Podmiot publiczny zobowiązuje się do współdziałania w osiągnięciu celu przedsięwzięcia, w szczególności poprzez wniesienie wkładu własnego;

• Każda ze stron umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym ponosi część ryzyka powodzenia przedsięwzięcia. W ten sposób nawiązuje się do uznanych na świecie modeli partnerstwa publiczno-prywatnego.

Projekt ustawy nie będzie też narzucał stronom przedmiotu partnerstwa. Formułę PPP będzie można stosować w każdym przypadku, w którym spełnione zostaną wymagania ustawowe co do sposobu wynagradzania partnera prywatnego i podziału ryzyka związanego z przedsięwzięciem.

Impuls prorozwojowy

Rewolucyjne rozwiązania nowej ustawy stworzą szansę na przełom w realizacji zamrożonych dotąd sztywnymi przepisami inwestycjach w formule PPP. Mogą stać się impulsem prorozwojowym, który przyczyni się do większej aktywności zarówno podmiotów publicznych, jak i prywatnych. Nowe regulacje pozwolą wykorzystać wykwalifikowaną kadrę i środki finansowe firm komercyjnych do realizacji przedsięwzięć zarezerwowanych dotąd dla sektora publicznego. Dzięki temu wspólnie z samorządami będą mogły realizować takie inwestycje jak budowa szkół, hal sportowych, spalarni śmieci, dróg, autostrad, portów morskich i lotniczych, a nawet urzędów.

Dodatkowo, w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju dodano przepis, który upoważnia do dofinansowywania projektów realizowanych w ramach PPP ze środków unijnych.

W prace nad projektem ustawy o PPP zaangażowani byli partnerzy społeczni, którzy wraz ze stroną rządową wspólnie tworzyli jej zapisy.

Wśród nich znaleźli się przedstawiciele administracji publicznej - rządowej i samorządowej - oraz organizacji przedsiębiorców i pracodawców. Przewodniczącym Grupy Międzyresortowej powołanej przez Komitet Rady Ministrów oraz szefem projektu i zespołów partnerów społecznych był wiceminister Adam Szejnfeld.   [żródło: http://www.mg.gov.pl/]

Na czym ma polegać nowa formuła PPP?

Partnerstwem publiczno-prywatnym (PPP) będzie wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym. Nowe prawo wyeliminuje zbędne obciążenia biurokratyczne oraz przyczyni się do aktywizacji podmiotów publicznych. Zniesiony zostanie ponadto obowiązek przeprowadzania kosztownych i uciążliwych analiz poprzedzających rozpoczęcie inwestycji w ramach PPP.

Zgodnie z projektem ustawy, podmiot publiczny i prywatny będą zawierać umowę, w której partner prywatny (przedsiębiorca, również zagraniczny) zobowiązuje się zrealizować zadanie za wynagrodzeniem oraz ponosi w całości lub części wydatki z nim związane. Podmiot publiczny (może nim być jednostka sektora finansów publicznych lub inna osoba prawna) zobowiązuje się do współdziałania w przedsięwzięciu poprzez wniesienie w szczególności wkładu własnego. Wkładem własnym, zgodnie z projektem, może być poniesienie części wydatków na realizację przedsięwzięcia lub składniki majątkowe (nieruchomość, jej część, przedsiębiorstwo, rzecz ruchoma lub prawo majątkowe) wniesione poprzez sprzedaż, użyczenie, użytkowanie, najem lub dzierżawę. Projekt zakłada, że na czas realizacji przedsięwzięcia w formie PPP, będzie możliwe nieodpłatne przekazanie nieruchomości partnerowi prywatnemu lub spółce. Składnik majątkowy wniesiony przez podmiot publiczny będzie podlegał zwrotowi, jeżeli partner prywatny nie wykorzysta go zgodnie z przeznaczeniem, a także po zakończeniu umowy PPP. Zaproponowane przepisy mówią, że partnerowi prywatnemu będzie przysługiwało - w trakcie realizacji przedsięwzięcia, jak i po jego zakończeniu - prawo pierwokupu nieruchomości, która była wkładem własnym lub służyła do realizacji przedsięwzięcia.

Strona publiczna ma mieć prawo do bieżącej kontroli wykonania zadania przez partnera prywatnego. Strony umowy o PPP powinny współdziałać w wykonaniu zadania i każda z nich powinna ponosić ryzyko powodzenia przedsięwzięcia. Jeżeli partner prywatny np. świadczy usługi bez jednoczesnego utrzymywania lub zarządzania składnikami majątkowymi niezbędnymi do wykonywania takich usług to - w zależności od wynagrodzenia - jest to zwykłe zamówienie publiczne lub koncesja na usługi.

Przedsięwzięciem może być budowa, świadczenie usług, wykonanie dzieła, w szczególności wyposażenie składnika majątkowego w urządzenia podwyższające wartość lub użyteczność. Dzięki nowym rozwiązaniom podmioty publiczne, w tym jednostki samorządu terytorialnego, wspólnie z firmami komercyjnymi, będą mogły budować i utrzymywać m.in. szkoły, szpitale, hale sportowe, oczyszczalnie ścieków, drogi.

Podmiot publiczny będzie zobowiązany do zamieszczenia ogłoszenia o planowanym partnerstwie w Biuletynie Zamówień Publicznych, Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej oraz w Biuletynie Informacji Publicznej.

Przepisy projektowanej ustawy określają, że wyboru partnera prywatnego można dokonać w trybie ustawy Prawo zamówień publicznych lub w trybie zaproponowanym w projekcie ustawy o koncesji na roboty budowlane i usługi. Umowa o partnerstwie prywatno-publicznym może przewidywać również założenie przez partnerów celowej - spółki kapitałowej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej. Jednakże cel i przedmiot działalności spółki nie może wykraczać poza zakres określony umową. Zgodnie z przepisami, realizacja PPP w formie spółki zakłada, że wkład własny będzie jednocześnie aportem w spółce celowej.

Projekt przewiduje ponadto, że prawo pierwokupu akcji lub udziałów partnera prywatnego w spółce przysługuje podmiotowi publicznemu.

Przedsięwzięcia, w których wkład budżetu państwa w ich realizację będzie przekraczał 100 mln zł będą wymagały zgody ministra finansów. Obowiązek uzyskania zgody nie dotyczy jednak środków przeznaczonych na finansowanie programów operacyjnych, o których mówią przepisy ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, a więc projektów współfinansowanych ze środków unijnych.

Zgodnie z założeniami, rozwiązania przyjęte w projekcie ustawy wyeliminują nadmierne obciążenia, dając zainteresowanym większą swobodę kształtowania partnerstwa, ochronę interesów publicznych i interesów partnerów prywatnych.

Ważnym przesłaniem projektowanej ustawy jest fakt, że jej przepisy nie narzucają ściśle określonego katalogu przedsięwzięć, jakie będzie można realizować w formule PPP. Wystarczy, że obie strony ustalą, że wynagrodzenie będzie uzależnione od wyników pracy partnera prywatnego i obie strony podzielą się ryzykiem. Taka forma współpracy jest stosowana w praktyce w wielu państwach Europy, w USA czy w Kanadzie.

Projekt ustawy jest częścią Pakietu na rzecz przedsiębiorczości.   [źródło: www.kprm.gov.pl]

Podstawa:

• Rządowy projekt ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym (sejmowy druk nr 1180)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl