Oznaczenia napojów spirytusowych

Ustanowienie przepisów regulujących ochronę oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych było konieczne z uwagi na gospodarcze znaczenie wyrobów alkoholowych oraz w celu wspierania funkcjonowania rynku rolnego w Polsce. 

Ustawa przewiduje stworzenie krajowej listy chronionych oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych. Będą nań mogły zostać wpisane produkty, które swoje właściwości i cechy charakterystyczne, związane z oddziaływaniem czynników naturalnych lub ludzkich, zawdzięczają pochodzeniu z miejsca, miejscowości, regionu lub terytorium Polski, do którego nawiązuje jego nazwa. Poza tym wszystkie etapy produkcji, w trakcie których taki napój spirytusowy uzyskuje swoje cechy charakterystyczne i ostateczne właściwości, muszą odbywać się w miejscu, miejscowości, regionie lub terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do którego nawiązuje jego nazwa. Lista będzie jawna, a ma ją prowadzić minister właściwy do spraw rynków rolnych.

Ustawa normuje ponadto postępowanie w sprawie wpisu na krajową listę oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych. Podstawą wpisania oznaczenia geograficznego napoju spirytusowego na listę oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych jest złożenie wniosku do ministra właściwego do spraw rynków rolnych.

Natomiast osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, prowadząca działalność gospodarczą w zakresie wyrobu napojów spirytusowych lub wyrobu alkoholu etylowego pochodzenia rolniczego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub organizacja zrzeszająca producentów napojów spirytusowych, której interesu gospodarczego lub prawnego dotyczy postępowanie w sprawie wpisu oznaczenia geograficznego napoju spirytusowego na listę, może złożyć do ministra właściwego do spraw rynków rolnych zastrzeżenie do ww. wniosku o wpis.

Za dokonanie merytorycznej oceny wniosku albo zastrzeżenia, czy też wniosku o zmianę opisu napoju spirytusowego trzeba uiścić opłatę.

Po wpisaniu oznaczenia geograficznego napoju spirytusowego na krajową listę oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych, minister właściwy do spraw rynków rolnych może, na wniosek uprawnionego, zgłosić oznaczenie geograficzne napoju spirytusowego wpisane na listę do Komisji Europejskiej, celem umieszczenia danej nazwy w załączniku II do rozporządzenia Rady (EWG) nr 1576/89 z dnia 29 maja 1989 r. ustanawiającego ogólne zasady definicji, opisu i prezentacji napojów spirytusowych i objęcia tej nazwy ochroną na szczeblu wspólnotowym zgodnie z przepisami Unii Europejskiej w zakresie ogólnych zasad definicji, opisu i prezentacji napojów spirytusowych. 

Za naruszenie przepisów grożą poważne sankcje karne. Kto, nie będąc uprawnionym do używania oznaczenia geograficznego wpisanego na listę, wprowadza do obrotu napoje spirytusowe oznaczone takim oznaczeniem albo czyni ku temu przygotowania, podlegał będzie grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Taką samą karą jest zagrożone używanie w obrocie oznaczenia geograficznego wpisanego na listę z naruszeniem warunków zawartych w opisie napoju spirytusowego, którego oznaczenie zostało wpisane na listę, albo przygotowania do tego. Jeżeli zaś sprawca uczynił sobie z popełniania ww. przestępstw stałe źródło dochodu albo jeżeli dopuścił się takiego przestępstwa w stosunku do napojów spirytusowych o znacznej wartości, podlegać ma karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5. 

Jak należy prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wyrobu lub rozlewu napojów spirytusowych?

Nowa ustawa poszerza wymagania wobec przedsiębiorców podejmujących czy wykonujących już działalność gospodarczą w zakresie wyrobu lub rozlewu napojów spirytusowych.

Rozszerzono też katalog danych zawartych w rejestrze działalności regulowanej o zakres prowadzonej działalności (wielkość wyrobu albo rozlewu napojów spirytusowych). 

Ustawa nie dotyczy jednak napojów spirytusowych wytworzonych domowym sposobem, na własny użytek i nieprzeznaczonych do obrotu, które nie mogą być wyrabiane bezpośrednio w wyniku destylacji po fermentacji alkoholowej.  

Zgodnie z nowymi przepisami, kto wyrabia napoje spirytusowe niezgodnie ze sposobem produkcji, warunkami technologicznymi, czy parametrami jakościowymi, określonymi dla nich w ustawie, rozporządzeniu wykonawczym lub w rozporządzeniach wspólnotowych, albo też wprowadza tak wytworzone napoje do obrotu (lub też czyni ku temu przygotowania), powinien liczyć się z karą grzywny, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Jeżeli natomiast sprawca uczynił sobie z popełniania takich przestępstw stałe źródło dochodu albo jeśli dopuścił się ich w stosunku do napojów spirytusowych o znacznej wartości, podlegać ma karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5. 

Kto zaś bez wymaganego wpisu do rejestru wyrabia lub rozlewa napoje spirytusowe, 
może być ukarany grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Kto dopuszcza się tego czynu w stosunku do napojów spirytusowych o znacznej wartości, podlegać ma grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. 

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 18 października 2006 r. o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych (Dz.U. 2006 r., Nr 208, poz. 1539);
• Rozporządzenie Rady (EWG) nr 1576/89 z dnia 29 maja 1989 r. ustanawiającym ogólne zasady definicji, opisu i prezentacji napojów spirytusowych (Dz. Urz. WE 1989 r. L 160, str. 1, ze zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 9, str. 59, ze zm.),