Lepsze przepisy dla układów zbiorowych...
Efektywniejsze zarządzanie firmą i stabilne warunki zatrudnienia - to cele nowych przepisów dotyczących układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych. 26 września 2025 r. w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projektu ustawy, który ułatwi zawieranie i rejestrowanie układów zbiorowych w Polsce.
Rządowy projekt ustawy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych ma na celu ułatwienie zawierania oraz rejestrowania układów zbiorowych pracy, a tym samym ich promowania i rozwoju.
Układy zbiorowe – wspólne ustalanie zasad pracy
Układy zbiorowe pracy to forma porozumienia społecznego zawieranego w rokowaniach między pracodawcą a reprezentującymi pracowników związkami zawodowymi. Dzięki nim można ustalić m.in. warunki zatrudnienia i wynagradzania w sposób lepiej dostosowany do specyfiki danego przedsiębiorstwa.
Nowe przepisy kompleksowo regulują kwestie zawierania, rejestrowania i ewidencjonowania układów oraz porozumień zbiorowych. Mają też pobudzić dialog społeczny i zwiększyć liczbę zawieranych układów zbiorowych w Polsce.
Korzyści dla pracowników i pracodawców
Układy zbiorowe pracy pozwalają wynegocjować dodatkowe uprawnienia wykraczające poza kodeks pracy – np. dodatkowe urlopy, coroczne podwyżki czy premie. Mogą także wprowadzać rozwiązania ułatwiające godzenie życia zawodowego i prywatnego, procedury antymobbingowe, mechanizmy zapewniające równość płci oraz ochronę zdrowia psychicznego pracowników.
Dla pracodawców układy i porozumienia zbiorowe to narzędzie do lepszego zarządzania zakładem pracy, planowania potrzeb przedsiębiorstwa w cyklach produkcji i utrzymania stabilnego zatrudnienia. To również elastyczny instrument pozwalający dostosować przepisy prawa pracy do specyfiki danej branży czy zakładu – bez tworzenia dodatkowych regulacji.
Najważniejsze rozwiązania w projekcie
Najważniejsze rozwiązania w projekcie to:
-
możliwość zawierania zakładowych i ponadzakładowych układów zbiorowych w sprawach nieuregulowanych w przepisach prawa pracy;
-
wprowadzenie uproszczonego i przyspieszonego procesu rejestracji – układy i porozumienia mają być zgłaszane wyłącznie elektronicznie do Krajowej Ewidencji Układów Zbiorowych Pracy;
-
możliwość skorzystania z pomocy mediatora już na etapie rokowań;
-
elastyczne określanie czasu obowiązywania układu – na czas określony z możliwością przedłużenia lub na czas nieokreślony;
-
możliwość zawierania układów ponadzakładowych przez co najmniej dwóch pracodawców bez konieczności tworzenia organizacji pracodawców;
-
zachowanie zasady korzystności – postanowienia układu nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy.
Nowe przepisy mają wejść w życie 14 dni po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.